حسرت در قیامت به شدت دردناک است و افرادی که در دنیا راه راست را نپذیرفتند از این مسأله رنج خواهند برد.
در قرآن کریم، حسرت و ندامت در قیامت به وضوح توصیف شده است. این حسرتها به عنوان نتیجه اعمال انسانها در دنیا با شدت و وضوح بیان شده است. آیات الهی در این کتاب مقدس، به صورت جدی به پیامدهای رفتارهای انسانی در زندگی دنیا و عواقب آنها در آخرت اشاره میکند. این موضوع به قدری مهم و جدی است که در آیات مختلف قرآن تأکید شده است. در سوره مومن، آیه 10، آمده است: "إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنادَوْنَ أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ تُكَذِّبُونَ" به این معنا که کسانی که در دنیا با مشکلات و آزمایشات رو به رو نشدند و دعوت خدا را رد کردند، در آن روز گناه خود را درک کرده و به شدت حسرت میخورند. این آیه نشان میدهد که حسرت آنان از فهم درست واقعیتها ناشی میشود. آنها در دنیا در مقابل دعوتهای الهی کور بودند و حالا که به عذاب افتادهاند، درک میکنند که چه فرصتهای طلایی را از دست دادهاند. حسرت افرادی که با آیات الهی سرسختی کردند، به حالت فروپاشی روحی میانجامد. حقیقتی که آنها در زندگی دنیا از آن چشمپوشی کردند، حالا در روز قیامت برایشان به وضوح روشن میشود. این حسرت نه تنها بر اثر فعل و انفعالات دنیوی بلکه حاصل نادیده گرفتن نشانههای الهی است. هر یک از آیات قرآن، روشنکننده حقیقتی است که به انسانها الهام میشود تا بتوانند از انجام خطاها و گناهان بپرهیزند. نکتهای که باید به آن پرداخته شود این است که چرا انسانها تمایل به نادیده گرفتن این نشانهها دارند. یکی از دلایل، این است که انسانها به دنیای مادی و زندگی زودگذر خود مشغول هستند و این مشغولیت مانع از آن میشود که چشم به عجایب و نشانههای الهی بیندازند. در این بین، به طبع، حسرت و ندامت، بعد از از دست دادن آن فرصتها به شدت آنان را آزار میدهد. در سوره اسرا، آیه 18، خداوند بیان میکند: "وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُعْطِهِ مِنْهَا" به این معنی که کسانی که جزای دنیوی را میطلبند، در نهایت نه تنها از آتش جهنم رنج میبرند بلکه حسرت بر فرصتهای از دسترفته نیز آنها را آزار میدهد. در واقع، ساختار انسانی به گونهای است که بر طبق خواستههای آنی و پیشپاافتاده خود عمل میکند؛ اما بعد از گذشت زمان، این خواستهها تبدیل به حسرت و پشیمانی میشود. انسانها باید در این زمینه به شدت محتاط باشند و از این آیات قرآن درس بگیرند. قرآن از این حسرت به عنوان مجازاتی روحی و سنگین یاد میکند که بسیار دردناک است. احساس گناه و فراموشی فرصتی که از دست رفته است، سفر روحی را به سمت عذاب میکشاند. به طور مثال، انسانهای باطنی انحرافی ممکن است در این دنیا زندگی کنند اما هنگامی که به آخرت میرسند، میآشکارا متوجه میشوند که اعمالشان آنها را به کجا کشانده است. لذا در اینجا این حقیقت آشکارا نمایان میگردد که ظلمتهای روحی ناشی از انحراف و نادیده گرفتن آیات الهی در روز قیامت، آنها را به حسرتی عمیق و عذاب جسمی و روحی دچار خواهد کرد. به عبارت دیگر، افرادی که در این دنیا به خدا و وظایف خود در قبال دیگران اهمیت نمیدهند، در روز قیامت به شدت پشیمان میشوند. وقتی انسانها در زندگی بر روی لذات زودگذر و فریبدهنده تمرکز میکنند، باید انتظار عواقب سیاستهای اشتباه خود را در آخرت داشته باشند. این حسرت علاوه بر عذاب جسمی، عذاب روحی را نیز به همراه خواهد داشت. باید توجه داشت که حسرت و ندامت تنها مختص کسانی که به حقایق الهی ایمان نداشتهاند نیست. حتی افرادی که از نعمت ایمان برخوردارند نیز ممکن است با غفلت از وظایف خود به سمت ندامت بروند. در این مواقع، بایستی برای خود نیز بیندیشیم که آیا از نعمتهای خداوند به طور درست استفاده میکنیم؟ آیا فرصتهای خوب را برای رشد روحانی و انجام کارهای نیک از دست میدهیم؟ آیات قرآن به ما یادآوری میکنند که زندگی مادی، تنها یک جنبه از وجود انسانی است و در کنار آن، انسان مسئولیتهای روحی و اخلاقی نیز دارد. در حقیقت، حسرت ها در قیامت میتواند نشانهای از غفلت ما از این مسئولیتها باشد. به همین خاطر، به ما توصیه میشود که به دقت در اعمال خود بیندیشیم و از این آیات بهرهبرداری کنیم که تنها در این صورت است که میتوانیم در برابر عذابهای آخرت ایمن باشیم. در پایان، حسرت و ندامت در قیامت در قرآن کریم به عنوان موضوعی وحشتناک و شهیدکننده مطرح شده است. این حسرت به وضوح میتواند ناشی از غفلت از نشانههای الهی و دوری از راه درست باشد. انسان در زندگی میتواند با انتخابهای درست و توجه به آیات الهی خود را از این حسرتها دور نگه دارد و به بهترن زندگیهای دنیوی و اخروی دست یابد.
کسانی که کافر شدهاند ندا داده میشوند: آیا آیات من برای شما خوانده نمیشد و شما آنها را تکذیب میکردید؟
و هر کس بخواهد پاداش دنیوی را، ما از آن به او میدهیم.
روزی شخصی به نام علی در جادهای در حال راه رفتن بود و در مورد اعمال خود در زندگی تأمل میکرد. او به یاد میآورد که در بسیاری از موقعیتها از انجام کارهای نیک و نیکوکاری امتناع کرده بود. در دلش حسرت میکشید و به این فکر میکرد که اگر روزی به قیامت بیفتد چه حالتی خواهد داشت. پیامی الهامبخش به او رسید که باید از امروز بخواهد بر خطاهای خود غلبه کند و به دیگران نیکی کند، چرا که آیندهای روشن در انتظار اوست.