پاسخ قرآن
در قرآن کریم، خداوند همواره به اهمیت هدایت و کمال انسانها اشاره کرده و آنان را به تلاش فراوان برای دستیابی به شناخت حقیقی و سلوک در مسیر حق ترغیب کرده است. این مسئله در بسیاری از آیات قرآنی مشهود است و میتوان آن را به طرح بنیادین در رابطه انسان و خدا انتساب داد. در سوره آلعمران آیه 185، خداوند میفرماید: "وَ لَكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ ۖ فَإِذا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ." این آیه به وضوح نشان میدهد که هر قوم و ملتی زمان خاصی برای بروز تغییرات و رشد دارد. خداوند با این بیان، همگان را به یادآوری این حقیقت دعوت میکند که زمان، عامل مهمی در فضاهای هدایت و کمال است و بایستی از آن به درستی بهرهبرداری کنیم. بدین ترتیب، این مسئله نشاندهندههای گوناگونی است که در دل خود دارد. اول، اینکه قدرت انتخاب و اراده انسانها در فرآیند هدایت و کمال صحبت میکند. به عبارت دیگر، هیچ انسانی نمیتواند بهانهای برای نداشتن تلاش در زمینه کمال خود بیاورد. زیرا خداوند زمان و فرصت را فراهم کرده و انسانها تنها کافی است از این فرصتها به خوبی استفاده کنند. فرصتی که ممکن است عمر او را محدود کند. علاوه بر این، در سوره زمر آیه 53، خداوند میفرماید: "قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنتُم بِرَبِّكُمْ أَفْرَغُوا مِنْ أَمَالِكُمْ إِنِّي أَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۖ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ." در این آیه، خداوند با نداء به بندگان مؤمن خود، دروازههای رحمت و آمرزش را برای آنان باز گذاشته است. این آیه تاکید میکند که خداوند نهتنها رحمتش شامل حال تمامی مؤمنان است، بلکه همواره آماده است که به تمامی بندگانش در برابر ناصالحیتها و معصیتها، رحمت و آمرزش بیافزاید. این نکته نیز قوت قلبی برای انسانها به شمار میرود که اگر آنها در جستجوی صداقت و حقیقت باشند و نیت خالصانهای برای تغییر و رشد در وجود خود داشته باشند، میتوانند از رحمت بیپایان خداوند بهرهمند شوند. بشر همواره نیاز دارد که در زندگی خود، چه در زمان شادی و چه در زمان سختی، به یاد خداوند باشد و سعی کند از نعمتهای او بهرهبرداری کند. خداوند همچنین در آیه 24 سوره البقره میفرماید: "فَإِذَا أَفَضْتُمْ إِلَى قَضَائِكُمْ فَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ." این آیه به یادآوری خداوند در هر حال و شرایط میپردازد. یادآوری خداوند، نهتنها انسان را به یاد اسرار هستی میاندازد، بلکه همچنین ارتباط بشری را با خالق خود عمیقتر میسازد. ذکر خداوند در دلهای انسانها موجب آرامش و اطمینان خاطر میگردد و آنها را به سمت هدایت و کمال سوق میدهد. در نهایت، قرآن به وضوح اشاره میکند که هر انسانی میتواند به هدایت دست یابد و تنها کافی است عزم و نیت خالصانهای برای جستجوی حقیقت داشته باشد. وقتی انسانها در جستجوی حقیقت باشند و علاقهمند به تغییر و رشد مثبت، میتوانند به خداوند امید داشته باشند که در مسیر کمال و هدایت، آنها را یاری خواهد کرد. به طور کلی، انسانها در کلام قرآن همواره تشویق میشوند که به خود و جهان پیرامون خود نگاه عمیقی بیندازند و با تلاش مداوم در راستای تحقق اعمال نیک و انجام عبادتهای خالصانه، به هدایت و کمال دست یابند. این امر به انسان این امکان را میدهد که در زندگی خود تغییراتی مثبت ایجاد کند و به سمت فضایل انسانی حرکت کند. در مقابل، ترک یاد خداوند و عدم تلاش برای رسیدن به کمال، میتواند موجب تیرهگی روح و افول انسان گردد. بنابراین، توجه به آیات قرآن و درک آموزههای آن میتواند به انسان در مسیر زندگیاش کمک شایانی کند و او را به هدایت و کمال برساند.
آیات مرتبط
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ ۖ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ.
و برای هر امتی موعدی است؛ پس وقتی موعدشان برسد، نه ساعتی تأخیر میکنند و نه پیشی میگیرند.
آل عمران : 185
قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنتُم بِرَبِّكُمْ أَفْرَغُوا مِنْ أَمَالِكُمْ إِنِّي أَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۖ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.
بگو: ای بندگان من که به پروردگارتان ایمان آوردهاید، از اعمالتان برآیید که من تمام گناهان را میبخشیدم؛ همانا او رهامش روحانی است.
زمر : 53
فَإِذَا أَفَضْتُمْ إِلَى قَضَائِكُمْ فَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ.
پس هر زمان که از قضا و قدر شما سرازیر شود، خدا را بسیار یاد کنید و یاد خدا بزرگتر است.
بقره : 24
داستانی دلنشین
یک روز، انسانی به نام علی در حال انجام کارهای روزمرهاش بود. او به فکر این بود که آیا واقعاً همه فرصت هدایت دارند؟ و به یاد آیات قرآن افتاد. علی تصمیم گرفت برای هدایت خود تلاش بیشتری کند و زمان بیشتری را به دعا کردن و یاد خدا اختصاص دهد. به مرور زمان او حس کرد که تغییری در زندگیاش رخ داده و احساس خوشحالی و آرامش بیشتری پیدا کرده است. او فهمید که واقعاً همه انسانها با نیت خالص و کمی تلاش میتوانند به هدایت دست پیدا کنند.