پاسخ قرآن
قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، نه تنها جنبههای مذهبی و عبادی را در بر میگیرد، بلکه اصول اخلاقی و انسانی را نیز برای پیروان خود تبیین میکند. یکی از مهمترین پیامهای قرآن، دعوت به محبت و مدارا در روابط انسانی است. خداوند در قرآن به انسانها دستور میدهد که با یکدیگر به مهربانی رفتار کنند و اختلافات خود را با محبت حل و فصل نمایند. این موضوع بارها در آیات مختلف قرآن مورد تأکید قرار گرفته است. به عنوان مثال، در آیه 13 سوره حشر آمده است: "و همچنین در میان شما محبت است و در دلهای شما درز ایجاد نکردهاند". در این آیه، خداوند به مسلمانان یادآور میشود که محبت و دوستی باید در میان آنان جاری باشد و از ایجاد کینه و حسد جلوگیری کنند. محبت به دیگران نه تنها یک اصل دینی، بلکه نشانهای از ایمان واقعی به خدا و رعایت اصول انسانی است. در واقع، محبتی که در دل انسان وجود دارد، نشاندهندهی نزدیکی او به خداوند و تلاش او برای اجرای دستورات الهی است. قرآن کریم در آیه 5 سوره آل عمران میفرماید: "و شما را به دوستی با هم دعوت میکند". این آیه به وضوح نشان میدهد که ایجاد روابط محبتآمیز و با هم بودن جزو اصول اجتماعی در اسلام است. ایجاد محبت در جامعه به نوعی سرمایهگذاری در آرامش و رفاه اجتماعی است. در دنیای امروزی که تنشها و اختلافات اجتماعی در حال افزایش است، دعوت به محبت و مدارا میتواند راهی برای کاهش این مشکلات باشد. وقتی که انسانها در زندگی خود محبت و مدارا را جاری کنند، آثاری مثبت در جامعه نمایان میشود. به عنوان مثال، میزان تنشها بین افراد کاهش مییابد و روابط انسانی بر پایه احترام و محبت شکل میگیرد. در نتیجه، افراد میتوانند در کنار یکدیگر با آرامش زندگی کنند و به تحقق اهداف مشترک بپردازند. محبت و مدارا همچنین باعث شکلگیری یک جامعه سالم و پررنگ میشود. در چنین جامعهای افراد به یکدیگر کمک میکنند، مشکلات یکدیگر را درک کرده و سعی در رفع آن دارند. این رفتارها سبب تقویت روحیه همدلی و همسویی در جامعه میشود و مردم را به سمت ساختن آیندهای روشن ترغیب میکند. برخی از ویژگیهای کلیدی محبت و مدارا در قرآن را میتوان به موارد زیر اشاره کرد: 1. پندار خوب: قرآن به ما یادآوری میکند که باید به دیگران با دیدی مثبت و با حسن ظن نگاه کنیم. این رویکرد به نوبه خود موجب کاهش سوء تفاهمها و کینهها میشود. 2. تفهیم و همدلی: قرآن مسلمانان را تشویق میکند که در مواقع اختلاف و تنش، از درک متقابل و همدلی استفاده کنند. این نوع رفتار به حفظ روابط و ایجاد فضای مثبت کمک میکند. 3. مشارکت فعال: در قرآن بر اهمیت مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و خیرخواهانه تأکید شده است. این امر نشاندهندهی این است که محبت باید به عمل تبدیل شود و افراد باید در راستای خدمت به یکدیگر قدم بردارند. 4. بخشش و عفو: قرآن کریم به انسانها میآموزد که باید به یکدیگر ببخشند و درصدد انتقام نباشند. این عمل، نشانهای از ظرفیت بالای انسانی و طلب رضای خداست. 5. پیشگیری از گناه: در جامعهای که محبت و مدارا حاکم باشد، احتمال ارتکاب گناهان و عمل به بدیها کاهش مییابد. افرادی که در فضایی سرشار از محبت هستند، معمولاً تمایل کمتری به انجام اعمال زشت دارند. در نهایت، قرآن به ما میآموزد که در هر شرایطی باید سعی کنیم با یکدیگر با نیکی رفتار کنیم و به دوستی و برادری اهمیت بدهیم. محبت و مدارا باید در زندگی روزمره ما نقش اساسی داشته باشند. لذا اگر به دنبال یک جامعه پویا، سالم و موفق هستیم، باید از آموزههای قرآن پیروی کنیم و محبت را در قلبهایمان نهادینه کنیم. بنابراین، محبت و مدارا، چراغ راهنما در زندگی اجتماعی مسلمانان به حساب میآید و باید در دلها و رفتارهای ما جاری شود. با عمل به این آموزهها، میتوانیم به ایجاد یک جامعهای فرخنده و مملو از عشق و دوستی کمک کنیم.
آیات مرتبط
وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
و اینان رستگاران هستند.
حشر : 13
ادْعُوا إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ
به راه پروردگارت با حکمت و موعظه نیکو دعوت کن.
آل عمران : 5
لَيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وَجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَن آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْبَائِسِينَ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ
نیکوکاری این نیست که روی خود را به سمت مشرق و مغرب بگردانید، بلکه نیکوکاری آن است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان بیاورید و اموال خود را به رغم محبت و دوستی به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و برای آزادی افرادی که در اسارتند بدهید.
بقره : 177
داستانی دلنشین
روزی مردی به نام حسن در بازار شهر مشغول خرید بود. او دید که جوانی در گوشهای نشسته و به خاطر نداشتن پول غذا به دستش نمیرسد. حسن به یاد آیات قرآن افتاد که بر محبت و یاری رساندن به یکدیگر تأکید دارند. او تصمیم گرفت بخشی از پول خود را به آن جوان بدهد و این کار باعث خوشحالی او شد. بعد از آن هم، حسن به یاری دیگران ادامه داد و احساس کرد که زندگیاش پر از خوشی و آرامش شده است.