قرآن به انسانها اجازه میدهد ناراحتی را احساس کنند و بر اهمیت صبر تاکید میکند.
قرآن کریم، به عنوان کتاب آسمانی اسلام، نه تنها به اصول اخلاقی و اعتقادی میپردازد، بلکه به احساسات و حالات انسانی نیز توجه ویژهای نشان میدهد. احساسات انسانی، بخشی جداییناپذیر از وجود ما هستند و در زندگی روزمره خود با آنها سر و کار داریم. ناراحتی یکی از این احساسات طبیعی است که در شرایط مختلفی به وجود میآید. از دست دادن عزیزان، مواجهه با مشکلات و چالشهای زندگی، و عدم دستیابی به اهداف، میتوانند عوامل به وجود آورنده این احساس باشند. کارکرد قرآن در این مقوله چیست و چگونه به ما کمک میکند تا با ناراحتیهای خود مواجه شویم؟ در سوره بقره آیه 286، خداوند به انسانها وعده میدهد که هیچگاه بار سنگینی بر دوش آنها نمیگذارد: «لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا». این عبارت به وضوح بیانگر این نکته است که خداوند هر انسانی را تنها در حد تواناییاش مورد آزمایش قرار میدهد و از ما نمیخواهد که بار بیشتری از آنچه که میتوانیم تحمل کنیم، به دوش بکشیم. این آیه میتواند به عنوان یک منبع امید و تسلی برای افرادی باشد که در شرایط دشواری قرار دارند و احساس ناراحتی میکنند. در ادامه، در آیه 153 همین سوره، خداوند به مؤمنان این بشارت را میدهد که میتوانند از صبر و نماز برای کنار آمدن با مشکلات و ناراحتیهای خود کمک بگیرند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ». این عبارت تأکید میکند که مؤمنان میتوانند با ذکر خدا و انجام نماز، به آرامش روحی دست یابند و از بار مشکلات خود بکاهند. در واقع، صبر به عنوان یکی از ارکان ایمان، به انسانها یادآوری میکند که در شرایط سخت، نباید نامیدی به دل راه دهند و باید به خدای خود توکل کنند. از سوی دیگر، در سوره انشراح آیه 5 و 6 نیز آمده است که «و بهراستی که بعد از هر سختی، آسانی است». این عبارت میتواند همچون یک پیام امیدبخش تلقی شود که هر مشکل و سختی روزی به پایان میرسد و پس از آن، آسانی و راحتی در انتظار افراد خواهد بود. این امید به آینده میتواند در زمانهای دشوار به انسان انگیزه بدهد تا به راه خود ادامه دهد. قرآن همچنین به ما یادآور میشود که ناراحتی بخشی از زندگی است و این احساس طبیعی و بشری باید به رسمیت شناخته شود. بسیاری از انسانها ممکن است در مواجهه با مشکلات دست به دعا بزنند و بخواهند از خداوند یاری بخواهند. این دعا و درخواست کمک از خداوند، نیرویی به انسان میدهد تا بتواند با مشکلات روبرو شود. از آنجایی که خداوند نزدیکترین یاور انسان است، توکل به او بهترین راه برای عبور از لحظات سخت است. به طور کلی، قرآن کریم از انسانها میخواهد که در مواقع ناراحتی، صبر پیشه کنند و با اتصال به خداوند، آرامش درونی خود را پیدا کنند. این رسمیت شناختن احساسات انسان و تأکید بر صبر و امید، میتواند به عنوان یک راهنمایی عملی برای افرادی باشد که در جستجوی آرامش و رضایت در زندگی هستند. بنابراین، افرادی که به قرآن و تعالیم آن توجه میکنند، میتوانند به احساسات خود پی ببرند و در عین حال انتظار بهبود و راحتی را در زندگی خود حفظ کنند. در نتیجه، قرآن کریم با تأکید بر مفهوم صبر و امید به رحمت الهی، به انسانها اجازه میدهد که ناراحتیهای خود را احساس کنند و در عین حال به سوی آرامش و رستگاری حرکت کنند. این آموزه نه تنها فرد را در مقابله با سختیها یاری میکند، بلکه به او یادآوری میکند که پس از هر تاریکی، روشنایی و آرامش در انتظار اوست. بنابراین، شناخت و درک احساسات انسانی از منظر قرآن میتواند به ما کمک کند تا در زندگی به بهترین نحو ممکن عمل کنیم و در زمانهای سخت با امید به آینده، به جلو حرکت کنیم.
خداوند هیچکس را جز به اندازه تواناییاش تکلیف نمیکند.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز یاری جویید؛ قطعاً خدا با صابران است.
پس به راستی که با هر سختی، آسانی است.
روزی آقایی به نام یوسف به دلیل مشکلات مالی بسیار ناراحت بود. او به یک عالم دینی مراجعه کرد و در مورد مشکلاتش صحبت کرد. عالم به او گفت: "نگران نباش، خداوند میفرماید که بعد از هر سختی آسانی هست". با شنیدن این آیات از قرآن، یوسف احساس آرامش بیشتری کرد و تصمیم گرفت بر روی صبر و استقامت خود تمرکز کند. او فهمید که احساس ناراحتی طبیعی است و باید این احساس را با توکل به خدا مدیریت کند.