پاسخ قرآن
احترام و نیکی به والدین یکی از اصول بنیادی در زندگی انسانها به ویژه در جوامع اسلامی است. در قرآن کریم، این موضوع بهعنوان یک وظیفه اخلاقی و دینی برشمرده شده و مسلمانان ملزم به رعایت این اصل هستند. در سوره اسراء آیه 23، خداوند بهصراحت میفرماید که "پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به والدین نیکی کنید". این آیه نشاندهنده این است که احترام به والدین نه تنها یک عمل اخلاقی است، بلکه بازتاب عمیقی نیز در دین اسلام و ایمان به خداوند دارد. این نکته را باید در نظر داشت که والدین، اولین معلمان و حمایتکنندگان ما در زندگی هستند. آنها با زحمات و فداکاریهای بسیاری فرزندان خود را بزرگ میکنند و تمام سعی خود را میکنند تا آیندهای بهتر برای آنها بسازند. از این رو، نیکی به والدین را نمیتوان بهعنوان یک الزام صرفاً اجتماعی یا فرهنگی تلقی کرد. بلکه این موضوع بهعنوان یک دستور دینی و الهی در قرآن تجلی پیدا کرده است. در سوره لقمان آیه 14، خداوند میفرماید: "و وصیت کردیم به انسان نسبت به والدینش". این آیه نشان میدهد که چگونه خداوند بر اهمیت احترام به والدین تاکید دارد و این مسئله را بهعنوان یک ارزش والای انسانی لحاظ میکند. در واقع، این آیات ما را به یادآوری میکنند که والدین قابلیت و جایگاه ویژهای در زندگی ما دارند و از این رو، احترام به آنان یک نوع احترام به زندگی و انسانیت نیز محسوب میشود. در جوامع اسلامی، والدین بهعنوان سرچشمه محبت و حمایت شناخته میشوند. ما تحت تعلیمات آنان بزرگ میشویم و در واقع شخصیت ما از طریق تجربیات و ارزشهایی که از آنها میآموزیم شکل میگیرد. اهمیت احترام به والدین نهتنها بهدلیل زحمات و فداکاریهای آنان است، بلکه بهدلیل رابطه عاطفی عمیقی که بین والدین و فرزندان وجود دارد. این رابطه یک نوع محبت بیقید و شرط است که میتواند زندگی ما را غنیتر و معنادارتر کند. ما باید این را در نظر داشته باشیم که اگر به والدین نیکی نکنیم و به آنها احترام نگذاریم، نه تنها خود را از برکات و محبتهای آنان محروم میکنیم، بلکه همچنین ممکن است خود را به معضلات اجتماعی و اخلاقی باورنکردنی مواجه کنیم. زندگی در جامعهای که در آن احترام به والدین فراموش شده باشد، میتواند به از هم گسیختگی روابط خانوادگی و اجتماعی منجر شود. هنگامی که ما به والدین خود بیاحترامی میکنیم، در واقع سمبل منفیای از ارزشهای انسانی را به نمایش میگذاریم که میتواند به چالشهای بیشتری منجر شود. احترام به والدین همچنین بهعنوان یک اصل اجتماعی و فرهنگی در جوامع اسلامی اهمیت دارد. در بسیاری از فرهنگها، از جمله فرهنگ ایرانی و اسلامی، احترام به والدین و نیکی به آنها بهعنوان یک ارزش فرهنگی مورد توجه قرار میگیرد. این فرهنگها والدین را بهعنوان ستونهای خانواده و جامعه میشناسند و فرزندان را ملزم به پرداخت احترام و نیکی به آنها میکنند. از این رو، با احترام به والدین، ما ارزشهای انسانی و اجتماعی را ترویج میدهیم و میتوانیم به ایجاد یک جامعه سالمتر و باعزتتر کمک کنیم. در نهایت، میتوان گفت که احترام به والدین در حقیقت احترام به اصول انسانی و اجتماعی است که در زندگی ما ضرورت دارد. این اصول نه تنها در قرآن کریم بلکه در تمامی ادیان و مکاتب اخلاقی بر اهمیت آنها تاکید شده است. فرصتی که ما داریم تا از محبت و حمایت والدین خود بهرهمند شویم، یک نعمت است و باید آن را ارج بنهیم. به عنوان نتیجهگیری، نیکی به والدین یک عمل نهتنها اخلاقی بلکه اجتماعی و دینی نیز محسوب میشود. ما باید همواره در پی آن باشیم که به والدین خود احترام بگذاریم و از محبتهای بیقید و شرط آنان بهرهمند شویم. این احترام و نیکی میتواند روابط خانوادگی ما را تحکیم کند و به ما در ایجاد جامعهای سالمتر و پویاتر کمک نماید.
آیات مرتبط
وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۚ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًۭا كَرِيمًۭا
و پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به والدین نیکی کنید؛ اگر یکی از آنها یا هر دوی آنها در نزد تو به سالخوردگی برسند، پس به آنها اف نگو و آنها را تار نکن و با آنها سخنی پسندیده بگو.
اسراء : 23
وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ ۚ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ ۚ إِلَيَّ الْمَصِيرُ
و به انسان وصیت کردیم که نسبت به والدینش نیکی کند؛ از من و والدینت شکرگزاری کن، و بازگشتتان به سوی من است.
لقمان : 14
داستانی دلنشین
روزی روزگاری، جوانی به نام احمد به دنبال یافتن پاسخ سوالات خود درباره زندگی و وجدانش بود. او همیشه به خاطر زحمات زیاد والدینش احساس دین میکرد، اما در زندگی روزمره به آنها بیمحلی میکرد. یک روز تصمیم گرفت تا به طور جدی به والدینش احترام بگذارد و بیشتر با آنها وقت بگذراند. احمد ناشر داستان توفیق و محبت خود به والدینش شد و با این کار، در زندگی خود آرامش بیشتری یافت.