پاسخ قرآن
در قرآن کریم، مدیریت خشم یکی از موضوعات مهم و اساسی است که به آن توجه ویژهای شده است. خشم، به عنوان یک احساس طبیعی انسانی، در شرایط مختلف ممکن است به وقوع بپیوندد. اما قرآن کریم به ما میآموزد که چگونه این احساس را مدیریت کنیم و به آرامش روانی برسیم. خداوند در سوره آل عمران آیه 134 میفرماید: 'وَ الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّّرَّاءَ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ'. این آیه به ما یادآور میشود که انسانهای مؤمن باید توانایی کنترل خشم را در شرایط سخت داشته باشند و در عوض به عفو و گذشت روی بیاورند. مدیریت خشم، نه تنها به فرد کمک میکند تا از پیامدهای منفی خشم جلوگیری کند، بلکه باعث میشود که روابط اجتماعی و فردی او نیز بهبود یابد. خشم، اگر به درستی مدیریت نشود، میتواند به درگیریهای جسمی و روحی منجر شود و به همین دلیل، تمرین مدیریت خشم در زندگی روزمره امری ضروری است. علاوه بر این، در سوره شوری آیه 37 خداوند میفرماید: 'وَ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَوَاحِشَ وَ إِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ'. این آیه تأکید میکند که مومنانی که از گناهان بزرگ و رفتار ناپسند دوری میکنند، در مواجهه با خشم نیز قادر خواهند بود که عفو کنند و آرامش خود را حفظ کنند. بر اساس این آیات، چندین تکنیک برای مدیریت خشم وجود دارد که عبارتند از: 1. یادآوری قدرت گذشت: یکی از اصول اساسی مدیریت خشم، یادآوری اینکه گذشت میتواند بار روانی و فشار ناشی از خشم را کاهش دهد. در زندگی روزمره، با به یاد آوردن فضایل عفو و گذشت، میتوانیم رفتارهای خود را تحت تأثیر قرار دهیم. 2. صبر و تحمل: قرآن کریم بارها بر اهمیت صبر تأکید میکند. صبر در مواجهه با فشارها و تنشها میتواند به تقویت شخصیت و مدیریت خشم کمک کند. برای مثال، در زمان تنش، میتوانیم با یادآوری آیات قرآن و به کار بردن تکنیکهای مثبت اندیشی، خود را آرام کنیم و به یک برخورد انسانی و محترمانه برسیم. 3. تکنیکهای نفسکشی و مدیتیشن: وقتی که احساس خشم داریم، تکنیکهای مدیریت استرس مانند نفسکشی عمیق و مدیتیشن میتواند به تسکین ذهن کمک کند و به ما اجازه دهد که از احساسات خود فاصله بگیریم. این کار میتواند به ما کمک کند تا پاسخ منطقیتری به وضعیت های پر تنش بدهیم. 4. گفتوگو و ابراز احساسات: به جای اینکه خشم خود را در درون نگاه داریم یا به شیوهای مخرب ابراز کنیم، میتوانیم احساسات خود را به شیوهای محترمانه به دیگران منتقل کنیم. گفتوگو میتواند به درک بیشتر و کاهش تنش کمک کند. 5. تمرین خودآگاهی: مهم است که بتوانیم احساسات خود را بشناسیم و زمانهایی که تحت تأثیر خشم قرار میگیریم، آگاه باشیم. این آگاهی میتواند به ما کمک کند تا از واکنشهای بیخبر جلوگیری کنیم. در نهایت، مفهوم مدیریت خشم باید در زندگی روزمره ما عملی شود. به عنوان مثال، زمانی که در معرض تضاد یا تنش قرار میگیریم، میتوانیم با یادآوری آیات قرآن و به کار بردن تکنیکهای مثبت اندیشی، خود را آرام کنیم. این رویکرد نه تنها تأثیر خوبی بر روی خودمان دارد، بلکه اطرافیان ما را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و روابط انسانی بهتری ایجاد میکند. وجود صلح و آرامش در درون ما باعث خواهد شد که به یکدیگر احترام بگذاریم و به جلو برویم. در نتیجه، ما میتوانیم خشم را به عنوان یک احساس، نه به عنوان یک دشمن، بلکه به عنوان یک چالش مثبت در زندگی در نظر بگیریم که با مدیریت صحیح میتوانیم به رشد و تعالی شخصیت خود برسیم.
آیات مرتبط
وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
و کسانی که در آسانی و سختی انفاق میکنند و خشم خود را فرو میخورند و از مردم میگذرند؛ و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
آل عمران : 134
وَ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَوَاحِشَ وَ إِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ
و کسانی که از گناهان بزرگ و زشت اجتناب میکنند و وقتی خشمگین میشوند، عفو میکنند.
شوری : 37
داستانی دلنشین
در یکی از روزها، حسام از رفتار دوستانش عصبانی شده بود. در این حین به یاد آیهای از قرآن افتاد که میفرمود: 'وَ الْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ' و به این نتیجه رسید که بهتر است خشم خود را کنترل کند و عذرخواهی کند. او بعد از مدتی احساس رشد بیشتری کرد و متوجه شد که با کنترل خشمش، روابط بهتری را با دوستانش ایجاد کرده است.