پاسخ قرآن
در قرآن کریم، انسانها به عنوان موجوداتی اجتماعی معرفی شدهاند و بر اهمیت کار نیک و خدمت به دیگران تأکید شده است. خداوند در سوره نساء آیه 36 به ما دستور میدهد که به والدین، خویشان، یتیمان، فقیران، همسایگان و دوستان نیکی کنیم. این آیه نه تنها روی روابط اجتماعی ما تأکید دارد بلکه بُعد انسانی ما را نیز مورد توجه قرار میدهد. در واقع، خداوند میخواهد که ما به عنوان موجودات اجتماعی، نیازهای اطرافیان را بشناسیم و در حد توان خود به آنها کمک کنیم. این توجه به نیازهای دیگران، مسیری به سوی جامعهای پر از محبت و همدلی میسازد که به خوبی میتواند در برابر چالشهای مختلف ایستادگی کند. خداوند در قرآن کریم به این نکته نیز تأکید دارد که رفتار ما باید در جهت نیکی و خدمت به دیگران باشد. این تأکید در سوره مومنون آیه 33 نیز مشهود است، جاییکه بیان میکند نیازی به ایمان و اعمال صالح داریم و باید در زندگی خود همواره به دنبال حسنات و کارهای نیک باشیم. ایمان حقیقی در اسلام ابزاری برای عمل به نیکی است و ما را به مسئولیتهای اجتماعی خود متعهد میکند. به عبارت دیگر، ایمان بهتر است حقیقتی باشد که ما را در مسیر انجام کارهای نیک هدایت کند و ما را به یک جامعهی بالاخرهتر سوق دهد. ویژگی دیگر در این زمینه، فروتنی و ناامیدی از تأثیری است که میتوانیم روی دیگران بگذاریم. در سوره لقمان آیه 19، خداوند از بندگان خود میخواهد که در رفتار خود، نیکی و محبت را فراموش نکنند. این آیه به ما یادآوری میکند که هر چند ممکن است به نظر برسد کارهای نیک ما تأثیر زیادی ندارند، اما باید بدانیم که هر اقدام کوچک میتواند یک تغییر بزرگ در زندگی دیگران به وجود آورد. نیکی به دیگران باید به صورت مستمر و با نیت خالص انجام شود و فراموش نکنیم که خداوند بر اعمال ما آگاه است. به طور کلی، کار نیک و خدمت به دیگران نه تنها باعث ارتقاء سطح اخلاقی و انسانی جامعه میشود بلکه به ما کمک میکند تا ماموریت روحانی خود را به نحو احسن انجام دهیم. فرد مفید در جامعه نه تنها به نیازهای مادی دیگران فکر میکند بلکه باید در عرصه اخلاقی و معنوی نیز در صدد هدایت و کمک به دیگران باشد. رفتار خوب ما میتواند منبع الهام برای دیگران باشد و برای ایجاد تغییرات مثبت در اطرافمان مثمر ثمر واقع شود. در جامعهای که افراد به یکدیگر نیکی میکنند و در خدمت به یکدیگر متعهد هستند، میتوان انتظار داشت که این جامعه از همبستگی و اتحاد بیشتری برخوردار باشد. برای ایجاد چنین جامعهای، باید به آموزش فرهنگ نیکوکاری و خدمتگزاری در خانواده و مدارس پرداخته شود. وقتی نسلهای آینده از کودکی با اخلاق و رفتار نیک تربیت شوند، این خواص را به نسلهای آینده منتقل میکنند و این یک چرخه مثبت را ایجاد میکند. هر فرد در جامعه وظیفهای دارد و باید بداند که چگونه میتواند از ظرفیتهای خود برای ایجاد تغییرات مثبت استفاده کند. همکاری در انجام کارهای نیک و انجام خدمات اجتماعی به ما این امکان را میدهد که روابط نزدیکتری با همدیگر برقرار کنیم و احساس نزدیکی و همبستگی را در بین خود تقویت کنیم. در پایان، میتوان گفت که تلاش و نیت خالص ما میتواند در ایجاد جامعهای سالم و مفید نقش بسزایی ایفا کند. ما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که همواره در دنیایی بهتر برای خود و دیگران کوشا باشیم. با نیکوکاری و خدمت به دیگران، میتوانیم به دنیایی سرشار از محبت، عطوفت و همدلی کمک کنیم. تنها با درک درست از جایگاه خود در جامعه و تلاش برای خوب بودن میتوانیم به آرزوی یک دنیای بهتر نزدیک شویم.
آیات مرتبط
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيَاطِينَ الرَّجِيمِ
به خداوند پناه میبرم از شیطانهای رانده شده
نساء : 36
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ
قطعاً کسانی که ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند
مؤمنون : 33
وَتَوَاضَعْ لِلْمُؤْمِنِينَ
و برای مؤمنان تواضع کن
لقمان : 19
داستانی دلنشین
روزی، سامان در یک کنفرانس اجتماعی شرکت کرد. او به صحبتهای یکی از اساتید گوش میداد که درباره اهمیت خدمت به جامعه و نیکی به دیگران صحبت میکرد. استاد گفت که یک فرد مفید کسی است که به اطرافیانش توجه کند و هر جایی که ممکن است کمک کند. سامان این سخنان را در دل خود نگه داشت و تصمیم گرفت با خیرخواهی بیشتر به دیگران کمک کند. از آن روز، او همیشه با لبخند و کمک به همسایگان و دوستانش، حس خوبی به زندگی و جامعهاش بخشید.