چرا بعضی آدم‌ها از دین فرار می‌کنند؟

قرآن کریم، به عنوان کتاب هدایت و آموزه‌های الهی، در بخش‌های مختلف خود به موضوع دوری از دین پرداخته است. این موضوع به صورت غیرمستقیم و از زوایای گوناگون مورد بحث قرار می‌گیرد. دوری از دین ممکن است به دلایل متعددی اتفاق بیفتد که در این مقاله به بررسی این علل و اثرات آن خواهیم پرداخت. ### نداشتن شناخت کافی از دین یکی از مهم‌ترین علل دوری از دین، نداشتن شناخت کافی از آن است. در سوره حج، آیه 54 آمده است: «و لِيَجْعَلُوا مَا يُبَصِّرُونَ كَمَا بَيَّنَ لَهُم فِي قُلُوبِهِمْ»، که به وضوح بیان می‌کند مردم باید به درستی دین را درک کنند و از نقاط قوت و ناب‌های آن آگاه باشند. دوری از دین به‌ویژه می‌تواند ناشی از جهل و ناآگاهی باشد. افرادی که اطلاعات محدودی از دین دارند یا آموزه‌های آن را به‌درستی نمی‌شناسند، احتمالاً به مرور زمان به دلایلی چون نازیبایی‌ها، برداشت‌های نادرست و یا عدم تطابق دین با زندگی روزمره خود، از دین دور می‌شوند. ### فشار اجتماعی عامل دیگری که می‌تواند موجب دوری از دین شود، فشار اجتماعی است. در بسیاری از جوامع، افرادی که پایبند به آموزه‌های دینی هستند ممکن است با تبعیض، تمسخر یا بی‌توجهی اجتماعی مواجه شوند. این فشار می‌تواند منجر به انزوای شخصی و در نهایت دوری از دین شود. در قرآن کریم نیز تأکید شده است که در دین هیچ گونه اجباری وجود ندارد. در سوره بقره آیه 256، خداوند می‌فرماید: «لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ»، که این آیۀ شریف بیانگر این است که هر فرد باید از روی میل و آگاهی به دین بگراید و نه از روی اجبار و فشار. ### عدم تطابق آموزه‌های دین با زندگی واقعی با توجه به پیچیدگی‌های زندگی مدرن و چالش‌هایی که افراد در قرن جدید با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است برخی افراد احساس کنند که آموزه‌های دین با واقعیت‌های زندگی شان سازگار نیست. این عدم تطابق می‌تواند سبب ایجاد تردید و گسست نسبت به دین شود. به عنوان مثال، برخی افراد ممکن است با آموزه‌های اخلاقی و دینی در تناقض با رویه‌هایی که در جامعه می‌بینند، روبرو شوند و این موضوع سبب دوری آن‌ها از دین خواهد شد. در چنین شرایطی، گفتگو و بحث‌های سازنده در چارچوب دینی می‌تواند به درک عمیق‌تر و پذیرش این آموزه‌ها کمک نماید. ### منافع دنیوی موضوع دیگری که می‌تواند موجب دوری از دین شود، تمایل افراد به تأمین منافع دنیوی است. بر اساس آموزه‌های اسلامی، آخرت و پاداش‌های آن می‌تواند انگیزه‌ای باشد تا افراد به دین نزدیک شوند؛ اما متأسفانه برخی افراد ممکن است به‌دلیل تأکید بر منافع دنیوی، از دین دور شوند. به عنوان مثال، اگر شخصی احساس کند که برای دستیابی به اهداف خود باید ارزش‌ها و باورهای دینی خود را نادیده بگیرد، احتمال این‌که از دین دور شود، افزایش می‌یابد. ### صبر و استقامت در دین با وجود همه چالش‌ها و مشکلاتی که افراد ممکن است در پیروی از دین با آن مواجه شوند، قرآن همواره مؤمنان را به صبر و استقامت دعوت کرده است. خداوند در سوره انفال، آیه 53 فرموده است: «إنَّ اللَّهَ لم يُغَيِّرْ النَّعْمَةَ الَّتي أَنْعَمَها عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ». این آیه به وضوح بیان می‌کند که تغییر وضعیت و بهتر شدن آن در گرو تغییر در درون انسان است. در واقع، درک و پذیرش دین نیازمند کوشش و تلاش مداوم است. ### نتیجه‌گیری دوری از دین، پدیده‌ای پیچیده و چند بعدی است که به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از عدم شناخت کافی از دین گرفته تا فشارهای اجتماعی و فشارهای ناشی از تمایل به تأمین منافع دنیوی. افرادی که از دین دور می‌شوند، ممکن است به دلیل نداشتن آگاهی کافی، فشارهای اجتماعی یا عدم تطابق آموزه‌های دینی با واقعیت‌های زندگی، احساس کنند که‌ نمی‌توانند به این راه ادامه دهند. با این حال، قرآن کریم همواره بر ضرورت پایبندی به دین و کوشش برای نزدیک شدن به آن تأکید می‌کند و بارها مؤمنان را به صبر و استقامت در پیروی از آموزه‌های دینی دعوت کرده است. در نتیجه، ایجاد آگاهی، آموزش و گفتمان فعال درباره دین می‌تواند به نزدیک‌تر شدن افراد به دین و کاهش پدیده دوری از دین کمک کند. با تکیه بر شواهد قرآنی و تجربیات تاریخی در پیروی از دین، می‌توان درمی‌یابیم که دین نه‌تنها یک مجموعه آموزه‌های اخلاقی و اجتماعی است، بلکه به عنوان یک منبع هدایت و سازندگی در زندگی فردی و جمعی انسان‌ها عمل می‌کند.