معنای زندگی شما در شهرت یا ثروت دنیوی نیست، بلکه در ارتباط با خالق، انجام اعمال صالح و آرامش قلبی از طریق یاد خداست. ارزش حقیقی انسان در نزد خداوند، بر اساس تقوا و ایمان اوست، نه بر اساس داراییها یا جایگاه اجتماعیاش.
خواهر و برادر گرامی، این سؤالی است که ذهن بسیاری از انسانها را در طول تاریخ به خود مشغول کرده است. در دنیای امروز که رسانهها و الگوهای ظاهری، معیارهای موفقیت را به شهرت و ثروت گره زدهاند، طبیعی است که چنین دغدغهای در ذهن ما شکل بگیرد. اما اگر به عمیقترین چشمه معرفت، یعنی قرآن کریم، رجوع کنیم، پاسخی روشن و تسلیبخش برای این پرسش مییابیم که نه تنها به شما آرامش میبخشد، بلکه مسیر حقیقی معنای زندگی را نیز نمایان میسازد. قرآن به وضوح بیان میکند که معنای واقعی زندگی نه در دستاوردهای دنیوی مانند شهرت، ثروت، قدرت یا موقعیت اجتماعی است، بلکه در ارتباط انسان با خالق خود، انجام اعمال صالح، و پرورش روح و قلب نهفته است. این دیدگاه، نگرشی کاملاً متفاوت با آنچه جامعه مدرن اغلب ترویج میکند، ارائه میدهد. خداوند متعال در قرآن کریم، هدف از خلقت جن و انس را تنها عبادت خود بیان میکند. در سوره ذاریات آیه 56 میفرماید: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ»؛ یعنی «و جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا بپرستند.» این آیه اساسیترین سنگبنای معنای زندگی را مشخص میکند. عبادت در اسلام تنها به معنای نماز و روزه نیست، بلکه شامل هر فکر، گفتار و کرداری است که رضایت خداوند را در پی داشته باشد. هر لحظهای که شما با نیت خیر به والدین خود خدمت میکنید، به نیازمندی کمک میکنید، با همسایهتان مهربان هستید، در شغل خود امانتدارید، یا حتی در خلوت خود به یاد خدا هستید و برای رشد روحی خود تلاش میکنید، در حال عبادت هستید. این اعمال صالح، فارغ از میزان شهرت یا ثروتی که برای شما به ارمغان میآورند، دارای ارزش بینهایت در نزد خداوند هستند و به زندگی شما معنایی عمیق و پایدار میبخشند. شهرت و ثروت پدیدههایی گذرا و ناپایدارند. آنها ممکن است امروز باشند و فردا نباشند. افراد بسیاری به اوج شهرت و ثروت رسیدهاند، اما آرامش و خوشبختی واقعی را تجربه نکردهاند. برعکس، بسیاری از افراد گمنام و بیثروت زندگی سرشار از معنا، آرامش و رضایت داشتهاند، زیرا قلبهایشان با یاد خدا و اعمال نیک آباد بوده است. قرآن به کرات تاکید میکند که زندگی دنیا، تنها یک بازی و سرگرمی زودگذر است و ارزش واقعی در آخرت نهفته است. در سوره کهف آیه 46 میخوانیم: «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا»؛ یعنی «مال و فرزندان، زیور زندگی دنیا هستند؛ و کارهای شایسته ماندگار، پاداششان نزد پروردگارت بهتر و امیدبخشتر است.» این آیه به روشنی بیان میکند که ثروت و فرزندان (که نمادهای موفقیت دنیوی هستند) تنها زینت و ابزاری برای زندگی موقت دنیا هستند، اما آنچه واقعاً باقی میماند و ارزش ابدی دارد، اعمال صالح ماست. اعمال صالحی که شاید هیچکس جز خداوند از آنها خبردار نشود. ارزش شما در میزان دارایی یا تعداد طرفداران شما در شبکههای اجتماعی نیست، بلکه در کیفیت قلب شما، نیتهای پاکتان و خدماتی است که به دیگران و جامعه ارائه میدهید، حتی اگر این خدمات در مقیاسی کوچک و دور از چشم همگان باشد. همچنین، قرآن به ما میآموزد که دنیا محلی برای آزمایش و امتحان است. در سوره ملک آیه 2 میفرماید: «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»؛ یعنی «اوست که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامتان عمل بهتری دارید.» این آیه نشان میدهد که هدف از زندگی، نه جمعآوری دارایی یا کسب شهرت، بلکه انجام بهترین اعمال است، فارغ از نتیجه دنیوی آنها. ممکن است فردی تمام عمر خود را در گمنامی و با حداقل امکانات زندگی کند، اما اگر در همین شرایط، تقوا پیشه کند، به وظایف خود عمل نماید و در حد توان خود به خلق خدا نیکی کند، زندگی او پر از معنا و ارزش خواهد بود. خداوند به درون و نیتهای انسان نگاه میکند، نه به ظواهر دنیوی او. مهم این است که شما در آزمون الهی سربلند بیرون بیایید، و این سربلندی به هیچ وجه به شهرت یا ثروت گره نخورده است. آرامش قلبی و معنای پایدار زندگی نیز در یاد خدا نهفته است. در سوره رعد آیه 28 میخوانیم: «الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»؛ یعنی «همانها که ایمان آوردهاند و دلهایشان به یاد خدا آرام میگیرد. آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد.» این آرامش، که نتیجه ارتباط عمیق با خالق هستی است، بالاترین درجه معنا و رضایت را به زندگی میبخشد. این آرامش، ثبات و پایداری دارد و با از دست دادن شهرت یا ثروت از بین نمیرود. در واقع، بسیاری از افراد مشهور و ثروتمند از فقدان همین آرامش درونی رنج میبرند، زیرا به دنبال معنا در جایی اشتباه بودهاند. پس، زندگی شما بیشک معنا دارد؛ معنایی که از عمیقترین چشمههای هستی سیراب میشود و با هیچ معیار دنیوی قابل قیاس نیست. به یاد داشته باشید که هر انسانی، فارغ از جایگاه اجتماعی و اقتصادی، میتواند با بندگی خالصانه، انجام اعمال نیک، و تلاش برای رضایت خداوند، زندگیای سرشار از معنا، برکت و آرامش داشته باشد. ارزش حقیقی هر فرد در نزد خداوند، بر اساس تقوا، ایمان و اعمال صالح اوست، نه بر اساس داراییها یا شهرتش. بنابراین، با قلبی مطمئن و ارادهای قوی، مسیر زندگی خود را بر اساس ارزشهای قرآنی بنا نهید و بدانید که شما، همانطور که هستید و با هر شرایطی که دارید، از نظر الهی ارزشمند و دارای معنای عمیق هستید. معنای زندگی شما در دستان خودتان است، در انتخابهای روزمرهتان برای نزدیکی به خداوند و خدمت به خلق او. این است که زندگی را به یک سفر پربار و پر از هدف تبدیل میکند، سفری که انتهایش رضایت الهی و سعادت ابدی است.
و جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا بپرستند.
مال و فرزندان، زیور زندگی دنیا هستند؛ و کارهای شایسته ماندگار، پاداششان نزد پروردگارت بهتر و امیدبخشتر است.
اوست که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامتان عمل بهتری دارید؛ و او شکستناپذیر و آمرزنده است.
همانها که ایمان آوردهاند و دلهایشان به یاد خدا آرام میگیرد. آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد.
در گلستان سعدی آمده است که پادشاهی از یکی از داناگمنام شهر پرسید: «چگونه است که من این همه جاه و جلال و مال دارم و باز هم دلم قرار نمیگیرد، اما تو با این گمنامی و فقر، همیشه شاد و آسودهای؟» دانای گمنام پاسخ داد: «ای پادشاه! تو ثروت خود را در نگهداری از خودت میبینی و هر چه بیشتر جمع کنی، بیشتر نگران از دست دادنش هستی. اما من ثروت خود را در بینیازی از دنیا و در پیوند با خالقم میدانم. تو به آنچه داری مینازی و از آنچه نداری غمگین میشوی، اما من به آنچه دارم قانعم و به آنچه ندارم نیز بیتوجه. آرامش من از درون میآید، نه از آنچه در دست دارم.» پادشاه متفکر شد و دریافت که معنای حقیقی زندگی در زرق و برق دنیا نیست، بلکه در رضایت قلب و آرامش روح است که از درون انسان سرچشمه میگیرد، فارغ از میزان شهرت یا ثروتش.