پاسخ قرآن
قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس مسلمانان نه تنها دینی را ارائه میدهد، بلکه به تبیین اصول زندگی و رفتار انسانی نیز میپردازد. یکی از موضوعات اساسی که در این کتاب الهی به کرات مورد اشاره قرار گرفته است، زیادهخواهی و طمع است. در آیات مختلف، خداوند به ما یادآوری میکند که دنیا و مظاهر مادی آن نباید ما را از حقیقت وجود خودمان و از یاد خداوند غافل کند. در این مقاله به بررسی این موضوع در قرآن کریم خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه میتوان با آگاهی از آموزههای قرآنی به زندگی معنادارتری دست یافت. ### زیادهخواهی و طمع در قرآن در سوره یحشر آیه 19، خداوند میفرماید: "وَلا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ. أُو۟لَـٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ". این آیه به وضوح هشدار میدهد که نباید در میانه زندگی روزمره خود غرق در دنیا و دنیاطلبی شویم. طمع و زیادهخواهی میتواند انسان را تا حدی غفلتزده کند که اصل وجود و حقیقت زندگی را فراموش کند. در اینجا، خداوند ما را به یادآوری میکند که فراموش کردن خداوند، انسان را از خود واقعیاش غافل میکند و به این ترتیب، باید مراقب باشیم که حرص و طمع ما را در چنگال غفلت نیاندازد. ### تمایل به دنیای مادی در سوره آل عمران آیه 14، خداوند بیان میکند: "زَينَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنَّطِرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالزِّرَاعِ. ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَئَابِ". این آیه به زیبایی تمایل انسانها به دنیای مادی را بیان میکند و در عین حال خاطرنشان میسازد که زندگی واقعی و رضایت در نزد خداوند است. این تمایل به دنیای مادی نه تنها انسانی است، بلکه به نوعی جزئی از زندگی روزمره ما محسوب میشود. با این حال، قرآن ما را به یادآوری میکند که همه اینها تنها متاع زندگی دنیاست و آنچه در واقع اهمیت دارد، جایگاه ما در نزد خداوند و حسن مئاب است. ### غفلت از حقیقت زندگی غفلت از یاد خدا میتواند نه تنها ما را از مسیر کمال دور کند، بلکه منجر به عملکرد نادرست و اخلاقی ناپسند نیز شود. در سوره بقره آیه 177، قرآن به ما یادآوری میکند: "لَیْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وَجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـٰكِنَّ الْبِرَّ مَن آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ". در این آیه، تأکید بر اصول معنوی واقعی و باطنی است و از ما میخواهد که به جای زیادهخواهی، به عمل صالح و اخلاقی بپردازیم. در حقیقت، بهترین راه برای مقابله با طمع و زیادهخواهی، توجه به اصول اخلاقی و عمل به آنها است. ### دعوت به تفکر و تعمق قرآن ما را به تفکر و تعمق در زندگی دعوت کرده و تأکید دارد که محبت به دنیا باید به اندازهای باشد که ما را از حقیقت و معنای زندگی دور نکند. در سوره عصر، خداوند به وضوح م�فرماد: "وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ، إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ". این آیات نشان میدهد که تنها کسانی در زندگی رستگار خواهند شد که به حقیقت ایمان آورده و در این راستا عمل نمایند. ### نتیجهگیری زندگی انسانها در دنیای مادی، همواره تحت تأثیر تمایلات و خواستهها قرار دارد. با این حال، قرآن کریم با ارائه آیات الهی به ما یادآوری میکند که فراموش نکردن خداوند و توجه به اصول معنوی در زندگی، از زیادهخواهی و طمع جلوگیری میکند. این آیات ما را به تفکر و تعمق در زندگی دعوت کرده و به ما میآموزد که زندگی واقعی و رضایت در نزد خداوند است. بنابراین، لازم است که با درک صحیح از آموزههای قرآن، به سوی یک زندگی معنادار و واقعی گام برداریم.
آیات مرتبط
وَلا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ. أُو۟لَـٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ
و همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند، پس خدا آنها را از خویش فراموش کرد. آنها همان فاسقانند.
حشر : 19
زَينَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنَّطِرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالزِّرَاعِ. ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَئَابِ.
زیباییهای دنیا و عشق به آنچه انسانها میخواهند زینتی است؛ از جمله زنان و پسران و زمین و مال و تجارت و غیره. اینها مایحتاج زندگی دنیوی هستند و نزد خداوند، بازگشت نیکویی وجود دارد.
آل عمران : 14
لَيْسَ الْبِرَّ أَن تَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَن آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ.
نیکوکاری به این نیست که رو به شرق و غرب کنید، بلکه نیکوکاری این است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان داشته باشید.
بقره : 177
داستانی دلنشین
روزی مردی در آستانه پیری به سر میبرد و زندگی را به خوبی از سر گذرانده بود. او به یاد آیات قرآن افتاد و تصمیم گرفت که به معنای واقعی زندگی بپردازد. مرد با خود گفت: "چرا همیشه خواستههای بیشتری طلب کنم؟ زندگیام پر از نعمت است و از این بابت باید شکرگزار خداوند باشم." پس از آن، او شروع به کمک به دیگران کرد و به علم آموزی پرداخت و در نهایت، از آنچه که الهام گرفته بود، زندگیاش تبدیل به خوشبختی و رضایت شد.