پاسخ قرآن
تفکر در مورد آخرت و روز قیامت جزء اصلی ایمان یک مسلمان است. این موضوع به عنوان یکی از ارکان اساسی دین اسلام مورد توجه قرار می‌گیرد و در قرآن کریم نیز در چندین مورد به آن پرداخته شده است. قرآن به عنوان کتاب راهنمای مسلمانان، به ما می‌آموزد که زندگی دنیوی فانی است و پاداش‌ها و جزاهای واقعی در آخرت به وقوع خواهد پیوست. این آیات الهی به ما این امکان را می‌دهند که در رفتار و اخلاق خود تأمل کنیم و به سمت اعمال نیک هدایت شویم. در سوره آل عمران آیه 185، خداوند به صراحت بیان می‌کند: 'وَكُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۚ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ'. این آیه یک تذکر مهم است که به ما یادآوری می‌کند هر انسانی در این دنیا به سرانجام خواهد رسید و زندگی دنیوی تنها یک مرحله گذرا و موقتی است. بنابراین، درک حقیقت فناپذیری زندگی و این که پاداش واقعی در آخرت محقق می‌شود، میتواند به ما کمک کند تا در این دنیا به یافتن ارزش‌های درست و رفتارهای صحیح بپردازیم. تفکر در مورد آخرت میتواند فرد را به سمت اعمال نیک هدایت کند. در واقع، هر چه بیشتر به آینده و عواقب اعمال خود تأمل کنیم، بیشتر متوجه خواهیم شد که اعمال نیک ما در این دنیا میتواند نتیجه‌های مثبتی در آخرت به همراه داشته باشد. برای مثال، در سوره زمر آیه 19، خداوند از مؤمنان خواسته است که به خاطر روز قیامت به خود بیندیشند و از اشتباهات خود توبه کنند: 'أَفَمَن شُرِبَ سِمّاً أَمَّنْ عَلَىٰ حَقٍّ مُبِينٍ'. این آیه بیانگر این است که بین گمراهی و هدایت، انتخاب با ماست و باید با تفکر در مورد عواقب اعمال خود تصمیم‌گیری کنیم. به همین ترتیب، تفکر در مورد آخرت میتواند به ما انگیزه دهد تا یک زندگی مؤثرتر داشته باشیم و روابط بهتری با دیگران برقرار کنیم. وجود ترس از عواقب اعمال نادرست میتواند فرد را به سمت رفتارهای مثبت و اخلاقی هدایت کند. هنگامی که بدانیم که در روز قیامت، تمام اعمال ما مورد محاسبه قرار خواهد گرفت، خود به خود به سمت بهتر شدن قدم برمی‌داریم. اما در عین حال، اگر این تفکر به افراط برسد میتواند فرد را از دنیا و مسئولیت‌های اجتماعی و فردی‌اش غافل کند. به عبارت دیگر، تکیه بیش از حد بر نگرش آخرت و نادیده گرفتن واقعیت‌های دنیوی میتواند منجر به انزوا و بی‌توجهی به امور مهم زندگی شود. در واقع، توازن میان تفکر در مورد آخرت و چالش‌های زندگی روزمره از اهمیت بالایی برخوردار است. باید یادآور شد که زندگی در دنیا نیز دارای اهمیت و ارزش است و ما علیه ارزش‌های اسلامی خود نمی‌توانیم به سادگی از آنها چشم‌پوشی کنیم. تفکر در مورد آخرت باید به عنوان یک محرک برای بهبود زندگی در این دنیا در نظر گرفته شود. به همین دلیل، لازم است که ما بتوانیم تعادل را حفظ کنیم؛ یعنی اینکه در کنار تلاش برای رسیدن به سعادت در آخرت، به زندگی در این دنیا نیز توجه داشته باشیم و از امکانات و فرصت‌های آن بهره‌برداری کنیم. در مجموع، تفکر در مورد آخرت اگر با نیت صحیح و همراه با عمل صالح باشد، میتواند بسیار مؤثر باشد و موجب رشد روحی و اخلاقی انسان شود. این تفکر باعث می‌شود تا انسان به جای زیستن برای لذت‌های زودگذر دنیوی، برای رسیدن به هدف‌های بزرگ‌تر تلاش کند. بنابراین، مسلمانان باید بداند که توجه به آخرت نه تنها نباید آنان را از مسئولیت‌های اجتماعی و دنیویشان غافل کند، بلکه باید به عنوان یک منبع انگیزه و الهام برای آنها عمل کند تا بتوانند بهترین نسخه از خود را در این دنیا و آخرت ارائه دهند.
آیات مرتبط
كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۖ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۚ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۚ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ
هر نفسی طعم مرگ را خواهد چشید، و فقط در روز قیامت به شما پاداش‌های‌تان داده خواهد شد؛ و کسی که از آتش دور بگرداند و به بهشت داخل شود، قطعاً رستگار شده است و زندگی دنیا جز متاعی فریبنده نیست.
آل عمران : 185
أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ ۚ قُلْ هَلْ يَسْتَوي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ۚ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الأَلْبَابِ
آیا کسی که در نیمه شب با خضوع و قیام در حال نماز است و از آخرت می‌ترسد و رحمت پروردگارش را می‌طلبد، با کسی که چنین نیست یکسان است؟ تنها صاحبان عقل متذکر می‌شوند.
زمر : 19
داستانی دلنشین
روزی، مردی به نام حسن به خانه دوستش رفت. آنجا به بحث دربارهٔ دنیا و آخرت پرداختند. حسن گفت: 'من همیشه دربارهٔ آخرت فکر می‌کنم و اینکه آیا اعمالم خوب بوده یا نه؟' دوستش پاسخ داد: 'تفکر دربارهٔ آخرت خوب است، اما باید به زندگی روزمره‌ات نیز توجه کنی تا بتوانی آنچه را که برای آن کار کرده‌ای، محقق کنی.' در این میان، حسن با خود فکر کرد که چطور میتواند به تعادل برسد و زندگی بهتری داشته باشد. در نهایت، تصمیم گرفت که هر روز وقت بگذارد تا علاوه بر تفکر در مورد آخرت، به انجام کارهای نیک در این دنیا نیز بپردازد.