چطور در نعمت مغرور نشم؟

انسان‌ها در زندگی خود با نعمت‌ها و البرکات بسیاری روبرو می‌شوند که می‌تواند باعث غرور و تکبر آنان شود. در حقیقت، نعمت‌ها همواره به عنوان یکی از ویژگی‌های بارز زندگی انسانی شناخته می‌شوند و انسان‌ها معمولاً به‌دنبال به دست آوردن آن‌ها هستند. اما این سوال پیش می‌آید که آیا در کنار لذت‌بردن از نعمت‌ها، انسان‌ها باید به تأثیرات روحی و معنوی آنها نیز توجه کنند؟ در قرآن کریم، خداوند به انسان‌ها یادآوری می‌کند که نباید در نعمت‌های خود به خود ببالند و فراموش کنند که همه چیز از سوی خداوند است. در سوره النحل آیه 18، خداوند می‌فرماید: "وَ إِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا" یعنی اگر بخواهید نعمت‌های خدا را بشمارید، نمی‌توانید. این آیه به ما نشان می‌دهد که نعمت‌ها با شمارش قابل اندازه‌گیری نیستند و ما باید همواره شکرگذار آن‌ها باشیم و به یاد داشته باشیم که هر نعمت الهی به ما امانتی است. در واقع، هر نعمتی که به ما داده شده، فرصتی است برای خدمت به دیگران و درک عمیق‌تر زندگی. در سوره آل عمران آیه 14 نیز آمده است: "زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَ الْبَنِينَ وَ الْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ" این آیه به ما می‌گوید که زینت‌های دنیا همانند زن و فرزند و اموال با ارزش می‌تواند ما را به سمت غرور سوق دهد. آیه مذکور به نوعی ما را به خودآگاهی دعوت می‌کند تا در مواجهه با زینت‌های دنیوی و جذابیت‌های آن، معیارهای اخلاقی و ارزشی خود را فراموش نکنیم و به فراموشی خود و خدای خود فرو نرویم. غفلت از ارزش‌ها و معیارهای صحیح می‌تواند منجر به رفتارهایی شود که به خودی خود خطرناک و نابودی‌آور است. در این راستا، برای جلوگیری از ایجاد غرور و تکبر، ارتقاء روحیه تواضع یکی از راهکارهای مؤثر و کارآمد است. با درک درست از نعمت‌ها و استفاده بهینه از آن‌ها، می‌توانیم روحیه تواضع را در خود پرورش دهیم. در آیه‌ای دیگر از قرآن، در سوره البقره آیه 261، خداوند درباره ثواب انفاق در راه او صحبت می‌کند که می‌فرماید: "مثل الذين ينفقون أموالهم في سبيل الله كمثل حبة أنبتت سبع سنابل في كل سنبلة مائة حبة". این آیه به ما نشان می‌دهد که انفاق در راستای رضایت خداوند، نه تنها موجب تواضع می‌شود بلکه به ما کمک می‌کند تا از یأس و سرخوردگی دور بمانیم و در عوض روحیه همدلی و محبت را در جامعه پرورش دهیم. در واقع، صدقه دادن و کمک به نیازمندان و استفاده صحیح از نعمت‌ها، نمونه‌ای از شیوه‌های رفتار تواضع‌آمیز هستند که ارزش‌های اجتماعی و انسانی را تقویت می‌کند. از سوی دیگر، دوستی با اهل ایمان و نشستن در کنار افرادی که همواره در یاد خدا هستند، می‌تواند ما را به تفکر و تعمق در زندگی سوق دهد. این گفت‌وگوها انسان را به مسیر درست هدایت می‌کند و از او می‌خواهد تا به یاد داشته باشد که نعمت‌هایش را نباید تنها برای خود بلکه باید برای کمک به دیگران و ارتقا جامعه به کار ببندد. در حقیقت، ارتباط با انسان‌های با ایمان و خوب، موجب می‌شود زوایای جدیدی از زندگی را درک کنیم و به ما یادآوری می‌کند که چگونه می‌توانیم از نعمت‌هایی که داریم به درستی استفاده کنیم. نتیجه‌گیری در نهایت، می‌توان گفت که زندگی در دنیای پر نعمت امروز، نیازمند تفکر، تواضع و شکرگزاری است. نعمت‌ها ممکن است ما را به سمت غرور و حس خودبسندگی سوق دهند، اما با یادآوری این نکته که همه چیز از سوی خداوند است و هر نعمتی در واقع امانتی در دست ماست، می‌توانیم به زندگی‌ای با معنای بهتر دست یابیم. با صدقه دادن، کمک به دیگران، و تقویت دوستانه و سالم با اهل ایمان، می‌توانیم روحیه خود را تقویت کنیم و از غرور و تکبر فاصله بگیریم. با این باور، می‌توانیم زندگی‌مان را به گونه‌ای شکل دهیم که نه تنها خودمان بلکه دیگران نیز از نعمت‌های خداوند بهره‌مند شوند.