پاسخ قرآن
در دنیای امروز، موضوع نگهداری از نگاه و عفت از جمله مسائلی است که همواره در جوامع مختلف، به خصوص در فرهنگهای مذهبی و اسلامی، اهمیت ویژهای داشته است. قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، در آیات مختلف به این موضوع پرداخته و راهکارهایی را برای حفظ عفت و پاکدامنی ارائه کرده است. یکی از این آیات، آیه 30 سوره نور است که خداوند به مؤمنان دستور میدهد چشمان خود را پایین بیندازند و از نگاه به نامحرمان بپرهیزند. این آیه به ما یادآوری میکند که مراقبت از نگاه نهتنها مسئولیتی فردی است، بلکه تأثیرات عمیقی بر روی جامعه نیز میگذارد. نگاه، وسیلهای است که انسان از آن برای شناخت و ارتباط با دنیای اطرافش استفاده میکند. اما همانطور که این توانایی میتواند مثبت و مفید باشد، در صورت عدم کنترل و مدیریت، میتواند به مشکلاتی جدی منتهی شود. در واقع، محافظت از نگاه، جزء لاینفک و ضروری فرهنگ اسلامی است که به ما توصیه میشود تا در تمام مراحل زندگی به آن پایبند باشیم. در سوره نور، خداوند در آیه 30 به مردان مؤمن میفرماید: "به مؤمنان بگو که چشمهای خود را پایین بیندازند و عورتهای خود را حفظ کنند. این برای آنها پاکتر است. خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است." این آیه به روشنی بیان میکند که کاهش نگاه به نامحرمان، نشاندهندهی پاکدامنی و عفت است. در واقع، خداوند با این توصیه به مؤمنان میآموزد که فرمانبرداری از او نه تنها در اعمال و رفتارهای عمومی، بلکه بهویژه در مراقبت از نگاه و چشمها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. از طرف دیگر، در آیه 31 همین سوره، خداوند به زنان توصیه میکند که چشمان خود را نیز پایین نگهدارند و از نمایاندن زینتهای خود به جز برای محارم خود پرهیز کنند. این دستور، به خوبی نشاندهندهی مسئولیت دوطرفهای است که در ارتباطات اجتماعی وجود دارد. نهتنها مردان، بلکه زنان نیز باید حریم خصوصی خود را حفظ کنند و با رعایت این قاعده، به سلامت اجتماعی کمک کنند. در واقع، این دستورات به ما یادآوری میکند که هر یک از ما، نقشی مهم در حفظ عفت و پاکدامنی جامعه داریم. نگاه ناپسند و راحتی نگاه به نامحرمان، میتواند راه را برای دیگر رفتارهای ناپسند هموار کند. در یک جامعه که نگاهها مدیریت نشدهاند، گناه و رفتارهای غیرمناسب به راحتی در میان مردم گسترش پیدا میکند. این پیامدهای منفی میتواند به مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی منجر شود که سرانجام بر روی نهاد خانواده و ساختار جامعه تأثیر منفی میگذارد. در این شرایط، پاکدامنی به عنوان یکی از اصول اساسی فرهنگ اسلامی و انسانی مورد تهدید واقع میشود. مراقبت از نگاهها تنها یک عمل فردی نیست، بلکه یک عمل عبادی و روحانی است. این مراقبت میتواند به تقویت ایمان و اعتقادات انسان کمک کند و آرامش روحی و معنوی را به ارمغان آورد. اسلام با ارائه اصول و قواعدی برای زندگی روزمره، به ما آموزههایی میدهد که میتوانند در پرورش یک جامعه سالمتر و با هنجارهای اخلاقی صحیحتر مؤثر باشند. در نهایت، با پایبندی به تعالیم قرآن و دیگر آموزههای اسلامی، میتوانیم زندگی معنادارتری داشته باشیم و در راستای توسعه و پایداری جامعهی خود، گامهای مؤثری برداریم. نگهداری از نگاه، یک عمل انضباطی است که نه تنها به خود ما کمک میکند، بلکه به عفت و پاکدامنی کل جامعه نیز خدمت میکند و از انحرافات و مفاسد اجتماعی جلوگیری میکند. هر کدام از ما وظیفه داریم که به این دستورات عمل کنیم و با خودآگاهی، به حقوق دیگران احترام بگذاریم. بنابراین، با توجه به آموزههای قرآن، میتوانیم با حفظ عفت و پاکدامنی، زندگی را در جهتی مثبت و سازنده هدایت کنیم و در نهایت به یک جامعهای با هنجارهای اخلاقی قویتر و معنویت بیشتر دست یابیم.
آیات مرتبط
قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَى لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
بگو به مؤمنان که چشمهایشان را پایین بیندازند و افکار و اندیشههایشان را حفظ کنند؛ این برای آنها پاکتر است. خداوند به آنچه انجام میدهند، آگاه است.
نور : 30
وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ ۚ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخوَانِهِنَّ أَوْ بَنَاتِ إِخوَانِهِنَّ أَوْ بَنَاتِ أَخَوَاتِهِنَّ ۚ وَالَّتِي تَسْتَخْفِينَ مَا هُوَ مِنَ الزينة أَحَقٌّ الأَثِيمُ
و به زنان مؤمن بگو که چشمهایشان را پایین بیندازند و از زینتهای خود جز آنچه ظاهر است پرهیز کنند و خمرهای خود را بر گردنهایشان بیافکنند. و نباید زینتهای خود را برملا کنند مگر برای شوهران یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا دختران برادرانشان یا دختران خواهرانشان.
نور : 31
داستانی دلنشین
روزی جوانی به نام سبحان در شهر زندگی میکرد. او در کنار دوستانش کارهای غیرمناسبی انجام میداد و به نگاهی ناپسند به دنیا میپرداخت. یک روز، در حین گذر از نزدیکی مسجد، متوجه یک آیه از قرآن شد. "بگو به مؤمنان که چشمهایشان را پایین بیندازند" او با خود فکر کرد که مفهوم این آیه چیست. پس از مدتی تفکر و اندیشیدن، تصمیم گرفت که نگاهش را حفظ کند و از همان تابستان به پاسداری از عفت و خودداری از نگاه به نامحرمان روی آورد. بهتدریج دریافت که این عمل نهتنها روحش را آرام میکند بلکه به اطرافیانش نیز کمک میکند تا درستتر زندگی کنند.