چرا نباید در گرفتاری دیگران شادی کرد؟

در قرآن کریم، به عنوان منابع اصلی راهنمایی اخلاقی و انسانی مسلمانان، نکات بسیاری برای رفتار صحیح با دیگران و ارزش‌های انسانی موجود است. یکی از مهم‌ترین پیام‌های قرآن، نگرش به مصائب و مشکلات دیگران و نحوه‌ی برخورد با آن‌هاست. در این زمینه، به وضوح در قرآن ذکر شده است که نباید در گرفتاری دیگران شادی کنیم و این موضوع از جنبه‌های اخلاقی و انسانی ناپسند تلقی می‌شود. باید توجه داشت که انسان‌ها به عنوان موجودات اجتماعی، به خاطر نوع پیوندهایی که با یکدیگر دارند، باید مراقب رفتار و احساسی که نسبت به یکدیگر دارند، باشند. در سوره حجرات، آیه 11، خداوند می‌فرماید: «اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى اَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ». این آیه به ما تلنگری می‌زند که در دنیای پر از چالش و گرفتاری، نباید به یکدیگر تمسخر کنیم. این آیه نشان‌دهنده اهمیت احترام و همدلی میان انسان‌ها است و به ما یادآوری می‌کند که ممکن است شرایط زندگی هرکدام از ما تغییر کند. بدین ترتیب، ممکن است آن کسی که امروز در موقعیت پایین‌تری قرار دارد، فردا در شرایط بهتری برود. لذا، تبسم و شادی در برابر مشکلات دیگران نه تنها عملاً مناسب نیست، بلکه می‌تواند به انتشار نفرت و تفرقه در جامعه منجر شود. شادی در مصائب دیگران مقدمه‌ای برای گسترش ناپاکی روح و خودخواهی است. فردی که به گرفتاری‌های دیگران می‌خندد یا خوشحال می‌شود، نه تنها به دیگران آسیب می‌زند، بلکه روح خود را نیز آلوده می‌کند. از آنجا که زندگی در جامعه به هم پیوسته ما انسان‌ها به یکدیگر وابسته است، چنین رفتارهایی تاثیر منفی بر روابط انسانی دارند. درواقع، احساس امنیت، دوستی و همکاری در گرو ایجاد فضایی از محبت و همدلی است. در قرآن، بر اهمیت همدلی و محبت به یکدیگر تأکید شده است. از دیگر آیات زیبای قرآن می‌توان به سوره آل عمران، آیه 159 اشاره کرد که خداوند به پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ». این آیه به ما می‌آموزد که باید به یکدیگر نرم و مهربان باشیم. رحمت و محبت، نه تنها در بین مسلمانان، بلکه در تمام جوامع انسانی باید گسترش یابد. با همدلی و احساس نزدیک به یکدیگر، می‌توانیم در برابر چالش‌ها و مصائب با محبت و یاری از یکدیگر حمایت کنیم. مطالعات نشان داده‌اند که همدلی و محبت به دیگران نه تنها به بهبود روابط انسانی منجر می‌شود، بلکه می‌تواند کیفیت زندگی را نیز بهبود بخشد. افرادی که به دیگران کمک می‌کنند، احساس رضایت و خوشحالی بیشتری را تجربه می‌کنند. این موضوع مستند به نصایح علمی و روانشناختی نیز می‌باشد که نشان می‌دهد همدلی و کمک به دیگران می‌تواند منجر به افزایش سطح رضایت فردی و اجتماعی گردد. به جای شادی در مصائب دیگران، باید به سراغ تقویت روح همدلی برویم. compassionate به معنای دل‌سوزی و درک کردن احساسات دیگران، همواره باید در روابط انسانی ما مورد توجه قرار گیرد. در زمان‌های سخت، به جای اینکه دیگری را مسخره کنیم یا از مصیبت او شادی کنیم، باید دست یاری به سوی او دراز کنیم. این امر، نه تنها نشان‌دهنده اخلاق و انسانیت ماست، بلکه باعث ایجاد یک جامعه مستحکم و همبسته خواهد شد. زمانی که با مشکلات دیگران همدل شویم و قصد کنیم به آن‌ها کمک کنیم، عملکرد ما به فیضی واقعی تبدیل می‌شود. علاوه بر این، در قرآن کریم بارها بر این نکته تأکید شده که در موارد مختلف، یاری به یکدیگر نه‌تنها شخصی بلکه به یک امر اجتماعی تبدیل می‌شود که می‌تواند مشکلات را کاهش دهد. در این راستا، تعریف خود از وابستگی به دیگری باید تغییر کند. در جامعه‌ای که با چالش‌ها و مصائب روبه‌رو است، مراقبت از یکدیگر و یاری به همدیگر به عنوان هموطن و هم نوع، می‌تواند مسیر زندگی سالم‌تری را پیش روی ما قرار دهد. در نهایت، هدف ما باید تبدیل شدن به موجوداتی باشد که نه تنها در خوشی‌ها بلکه در سختی‌ها نیز برای یکدیگر وجود داشته باشیم. از همین رو، نقش قرآن در یادآوری این مسأله به ما بسیار حیاتی است و باید در زندگی روزمره خود به آن توجه کنیم. در نتیجه، به جای شادی در مشکلات دیگران، بیایید احساس همبستگی و محبت را در خود تقویت کنیم. بیایید با یکدیگر دست در دست هم، در سایه‌ی حمایت و محبت به سوی انسانی‌ترین شکل زندگی حرکت کنیم. به عنوان مسلمان و انسان، نه تنها بر این باور هستیم که هم در آسایش و هم در سختی باید در کنار یکدیگر باشیم، بلکه باید آن را در عمل پیاده‌سازی کنیم. بدین ترتیب، جامعه‌ای پویا و متحد خواهیم داشت که در آن، هر فرد با اراده و نیت نیکو می‌تواند برای بهبود زندگی دیگران و خود گام بردارد.