ظلم بزرگترین گناه است و خداوند از ظالمین نفرت دارد. دوری از ظلم نهتنها برای دیگران، بلکه برای خود فرد نیز مفید است.
در قرآن کریم، ظلم به عنوان یکی از بزرگترین گناهان و ناپسندهایی شناخته شده است. بررسی مفهوم ظلم در فرمایشات قرآن نه تنها اهمیت این موضوع را روشنگری میکند، بلکه ما را به یاد این نکته میاندازد که رعایت حقوق دیگران از الزامات زندگی انسانی است. در سوره بقره آیه 193 آمده است: «وَقاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ»، که نشاندهنده این است که خداوند با کسانی که به دیگران ظلم میکنند و به حقوق آنها تجاوز مینمایند، به شدت مخالف است. این آیه به روشنی ما را به این حقیقت آگاه میکند که ظلم به دیگران نه تنها به نفع ظالم نیست بلکه عواقب جدی و سنگینی در پی دارد. در قرآن، ظلم به معنای نادیدهگرفتن حقوق دیگران، آسیب زدن به آنها و تجاوز به حدود الهی است. این متن مقدس نه تنها عمل ظلم را محکوم میکند، بلکه ما را به تفکر در رفتارها و اعمالمان وامیدارد. در سوره نساء آیه 135 نیز آمده است: «يَٰ أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ»؛ این آیه به ما یادآوری میکند که حتی در مواردی که شهادت به ضرر خودمان یا نزدیکانمان باشد، باید به عدالت رفتار کنیم. این موضوع نشان میدهد که عدالت نه تنها یک فریضه اخلاقی، بلکه یک تکلیف شرعی است که هر مسلمان باید به آن پایبند باشد. از این رو، ظلم نهتنها به حقوق دیگران آسیب میزند، بلکه بر زندگی خود ظالم نیز تأثیر منفی میگذارد. شخصی که به ظلم دست میزند، خود را از رحمت و محبت الهی دور میکند. در سوره مومنون آیه 33، خداوند میفرماید: «وَمَنْ يَظْلِمْ مِنْكُمْ نَكَلُهُ عَذَابًا أَلِيمًا»؛ این آیه به وضوح نشان میدهد که عذاب الهی انتظار افرادی که به ظلم دست میزنند، میباشد. با توجه به همه این آیات و نصوص قرآنی، کسانی که به ظلم خداوند و بندگانش میپردازند، باید به عواقب اعمال خود آگاه باشند. از اصول دین اسلام، دوری از هر گونه ظلم و رعایت حقوق دیگران است. معرفت به حقوق دیگران و تلاش برای رعایت آنها میتواند به ایجاد یک جامعه سالم و عادلانه کمک کند. زمانی که افراد در جامعه به دور از ظلم به یکدیگر رفتار کنند، محبت و دوستی در بین آنها شکل میگیرد و این موضوع میتواند به آرامش و بهبود کیفیت زندگی کمک شایانی کند. بر اساس آموزههای اسلامی و قرآنی، ظلم به هیچ وجه قابل قبول نیست و مجازات آن در دنیای آخرت نیز محرز است. اگرچه ممکن است ظالم در این دنیا به نظر برسد که به راحتی به ظلم ادامه میدهد، اما عذاب آخرت و نتیجه اعمالش را نمیتواند نادیده بگیرد. این آیات و آموزهها ما را ترغیب میکند که خود را از دام ظلم دور کرده و با دیگران با عدالت و انصاف رفتار کنیم. قرآن همچنین تأکید میکند که برای دوری از ظلم، نیازمند شناخت صحیح از حقوق دیگران هستیم. آموزههای دینی ما را آموزش میدهد تا در مناسبات اجتماعی و خانوادگی خود به حقوق یکدیگر توجه کنیم. برای مثال، در معاملات اقتصادی، نباید به دیگران ظلم کرد و باید تلاش کنیم تا انصاف را در تجارت رعایت نماییم. این فرضیه نه تنها به نفع دیگران است، بلکه برکات زیادی نیز برای خود فرد به همراه خواهد داشت. به عنوان نمونه، یکی از مهمترین مصادیق ظلم، ظلم در خانواده است. بسیاری از افراد درمسائل خانوادگی حقوق همسران و فرزندان را نادیده میگیرند. این نوع ظلم میتواند به روحیه و سلامت روانی اعضای خانواده آسیب جدی بزند. بنابراین، پیروی از آموزههای قرآن در رفتار با اعضای خانواده و رعایت حقوق آنها از جمله الزامات مهمی است که باید به آن توجه ویژهای شود. در نتیجه، دوری از ظلم نهتنها به نفع افراد است، بلکه برای سلامت روح و قرب به خداوند نیز ضروری است. به عنوان مسلمان، ما باید در تحقق عدالت در جامعه کوشا باشیم و هرگونه ظلم را در هر شکل و قالبی علیه برادران و خواهران دینی خود محکوم کنیم. بنابراین، آیات قرآن باید همواره نوری باشد که ما را در مسیر درست هدایت کند و یادآور شود که راه سعادت، تنها در پرهیز از ظلم و رعایت عدالت نهفته است. در نهایت، دعا میکنیم که خداوند به ما توفیق دهد تا از ظلم دور باشیم و در مسیر انصاف و عدالت قدم برداریم تا زندگیای سرشار از محبت، دوستی و رضایت الهی داشته باشیم.
و در راه خدا با کسانی که با شما میجنگند، بجنگید و تعدی نکنید که خداوند تعدیکنندگان را دوست ندارد.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، به عدالت رفتار کنید و شهادت دهید، حتی اگر به ضرر خودتان یا والدین و نزدیکانتان باشد.
وَکَسی که از شما ظلم کند، ما او را عذابی دردناک خواهیم کرد.
یک روز، مردی به نام حسن بود که به ظلم در جامعهاش فکر میکرد. او همیشه شاهد بیعدالتیها بود و دیگران را در حال رنج دید. حسن تصمیم گرفت که به این وضعیت پایان دهد و شروع به کمک به دیگران کرد. او یاد گرفت که هر فرد باید مسئولیت اجتماعی خود را بهخوبی انجام دهد و از ظلم و تعدی دوری کند. در این مسیر، حسن نهتنها خود را اصلاح کرد بلکه به دیگران نیز یاد داد که در قبال همدیگر مسئولیت دارند.