پاسخ قرآن
در قرآن کریم به مسئله ارتباط با دیگران و ضرورت دوری از انسانهای بد و منفی اشاره شده است. این موضوع نه تنها در متون دینی بلکه در زندگی روزمره ما نیز اهمیت بسیاری دارد. واقعیتی است که انسانها بهطور ذاتی موجودات اجتماعی هستند و روابط اجتماعی میتوانند تأثیرات عمیقی بر رفتار، تفکر و حتی احساسات فردی بگذارند. انسانها بهطور مداوم در حال تعامل با یکدیگر هستند و همین تعاملات میتواند ما را به سمت مثبت یا منفی سوق دهد. از این رو، قرآن کریم بهکارگیری ارتباطات سالم و مؤثر را مورد تأکید قرار میدهد. در آیه 51 سوره مائده، خداوند به مؤمنان هشدار میدهد: "ای کسانی که ایمان آوردهاید، از یاران خود به غیر مؤمنان دوستی مگیرید؛ زیرا کسی که از شما به آنان ملحق شود از آنهاست." این آیه هشدار دقیقی در مورد پیامدهای ارتباط با افرادی که به کفر و عداوت مشغولند، است. ارتباط با چنین افرادی میتواند انسان را به سمت انحراف و رو به سوی گمراهی بکشد. این هشدار نه تنها بر روح ایمان و اعتقاد فرد تأکید دارد، بلکه به نوعی به سلامت روحیه و روان او نیز مرتبط است. انسان اگر با افرادی در ارتباط باشد که منفی و بدخواه هستند، بهتدریج تحت تأثیر آنها قرار میگیرد و این میتواند به انحراف از مسیر درست و الهی منجر شود. این نکته به ویژه در زمانه ما که ارتباطات به وسیله شبکههای اجتماعی و وسایل ارتباطی گسترش یافته، احساس میشود. در دنیای دیجیتال، افراد بهآسانی میتوانند ارتباطاتی ناسالم برقرار کنند که ممکن است اثرات منفی بر زندگی آنها بگذارد. همچنین در آیه 254 سوره بقره، خداوند مؤمنان را به دوری از کسانی که به فساد و انحراف سوق میدهند، هدایت میکند: "ای کسانی که ایمان آوردهاید، اموال خود را به نیکوئیها ندهید، مگر آنکه شما را به خودتان پارسیا بباید." این آیه، ضرورت فرار از افرادی را که در رفتارها و افکارشان فساد دیده میشود، تذکر میدهد. در واقع، این توصیه به نوعی یادآور میشود که انسان باید با دقت در انتخاب دوستان و همنشینان خود عمل کند. از دیگر نکات مهم این است که ارتباطات منفی میتواند بهتدریج بر رفتار فرد تأثیر بگذارد. به عبارتی دیگر، انسان هنگامیکه در کنار افرادی قرار میگیرد که به بدگویی، نفاق و هرزگی مشغولند، ممکن است خود را در معرض این نوع رفتارها قرار دهد. این بهاین معنا نیست که انسان باید از همه افراد دوری کند و تنها با مؤمنان و نیکوکاران ارتباط برقرار کند بلکه بهتر است در انتخاب روابط دقت بیشتری داشته باشد. افراد باید میان دوستی با دیگران و حفظ هویت اسلامی و انسانی خود توازن برقرار کنند. تجربه نشان میدهد که افرادی که در دوستیهای خود دقت میکنند و سعی دارند تنها با کسانی که مؤمن و نیکوکار هستند، ارتباط برقرار کنند، معمولاً از مقاومت بیشتری در برابر فشارهای جامعه و ناهنجاریها برخوردارند. همچنین این افراد میتوانند در زندگی خود آرامش بیشتری را تجربه کنند. از دیگر سو، باید توجه داشت که انسانها بهعنوان موجودات اجتماعی، نیاز به ایجاد ارتباطات سالم دارند. ارتباطاتی که موجب رشد فکری و روحی فرد میشود. این روابط میتواند در محیطهای مختلف از جمله خانواده، دوستان و محیط کار بهوجود بیاید. در اینجا باید خاطرنشان کرد که هدف از این روابط بایستی ایجاد فضایی مثبت و پر از نشاط باشد. به عبارت دیگر، ارتباطات باید سازنده و تشویقکننده باشند و نه تضعیفکننده و تخریبکننده. بهطورکلی، ارتباط با افرادی که از آموزههای اخلاقی و دینی دور هستند یا در انحراف و نفاق به سر میبرند، میتواند زندگی فرد را تحت تأثیر منفی قرار دهد. این تأثیرات میتوانند به شکلهای مختلفی خود را نشان دهند؛ از جمله کاهش احساس امنیت و آرامش، بروز افکار منفی، و حتی ایجاد چالشهای روحی و روانی. در زندگی روزمره، افراد باید به غریزیترین و سالمترین روابط توجه کنند و در مواقعی که احساس میکنند فردی آنها را به انحراف میکشاند یا تأثیرات منفی در زندگیشان میگذارد، برای حفظ سلامت عقل و روح خود، از او دوری کنند. در این راستا، ایجاد الگوهای مثبت در روابط اجتماعی و تکیه بر تجربیات مثبت میتواند به تقویت روابط مؤثر منجر شود. در نهایت، انتخاب درست در روابط انسانی نه تنها به ما کمک میکند تا از انحرافات و چالشهای مختلف دور بمانیم، بلکه میتواند به رشد و تعالی ما در جنبههای مختلف زندگی کمک کند. بنابراین، تأمل در این موضوع و اجتناب از روابط ناسالم، نکتهای ضروری است که باید همواره مدنظر قرار گیرد.
آیات مرتبط
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالْنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، یهود و نصاری را دوست خود نگیرید، آنها دوستان یکدیگرند. و هرکه از شما با آنان دوستی کند، از ایشان است. همانا خداوند قوم ستمکاران را هدایت نمیکند.
مائده : 51
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ ۗ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از آنچه به شما روزی دادهایم بزنید، پیش از آنکه روزی بیاید که در آن نه خرید و فروشی باشد و نه دوستی و نه شفاعتی. و کافران همان ستمکارانند.
بقره : 254
داستانی دلنشین
روزی در بازار، مردی جوان با فروشندهای دلسوز نشست و به او گفت: «چرا برخی از دوستانت مورد پسند من نیستند؟» فروشنده با لبخندی پاسخ داد: «دوستی با انسانهای سمی هیچ مزیتی ندارد. باید دوری از آنها را یاد بگیری.» مرد جوان از آن روز تصمیم گرفت که مراقب دوستان خود باشد و کسانی که او را به انحراف میکشند، دوری کند.