نیت خالص در عبادت به دوری از ریا و جلب رضایت خداوند بستگی دارد.
نیت خالص در عبادت، یکی از ارکان مهم است که در قرآن و حدیث به شدت بر آن تأکید شده است. در سوره بقره آیه 177، خداوند میفرماید: «تَحُولُ النَّاسُ بلافصل عَلاقتها وَ سُلطُنتِها فِي الأَرْضِ...». این آیه نشان میدهد که نیت خالص تنها در دل فرد نهفته است و باید از هرگونه ریاکاری و خودنمایی به دور باشد. همچنین در سوره مومنون آیه 16 آمده است: «إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ». مومنان کسانی هستند که با یادآوری یاد خدا به سجده میافتند و در نهایت، خلوص نیت موجب تقرب به خداوند خواهد شد. در این راستا، اگر فرد بهدنبال جلب رضایت خداوند باشد و عبادت را خالص برای او انجام دهد، در مورد کارهایش ناامید نخواهد شد. به همین دلیل، باید همواره دعای اخلاص را یادآوری کنیم و در هر عبادتی از نفس خویش دوری کنیم. چرا که نیت خالص، موجب قبول اعمال در درگاه خداوند میگردد و فقط در این شرایط است که فرد میتواند از او لذت ببرد و به آرامش حقیقی برسد.
بر در این نیست که روی خود را به سمت شرق و غرب برگردانید، بلکه بر آن کسی است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان دارد...
تنها کسانی به آیات ما ایمان دارند که هرگاه به آنان یادآوری شود به سجده افتاده و پروردگار خود را با حمد تسبیح میگویند و از خود بزرگ بینی دوری میگزینند.
روزی روزگاری مردی به نام جلال در حال عبادت بود. او همواره تلاش میکرد نیتش را خالص کند و در قلبش تنها رضایت خداوند را مد نظر داشت. روزی فردی به او گفت که کارهای نیکو او در پیش دیگران دیده نمیشود. جلال در پاسخ گفت: "این مهم نیست، زیرا من تمام تلاش خود را میکنم تا خالصانه برای خداوند کار کنم." جلال به این باور رسید که نیت خالصانه او سبب میشود تا عبادتش قبول شود و او را به آرامش برساند.