آیا راهنمایی‌های قرآن هنوز برای امروز کاربرد دارند؟

بله، بدون هیچ شکی، راهنمایی‌های قرآن کریم نه تنها برای امروز کاربرد دارند، بلکه برای تمام اعصار، نسل‌ها و مکان‌ها، تا روز قیامت، همچنان راهگشا و چراغ هدایت بشریت خواهند بود. قرآن کلام جاودانه و بی‌بدیل خداوند متعال است که از منبع علم لایتناهی نشأت گرفته و بنابراین، محدود به زمان و مکان خاصی نیست. مفاهیم و اصولی که قرآن ارائه می‌دهد، آنچنان جامع، عمیق و فطری هستند که همواره پاسخگوی نیازهای اساسی انسان در هر شرایطی باقی می‌مانند، حتی در پیچیده‌ترین دوران‌های بشری. یکی از دلایل اصلی جاودانگی و کاربردی بودن قرآن، تمرکز آن بر اصول و ارزش‌های جهانی و فطری است. مفاهیمی مانند عدالت، صداقت، احسان، تقوا، صبر، شکرگزاری، رحمت و شفقت، ارزش‌هایی هستند که در هیچ دوره و فرهنگی منسوخ نمی‌شوند. برای مثال، قرآن بر برپایی عدل در تمام جنبه‌های زندگی، چه در قضاوت و چه در معاملات، تأکید می‌کند (مانند آیه 58 سوره نساء). این اصل عدالت، در هر جامعه‌ای و در هر زمانه‌ای، ستون فقرات روابط سالم انسانی و پیشرفت محسوب می‌شود. همچنین، دعوت به تقوا و پرهیزکاری (آیه 13 سوره حجرات) نه تنها یک دستور اخلاقی، بلکه یک راهکار برای آرامش فردی و نظم اجتماعی است که در دنیای پرآشوب امروز بیش از پیش مورد نیاز است. قرآن به ما می‌آموزد که چگونه با خودمان، با دیگران، با محیط زیست و با خالقمان ارتباطی صحیح و سازنده داشته باشیم. جامعیت قرآن از دیگر وجوهی است که آن را همواره کاربردی نگه می‌دارد. قرآن فقط یک کتاب عبادی صرف نیست؛ بلکه یک منشور کامل زندگی است که به ابعاد مختلف وجود انسان می‌پردازد. این کتاب آسمانی، رهنمودهایی برای مسائل فردی (مانند اخلاق شخصی و سلامت روان)، مسائل خانوادگی (مانند حقوق والدین، فرزندان و همسران)، مسائل اجتماعی (مانند همزیستی مسالمت‌آمیز، رفع اختلافات، مراعات حقوق همسایه و نیازمندان)، مسائل اقتصادی (مانند منع ربا و اسراف، تشویق به تجارت حلال و انفاق)، و حتی اصول کلی حکومتداری و روابط بین‌الملل (مانند صلح و جنگ بر اساس اصول اخلاقی) ارائه می‌دهد. این رهنمودها، غالباً در قالب اصول کلی و بنیادین مطرح شده‌اند تا بشر با استفاده از عقل و اجتهاد خود بتواند آنها را با شرایط متغیر زمان تطبیق دهد. این انعطاف‌پذیری، نه تنها نقطه‌ضعف نیست، بلکه اوج حکمت الهی است که به انسان مجال تفکر و نوآوری در چارچوب ارزش‌های ثابت را می‌دهد. در مواجهه با چالش‌های دوران معاصر، کاربرد قرآن بیش از پیش آشکار می‌شود. رشد سرسام‌آور فناوری، پیچیدگی‌های روابط اجتماعی، بحران‌های زیست‌محیطی، و مسائل سلامت روان، همگی نیاز به یک قطب‌نمای اخلاقی و معنوی قوی دارند. قرآن با تأکید بر مسئولیت‌پذیری انسان در قبال نعمت‌های الهی (سوره اعراف، آیه 56 و سوره قصص، آیه 77)، چارچوبی برای استفاده مسئولانه از فناوری و حفظ محیط زیست فراهم می‌کند. در زمینه صلح و همزیستی بین‌الملل، آموزه‌های قرآنی درباره عدالت و پرهیز از تجاوز، راهکارهایی برای کاهش تنش‌ها و ساختن دنیایی امن‌تر ارائه می‌دهد. برای سلامت روان، آیات قرآن با دعوت به توکل بر خدا، صبر در مشکلات، ذکر و یاد الهی (سوره رعد، آیه 28)، آرامشی عمیق و پایدار را برای انسان به ارمغان می‌آورد که هیچ درمان مادی نمی‌تواند جایگزین آن شود. مهم‌تر از همه، وعده الهی در سوره حجر، آیه 9: "إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ" (ما قرآن را نازل کردیم و ما خود حافظ آن هستیم)، تضمینی بر حفظ و عدم تحریف این کتاب آسمانی است. این تضمین الهی، به مسلمانان و تمام بشریت اطمینان می‌دهد که آنچه امروز به عنوان قرآن در دست ماست، همان کلام اصیل و دست‌نخورده‌ای است که بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است. این اصالت و عدم تغییر، خود شاهدی بر جاودانگی و کاربرد دائمی آن است؛ چرا که اگر قرار بود در گذر زمان دچار تغییر و تحریف شود، دیگر نمی‌توانست به عنوان یک راهنمای همیشگی عمل کند. در نهایت، قرآن نه تنها یک میراث گذشته، بلکه یک راهنمای زنده و پویاست که هر روز می‌تواند با تفکر و تدبر در آیاتش، افق‌های جدیدی از حکمت را برای ما بگشاید. کاربرد آن نه تنها با گذر زمان کاهش نیافته، بلکه با پیچیده‌تر شدن مسائل و چالش‌های بشری، نیاز به رهنمودهای آن بیشتر و بیشتر احساس می‌شود. قرآن، چراغ هدایتی است که تا پایان دنیا، مسیر سعادت را برای هر انسانی که جویای حقیقت و کمال است، روشن نگه خواهد داشت.