عدم فهم عمیق از دین و رفتار نادرست مسلمانان میتواند از جمله دلایل دینزدگی افراد باشد.
در قرآن کریم دلایل مختلفی برای دوری انسانها از دین بیان نشده است، اما میتوان برخی از عوامل مؤثر در این زمینه را از دیدگاه اسلامی مورد بررسی قرار داد. یکی از دلایل اصلی میتواند عدم فهم صحیح و عمیق از آموزههای دینی باشد. بسیاری از افراد به اشتباه میپندارند دین تنها مجموعهای از قواعد و مقررات منع و مجاز است. این در حالی است که دین در حقیقت یک نظام جامع و کامل زندگی است که ابعاد مختلف روحی، اجتماعی، اخلاقی و حتی اقتصادی انسان را در بر میگیرد. اگر آنها به عمق مسائل و زیباییهای دین پی ببرند، به احتمال زیاد کمتر از آن زده خواهند شد. دین اسلام به عنوان آخرین و جامعترین دین آسمانی از سوی خداوند متعال، دارای اصول و قواعدی است که راهنمایی شفاف و دقیق برای انسانها به ارمغان میآورد. در سوره مائده آیه 3، خداوند فرمود: «الیوم اکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا»، که نشاندهنده کمال دین و خوشنودی خداوند از اسلام است. درک عمیق از دین و تشخیص آن به عنوان یک شیوه زندگی میتواند یکی دیگر از علل مؤثر در جذب انسانها به دین باشد. دومین عامل میتواند رفتار مسلمانان و پیروان دین باشد. رفتار نیکو و اخلاقیات میتواند اثرات بسیار مثبتی در جذب دیگران به دین اسلام داشته باشد. اگر مسلمانان نسبت به یکدیگر رفتار خوبی نداشته باشند، ممکن است دیگران نسبت به دین بیاعتنا شوند. در واقع، یک مسلمان باید به عنوان نمایندهای از دین خود عمل کند و رفتار او میتواند تصوری که دیگران از دین دارند را شکل دهد. خداوند در سوره انفال آیه 61 میفرماید: «و إن جنحوا للسلم فاجنح لها»، که بر اهمیت صلح و رفتار خوب تأکید دارد. این آیه به ما میآموزد که مسلمانان باید به دنبال صلح و دوستی باشند و رفتار آنها میتواند به دیگران این پیام را منتقل کند که دین اسلام دینی محبتآمیز و صلحجوست. سومین عامل دوری انسانها از دین میتواند تاثیرات خارجی مانند رسانهها و جامعه باشد. در عصر کنونی، رسانههای جمعی و فضای مجازی نقش بسیار مهمی در شکلدهی به ذهنیت جامعه دارند. گاهی اوقات، تصاویری که از دین به نمایش گذاشته میشود، نادرست و متعصبانه است و این میتواند سبب دوری برخی افراد از دین گردد. به همین دلیل، لازم است که مسلمانان به شکلی آگاهانه و مسئولانه به تقویت تصویر واقعی دین پرداخته و از ترویج تصورات نادرست جلوگیری کنند. همچنین، سوالات و شبهات نیز میتواند منجر به دوری از دین شود. در این زمینه، لازم است که علمای دین و مبلغان با آگاهی و دانش کافی به شبهات پاسخ دهند و افراد را به سمت تفکر عمیقتری در مورد دین هدایت کنند. در سوره بقره آیه 257، خداوند میفرماید: «الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور»، که بیان میکند ایمان به خدا میتواند انسان را از تاریکی به نور برساند. فتنهها و شبهات که در دنیای امروز بسیار زیاد است، میتواند انسان را به سوی ابهام در دین و دوری از آن سوق دهد، اما قلب مؤمن با نور ایمان روشن میشود و او را از تنگنای شبهات رهایی میبخشد. به همین ترتیب، دغدغههای عملی و دنیوی نیز میتواند افراد را از دین دور کند. در دنیای مدرن امروز، انسانها با چالشها و فشارهای مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی، اجتماعی و روانی مواجه هستند. این مشکلات ممکن است وقت و انرژی افراد را تحت فشار قرار دهد و آنها را از تفکر در مورد دین و معارف آن دور کند. در این راستا، لازم است تا آگاهیهای دینی را با زندگی روزمره پیوند زده و نشان دهیم که دین اسلام نهتنها سلاحی در برابر مشکلات زندگیست، بلکه راهی برای نیل به آرامش و تعالی روحی و اجتماعی نیز میباشد. برای جلوگیری از دینزدگی و دوری انسانها از دین، ضروری است که ارتباط مؤمنین با علم و همدیگر تقویت شود و بر محبت و صداقت تأکید گردد. آموزش و پرورش دین به شیوهای موثر و جذاب میتواند یکی از مهمترین اقدامات برای تقویت ایمان در بین جوانان و تمامی افراد باشد. در حقیقت، استحکام ایمان و نزدیکی به حقیقت دین با علم و آگاهی میتواند به عمق وجود انسان نفوذ کند و او را به درک بهتری از دین و آموزههای آن برساند. علمای دین باید با روشهای نوین و جذابتر به ترویج علم و دین بپردازند. در نهایت، میتوان گفت که دوری از دین یک مساله چندگانه و پیچیده است که نیاز به توجه، تحقیق و برنامهریزی دارد. مقابله با این مساله تنها با اشاره به بدیها و معایب دین صورت نمیگیرد، بلکه نیاز است تا به عمق آموختهها و زیباییهای دین پرداخته شود و همواره رفتارهای مثبت و اخلاقی مسلمانان به عنوان نمایندگان دین اسلام همچون شعلهای روشن در دل تاریکیها بدرخشد و دیگران را به سوی نور دیانت جلب کند.
امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام کردهام و اسلام را به عنوان دین شما پسندیدم.
اگر به صلح گرایش داشتند، به آن گرایش داشته باش.
الله ولی مؤمنان است، آنان را از تاریکیها به نور درمیآورد.
داستانی در مورد جوانی به نام علی است که به دلیل فشارهای زندگی و رفتارهای نادرست اطرافیانش به دین زده شده بود. او روزی تصمیم گرفت به زادگاه خود برگردد و در آنجا با چند نفر از دوستان قدیمیاش صحبت کند. دوستانش به او یادآوری کردند که دین باعث آرامش و امنیت روحیاش میشود. علی به تدریج متوجه شد که دین تنها چیزی است که میتواند به او در این شرایط کمک کند و دوباره به سوی خدا بازگشت.