آیا قرآن اشاره‌ای به بی‌عدالتی اجتماعی دارد؟

قرآن کریم، کتاب مقدس مسلمانان، در بخش‌های مختلف خود به نکات و مسائل مختلف انسانی و اجتماعی اشاره کرده است که از جمله آن‌ها بی‌عدالتی اجتماعی است. این موضوع نه تنها یکی از نکات حائز اهمیت در اسلام به شمار می‌آید، بلکه در آیات مختلف قرآن به‌عنوان یک اصل بنیادین مورد تأکید قرار گرفته است. بی‌عدالتی اجتماعی به نابرابری‌های موجود در جامعه اشاره دارد که می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله تبعیض، فقر و فساد بروز کند. قرآن کریم به مسلمانان آموزش می‌دهد که باید با این بی‌عدالتی‌ها مقابله کنند و به برقراری عدالت و احسان اهتمام ورزند. با توجه به آیات قرآن، یکی از بارزترین مواردی که در خصوص عدالت اجتماعی مطرح شده است، دعوت خداوند به احسان و برقراری انصاف و عدالت است. در سوره نساء، آیه 135، آمده است: "یا أیها الذین آمنوا کونو ا قواما بالقسط شهداء لله ولو علی أنفسکم...". این آیه به‌طرز روشنی بیان می‌کند که گواهی دادن به حق و عدالت حتی در برابر خود و نزدیکان خود اهمیت دارد. بر اساس این آیه، مسلمانان مکلفند در برابر ظلم و ستم، حتی اگر به نفع خودشان باشد، سکوت نکنند و عدالت را رعایت کنند. این بدان معناست که حفظ عدالت و انصاف بسیار مهم‌تر از خودخواهی و نفع شخصی است. در ادامه، سوره مائد، آیه 8 نیز به این امر اشاره دارد و می‌فرماید: "یا أیها الذین آمنوا کونوا قوامین لله شهداء بالقسط...". این آیه به ضرورت برقراری قسط و عدالت در جامعه اشاره دارد و مسلمانان را به تلاش برای برقراری عدل در جامعه دعوت می‌کند. این آیات به‌روشنی نشان می‌دهند که قرآن با هر نوع ظلم و نابرابری اجتماعی مخالف است و خدای متعال خواهان عدالت در زندگی اجتماعی است. بی‌عدالتی اجتماعی به‌عنوان یک پدیده منفی در جامعه، می‌تواند تبعات و عواقب بسیار جدی به همراه داشته باشد. این تبعات می‌تواند شامل نارضایتی عمومی، افزایش تنش و خشونت، و توسعه فقر و نابرابری اقتصادی باشد. به همین دلیل است که قرآن کریم، در مواجهه با این مسئله، مسلمانان را به نیکوکار بودن و به احسان و عدالت دعوت می‌کند. یکی از ویژگی‌های بارز قرآن کریم این است که به مسلمانان یادآوری می‌کند که مسئولیت‌پذیری اجتماعی جزئی از ایمان اسلامی محسوب می‌شود. برای مثال، در سوره اعراف، آیه 56، خداوند می‌فرماید: "و لا تفسدوا فی الأرض بعد اصلاحها..." که در واقع اشاره‌ی روشنی به این موضوع دارد که مسلمانان باید از فساد و بی‌عدالتی پرهیز کنند و به جای آن، به بهبود وضعیت اجتماعی و عدالت در جامعه بپردازند. این آیات بر این مطلب تأکید می‌کنند که ایمان به خدا و روز قیامت باید افراد را به رفتارهای صحیح و برقراری عدالت در اجتماع ترغیب کند. به علاوه، قرآن کریم نه‌تنها بر عدالت اجتماعی تأکید دارد، بلکه می‌خواهد مسلمانان از آن به‌عنوان یک ارزش و اصل برای پی‌ریزی زندگی اجتماعی خود استفاده کنند. در سوره حجرات، آیه 9، خداوند می‌فرماید: "و ان طائفتان من المؤمنین اقتتلوا فأصلحوا بینهما..." که به اهمیت صلح و اصلاح بین مؤمنان اشاره دارد. این امر نشان می‌دهد که مسلمانان باید در تلاش باشند تا به‌جای تنش‌آفرینی و دعوا، به حل و فصل مشکلات و برقراری عدالت بپردازند. قرآن کریم به‌راحتی متوجه می‌شود که بی‌عدالتی می‌تواند به شکل‌های مختلف نمایان شود، مانند تبعیض نژادی، اقتصادی یا قومی، و به همین دلیل بر ضرورت جلوگیری از هر نوع نابرابری تأکید دارد. مسلمانان باید فراتر از مرزهای قومی و نژادی عمل کنند و به‌عنوان یک جامعه همبسته عمل نمایند. در سوره آل عمران، آیه 104، خداوند می‌فرماید: "و لتکن منکم أمه یدعون الی الخیر..." که به مسئولیت مسلمانان در دعوت به خیر و برقراری عدالت در جامعه اشاره دارد. در نهایت، می‌توان گفت که قرآن کریم به‌عنوان کتاب هدایت‌بخش مسلمانان، مسیر صحیح را برای برقراری عدالت اجتماعی ترسیم کرده است. این کتاب مقدس مردم را به این دعوت می‌کند که همواره در برابر بی‌عدالتی‌ها ایستادگی کنند و به احسان و عدالت بپردازند. آیات مختلف قرآن تأکید می‌کند که تحقق جامعه‌ای عادلانه فقط با تلاش همگانی ممکن است. بی‌عدالتی اجتماعی، از جمله مسائلی است که پیامبران همیشه با آن مقابله می‌کردند و مسلمانان باید در این راه تعهد داشته باشند. بنابراین، به عنوان مؤمنان، باید همواره در زندگی روزمره خود به رعایت اصول عدالت و احسان توجه داشته باشند.