دوری از مال حرام مستلزم انتخاب آگاهانه منابع درآمد و اجتناب از فعالیتهای نادرست است.
در قرآن کریم به شدت بر دوری از مال حرام تأکید شده است و روشهای مختلفی برای حفظ پاکی مال بیان شده است. این تأکید بر دوری از مال حرام، در واقع نشانهای از اهمیت بالای پاکی در مال و درآمد در زندگی انسانها است. مال حلال سهم بزرگتری در زندگی مؤمنان دارد و کسانی که به این اصول پایبند هستند، به یقین به برکت و نعمت بیشتری در زندگی دست مییابند. در سوره بقره، آیه 188، خداوند فرموده است: "وَلاَ تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ..." (آيه 188 سوره بقره). این آیه به وضوح تأکید میکند که افراد نباید اموال یکدیگر را به ناحق تناول کنند. بدین ترتیب، بحث از حرام و حلال در مال و درآمد به عنوان یک اصل بنیادی در جوامع اسلامی جلوهگر میشود. خودداری از کسب مال حرام به یک فرهنگ تبدیل شده است که از نسلهای گذشته به حال و آینده انتقال مییابد. نخستین نکتهای که در مورد دوری از مال حرام وجود دارد، آگاهی انسان نسبت به منابع درآمدش است. این نکته بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا انسان باید با دقت و بصیرت بررسی کند که چه روشها و منابعی برای کسب درآمد انتخاب میکند. اگر شغل یا کسب و کار وی به هر نحوی به درآمد حرام منجر میشود، باید سریعاً نسبت به تغییر مسیر خود اقدام نماید. انسان نباید تنها به فکر سود مالی باشد، بلکه باید ارزشهای اخلاقی و انسانی را نیز در نظر بگیرد. در سوره مائده، آیه 90، خداوند به مؤمنان میفرماید: "أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ... رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ". در این آیه، خداوند به وضوح اعلام میکند که تجارت از طریق راههای نادرست مانند شراب و قمار نه تنها بر زندگی فرد تأثیر منفی میگذارد، بلکه به تضعیف جامعه و قطع ارتباط با رحمت الهی نیز منتهی میشود. در واقع، این نوع فعالیتها به نوعی اختلال در نظم و امنیت اجتماعی میانجامد. فردی که به دنبال کسب درآمد حلال است، باید همواره بر منابع درآمد خود نظارت داشته باشد و از فعالیتهایی که به صورت غیر قانونی و ناپاک درآمد کسب میکنند، اجتناب کند. این نظارت شامل کنترل دقیق بر اینکه آیا درآمد از طریق طرق مشروع به دست آمده یا خیر، میشود. انسان باید بداند که داشتن مال حلال نه فقط باعث برکت در زندگی میشود، بلکه به سلامت روحی و روانی او نیز کمک میکند. علاوه بر این، دعا و درخواست از خداوند برای پاکی مال و برکت در آن نیز مورد توصیه قرار گرفته است. مسلمانان باید به درگاه خداوند دعا کنند تا خداوند به آنها توانایی انتخاب صحیح و درستی را عطا کند تا در مسیری قدم بگذارند که موجب تداوم رزق و روزی حلال و پاک در زندگیشان شود. این دعاها نه تنها روح انسان را تقویت میکند، بلکه برکت و آرامش را به زندگی فردی و اجتماعی او میبخشد. به یاد داشته باشید که زندگی در راه درست و دوری از مال حرام، نعمتهایی را به همراه خواهد داشت که هیچ چیز دیگری نمیتواند به آنها برسد. افرادی که با قلبی پاک و ارادهای قوی در مسیر حلال قدم برمیدارند، به یقین به اهداف بزرگتری دست خواهند یافت. همینطور، این مسیر نه تنها به فرد، بلکه به کل جامعه کمک میکند که در فضایی سالم و پاک زندگی کنند. در خاتمه، میتوان گفت که قرآن کریم به عنوان یک راهنمای جامع و کامل، اصول لازم برای دوری از مال حرام و پاکی درآمد را به وضوح بیان کرده است. برای پیروی از این اصول، افراد باید بیاموزند که از چه منابعی کسب درآمد کنند و چگونه از راههای نادرست دوری کنند. با اتکا به آموزههای قرآن و دعاهای خود، میتوانیم به زندگی موفق و پر برکتی دست یابیم که هر فردی را به زندگی مرفه و خوشبختی رهنمون میشود. در اینجا، تأکید بر پاکی مال و دوری از حرام نه تنها اصول دینی، بلکه یک ضرورت اجتماعی نیز محسوب میشود که همگان باید به آن پایبند باشند.
و از اموال یکدیگر به باطل نخورید
شراب و قمار وُ نشانههاى گناه از عمل شیطاناند
روزی مردی به نام سعید تصمیم گرفت که از راه نامناسب درآمدی به دست نیاورد. او با خود گفت: "چرا باید روزی خود را از طریق حرام تأمین کنم وقتی میتوانم از طریق حلال زندگی کنم؟" او به جستجوی کار حلال پرداخت تا بتواند با دست خود و با خیالی آسوده زندگی کند. از آن روز به بعد نه تنها زندگیاش تغییر کرد، بلکه احساس آرامش و شادی بیشتری را نیز تجربه کرد.