پاسخ قرآن
تحمل ظلم و سختیها یکی از موضوعاتی است که در قرآن به آن پرداخته شده است. این موضوع نه تنها در متون اسلامی بلکه در زندگی روزمره انسانها نیز به وضوح مشاهده میشود. انسانها در مواجهه با مشکلات و چالشهای زندگی، به ویژه آنهایی که ناشی از ظلم دیگران هستند، معمولاً در دو دسته تقسیم میشوند: برخی به دلیل اعتماد به نفس یا ایمان قوی به خداوند، تحمل میکنند و با صبر و استقامت به مبارزه ادامه میدهند، و برخی دیگر به سرعت تسلیم میشوند و احساس یأس و ناامیدی میکنند. تحمل آزار و اذیت در راه خدا و در برابر ظلمهای بشری میتواند به عنوان یک امتحان الهی تلقی شود. در این راستا، قرآن کریم ما را به صبر و استقامت در برابر مشکلات دعوت میکند. خداوند در سوره بقره آیه 155 میفرماید: "وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَنفُسِ وَ الثَّمَرَاتِ ۗ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ". این آیه به ما یادآوری میکند که تحمل مشکلات و ظلمها علاوه بر اینکه آزمونی برای ایمان ماست، میتواند به تقویت و رشد روحی نیز کمک کند. تحمل سختیها و آزمایشها، در واقع به ما یادآوری میکند که زندگی همواره دارای چالشهایی است و تنها با صبر و اعتقاد به خداوند میتوانیم از آنها عبور کنیم. این چالشها نه تنها برای ما دردناک و سخت هستند، بلکه فرصتی برای رشد و پیشرفت نیز به وجود میآورند. در سوره آل عمران آیه 186 خداوند میفرماید: "لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَ أَنفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا". این آیه نیز بر این نکته تأکید دارد که انسانها در زندگی خود با مشکلات و چالشهایی از طرف دیگران روبرو خواهند بود. در واقع، این آیه به ما یادآوری میکند که در طول زندگی، به ویژه در راه ایمان و اعتقادات دینی خود، صبر و تحمل بر سختیها و آزارها ضروری است. در بسیاری از مواقع، تحمل ظلم و سختیها میتواند به عنوان نشانهای از قدرت ایمان فرد تلقی شود. کسانی که در برابر چالشها و مشکلات به استقامت خود ادامه میدهند، نشاندهنده این هستند که به وعدههای خداوند ایمان دارند و باور دارند که در انتها، نیکیها و برکات بیشتری به آنها خواهد رسید. آزمونهای الهی به ما این پیام را میدهند که زندگی همیشه عادلانه نیست و ممکن است گاهی بیعدالتیهایی را تجربه کنیم. اما در چنین شرایطی، خواهیم فهمید که چگونه تسلیم نشویم و به جای انتقامجویی یا ناامیدی، با صبر و استقامت به سوی خداوند رجوع کنیم. واژه صبر در قرآن به معنای تحمل کردن سختیها و خشونتها است و معمولاً به معنای ثبات و استقامت در برابر مشکلات دینی و اجتماعی نیز به کار میرود. در این راستا، قرآن مجید به مؤمنان توصیه میکند که در مواجهه با ظلم و سختیها، صبر کنند و به خداوند توکل نمایند. این صبر نه تنها باعث تقویت ایمان میشود، بلکه به ما یادآوری میکند که در سختترین لحظات زندگی، به دنبال رضای خداوند باشیم. غالباً در زندگی روزمره، انسانها به دنبال مبارزه با ظلم و بیعدالتی هستند. این مبارزه میتواند به شکلهای مختلفی انجام شود: از مبارزات اجتماعی و سیاسی گرفته تا تلاش برای برقراری عدالت در زندگی روزمره. اما در تمامی این حالات، امتداد صبر و تحمل در برابر ظلمها و ناهنجاریها یک اصل کلیدی است. اسلام همیشه بر روی مفهوم جامعهای متعالی و عادل به تأکید میکند و مخاطبان خود را به تحقق این معیار در روابط اجتماعی و انسانی دعوت مینماید. برای مؤمنان، تحمل ظلم و آزارها، نه تنها موجب ثواب است بلکه میتواند به رشد و پیشرفت روحی نیز کمک کند. بنابراین، صبر و تحمل بر ظلم همواره در قرآن با ثواب و جزای شایستهای همراه است. بنابراین، تحمل ظلم و مشکلات نه تنها در قرآن بلکه یکی از ویژگیهای برجسته انسانهای مؤمن و راستکردار در برابر چالشهای زندگی است. این ویژگی، انسان را به رشد و بالندگی میرساند و به او یادآوری میکند که همواره باید با صبر و استقامت در مسیر زندگی گام بردارد. صبر و شکیبایی بذرهایی را میکارند که در آینده نه چندان دور میتوانند میوههای شیرین و برکتآور را به بار آورند و با تحمل این سختیها، نه تنها به خود بلکه به جامعه نیز خدمت کنند.
آیات مرتبط
وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
و قطعاً شما را به چیزی از خوف و گرسنگی و کاهش اموال و جانها و میوهها امتحان خواهیم کرد؛ و بشارت بده به صابران.
بقره : 155
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَ أَنفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا
شما قطعاً در اموال و نفسهای خود آزمایش خواهید شد و از کسانی که قبل از شما کتاب داده شده و مشرکان هستند، آزارهای زیادی خواهید شنید.
آل عمران : 186
داستانی دلنشین
روزی، مردی در دشت به سر میبرد و در حال فکر کردن به درد و رنجهایی بود که تحمل کرده است. او به یاد آیات قرآن افتاد و به خود گفت: "اینها تنها آزمایشهایی هستند که خداوند بر من فرستاده است." او تصمیم گرفت که در برابر ظلمها صبر کند و بر این باور بود که این صبر باعث نزدیکیاش به خدا میشود. به این ترتیب، تحمل او نهتنها باعث آرامش خاطرش شد بلکه قدرت روحی او را نیز افزایش داد.