پاسخ قرآن
در قرآن کریم، یکی از ویژگیهای بارز مؤمنان، میانهروی و اعتدال به شمار میآید. این مفهوم در بسیاری از آیات قرآنی به شکلهای مختلف مورد تأکید واقع شده است. یکی از آیات مؤثر در این زمینه، آیه 31 سوره اعراف است که در آن خداوند به پسران آدم توصیه میکند که در غذا خوردن زیادهروی نکنند. در ادامه آیه آمده است: "ای پسران آدم! زینت خود را در هر مسجدی بپوشید و بخورید و بنوشید ولی اسراف نکنید؛ زیرا او اسرافکنندگان را دوست ندارد." این آیه به وضوح بر اهمیت تعادل و میانهروی در مصرف غذا تأکید دارد و بیان میکند که اسراف و زیادهروی در هر زمینهای، از جمله در غذا، نه تنها ناپسند است بلکه موجب نارضایتی خداوند میشود. میانهروی به معنای تعادل در همه جوانب زندگی است. در سوره فرقان آیه 67، خداوند به صفات بندگانی اشاره میکند که مولود نظام بهتری برای زندگی هستند. در این آیه میخوانیم: "و کسانی که وقتی خرج میکنند، نه اسراف میکنند و نه بخلا میورزند و میان این دو اعتدالی دارند." این عبارت نشاندهنده این است که میانهروی تنها در خوردن و نوشیدن رخ نمیدهد، بلکه در تمامی جوانب زندگی از جمله هزینه کردن، رفتار اجتماعی و اخلاقی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. قاعده کلی این است که خوردن باید بر اساس نیاز بدن باشد و نه بر اساس هوس و خواستههای نفسانی. یکی از چالشهای اصلی که انسانها با آن مواجهاند، تمایل به غذا خوردن بیش از حد و عدم توجه به سیگنالهای طبیعی بدن است. برای عملی کردن این مفهوم، لازم است به بدن خود گوش بسپاریم و از غذاهای سالم و متعادل استفاده کنیم. مثلاً باید توجه داشته باشیم که بسیاری از ما به خاطر استرس، خستگی یا روحیههای ناآرام به سمت غذاهای ناسالم روی میآوریم. این رفتار نه تنها از لحاظ جسمی بلکه از نظر روحی نیز آسیبزننده است. برای رعایت میانهروی در غذا خوردن، میتوانیم به جای غذاهای پرکالری و چرب، میوهها، سبزیجات و غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانیم. همچنین میتوان با در نظر گرفتن اندازههای معقول و مشخص از هر نوع غذا، جلوی زیادهروی را گرفت. به عنوان مثال، میتوانیم وعدههای غذایی را به قطعات کوچک تقسیم کنیم و به تدریج از آنها بهرهبرداری کنیم. در این صورت نه تنها احساس سیری و ارضای نیاز بدن خود را داریم، بلکه از مضر بودن زیادهروی و اسراف نیز جلوگیری میشود. یکی دیگر از روشهای عملی برای رعایت میانهروی در غذا خوردن، تعیین زمانهای مشخص برای وعدههای غذایی است. به عنوان مثال، اگر وقت شام خوردن را مشخص کنیم و دیگر در طول روز به خوردن بیرویه نپردازیم، میتوانیم به اصل اعتدال و میانهروی پایبند باشیم. این روش همچنین به تنظیم ساعت بدن و فعالیتهای روزمره کمک میکند و اطمینان میدهد که بدن به آنچه نیاز دارد، به صورت منظم دسترسی دارد. در نهایت، لازم به ذکر است که میانهروی حتی فراتر از غذا خوردن extends میشود و شامل رفتارهای روزمره انسان نیز میگردد. در بخشهای مختلف زندگی، میتوانیم با رعایت اعتدال و پرهیز از افراط و تفریط، به سلامت جسمی و روحی خود کمک کنیم. از این رو، میانهروی در قرآن، به عنوان یک اصل بنیادین در زندگی مؤمنان مطرح است و باید به عنوان یک نقطه عطف در زندگی روزمره مدنظر قرار گیرد. با پیروی از این اصل، میتوانیم حیات سالم و مطلوبی داشته باشیم که در آن نه تنها سلامت جسمی ما تأمین شود، بلکه روح و روان ما نیز به آرامش دست یابد. این معانی و پیامها به ما یادآوری میکند که حیات سالم و مطلوب با رعایت اعتدال فراهم میشود. بنابراین، همه ما باید تلاش کنیم که این ویژگی را در زندگی روزمره خود به کار بگیریم و از آن به عنوان یک راهنما برای انتخابهای دقیق و هوشمندانه استفاده کنیم.
آیات مرتبط
يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۖ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ
ای فرزندان آدم! زینت خود را در هر مسجدی بپوشید و بخورید و بنوشید ولی اسراف نکنید؛ زیرا او اسرافکنندگان را دوست ندارد.
اعراف : 31
وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا
و کسانی که وقتی خرج میکنند، نه اسراف میکنند و نه بخلا میورزند و میان این دو اعتدالی دارند.
فرقان : 67
داستانی دلنشین
روزی در روستایی مردی به نام حسن زندگی میکرد که به سلامت خود بسیار اهمیت میداد. او همواره در مصرف غذا میانهرو بود. هر بار که غذا میخورد، به یاد آیات قرآن میافتاد و میدانست که خداوند از اسراف خوشش نمیآید. حسن تصمیم گرفت که روزانه میوهها و سبزیجات بیشتری مصرف کند و از غذاهای چرب و مضر دوری کند. او به زودی متوجه شد که نه تنها احساس بهتری دارد، بلکه همچنین از سلامتی بیشتری برخوردار شده است. او به دوستان و خانوادهاش نیز توصیه میکرد که در خوردن غذا میانهرو باشند و این کار را به عنوان یک عبادت و پیروی از آیات الهی میدانست.