پاسخ قرآن
در قرآن کریم، خداوند بارها اهمیت داشتن هدف در زندگی را مورد تأکید قرار داده است. این تأکید بر هدفگذاری در زندگی انسانها بهمنزله چراغی است که راه را برای دستیابی به مقاصد عالی و آرمانهای انسانی روشن میسازد. یکی از آیات پرمعنا در این زمینه، سوره آل عمران آیه 139 است: "و لا تَهِنوا و لا تحزنوا و أنتم الأعلون إن كنتم مؤمنين" که به مومنان میفرماید که نباید از تلاش و هدفگذاری و در پی دستیابی به آرمانهای خود ناامید شوند. این آیه با کلماتش به مومنان اطمینان میدهد که آنها در مسیر حق و حقیقت قرار دارند و نباید در برابر چالشها و مشکلات آهنگ ناامیدی را سر دهند. زندگی بدون هدف ممکن است به سردرگمی و بیمعنایی منجر شود. ابعاد مختلف زندگی ما نیازمند طراحی و هدفگذاری است؛ از زندگی شخصی و خانوادگی گرفته تا حرفه و فعالیتهایی که انجام میدهیم. هدفگذاری در زندگی کمک میکند تا فرد تمرکز بیشتری بر روی فعالیتهای خود داشته باشد و تصمیمات بهتر و سازندهتری بگیرد. در حقیقت، هدفگذاری به ما این امکان را میدهد تا در دریای بیپایان فعالیتها و چالشها، قطبنما داشته باشیم که ما را به سمت موفقیت و کامیابی رهنمون سازد. از نظر قرآن، انسانها برای عبادت و تسلیم در برابر خداوند خلق شدهاند و داشتن اهداف بلندمدت نه تنها باعث رشد فردی میشود بلکه در راستای تحقق این هدف اصلی زندگی یعنی پرستش خدا نیز مؤثر است. در سوره ذاریات آیه 56 آمده است: "و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون"، که به وضوح تاکید دارد بر اینکه هدف نهایی انسانها عبادت خداوند است. این آیه بر این نکته تأکید میکند که هر فعالیتی که انسان انجام میدهد باید بهنوعی به این هدف عظیم مربوط باشد. با داشتن هدف در زندگی، انسان میتواند به سمت این مقصد اصلی حرکت کند و با شرط داشتن نیت خالص، تمامی کارها و تلاشهایش را به عبادت تبدیل کند. بهعلاوه، در سوره بقره آیه 177، قرآن کریم بر نیکوکاری و انجام خوبیها تأکید دارد که نشاندهنده این است که هدف زندگی باید به نوعی با خدمت به دیگران و انجام اعمال نیکو، پیوستگی داشته باشد. این آیه الزامی را بر دوش مومنان میگذارد تا نهتنها به فکر خود باشند، بلکه برای دیگران نیز فکر کنند و اقدامات مثبتی را انجام دهند که منجر به بهبود زندگی جمعی شود. نیکوکاری و خدمت به دیگران بهنوعی تأثیرگذار بر روح انسانها و مشارکت در بهبود جامعه هستند. بر همین اساس، انسان با داشتن یک هدف که مبتنی بر اصول اخلاقی و انسانی باشد، نهتنها به خود کمک میکند، بلکه به جامعه نیز خیر میرساند و در نهایت، جوامع را به سمت بهبود و پیشرفت سوق میدهد. در حقیقت، این هماهنگی بین اهداف فردی و نیکی به اجتماع میتواند منجر به ساختن یک جامعه سالم و پویا گردد. جامعهای که در آن افراد به یکدیگر کمک میکنند و دست در دست هم به سمت آرمانها و اهداف مشترک حرکت مینمایند. در دنیای امروز، با وجود چالشها و تغییرات سریع و پیوسته، هدفگذاری به ویژه در جوانان بسیار حائز اهمیت است. جوانان به عنوان آیندهسازان جامعه باید از همان ابتدا در مسیرهای مشخصی گام بردارند و هدفهای خود را تعیین کنند تا بتوانند با برنامهریزی و تلاش مستمر به آنها دست پیدا کنند. این اهداف میتواند شامل حذف فقر، تحصیل و پژوهش، هنر و فرهنگ، و یا حتی خدمت به بشریت باشد. در واقع، نسل جوان باید از دین و آموزههای قرآنی خود الهام بگیرد و آن را در راستای اهداف خود قرار دهد. برخی از افراد ممکن است به دلیل چالشها و مشکلات زندگی، اعتماد به نفس خود را از دست بدهند و احساس کنند که قادر به دستیابی به اهداف خود نیستند. اما به یاد داشته باشید که آیات قرآن مجدداً ما را به تلاش و پایداری و امیدوار بودن دعوت میکنند. هدفگذاری و استقامت در پیگیری این اهداف، اوج انساندوستی و خلوص نیت را از انسان متجلی میسازد. پرسش مهمی که در اینجا مطرح میشود این است که چگونه میتوان اهداف زندگی را مشخص و دنبال کرد؟ پاسخ به این پرسش نیازمند خودآگاهی و بررسی دقیق اهداف فردی، اجتماعی و معنوی است. افراد باید با خود صادق باشند و در نهایت هدفهایی را انتخاب کنند که متناسب با ارزشها و باورهای آنها باشد. همچنین نوشتن این اهداف و برنامهریزی برای دستیابی به آنها در مسیر موفقیت بسیار مؤثر است. به این ترتیب، میتوان گفت که هدفگذاری نهتنها به فرد کمک میکند تا به سمت رشد و ترقی حرکت کند، بلکه به بهبود جامعه و ترویج نیکی و کار خیر نیز کمک مینماید. حال، با وجود تمام چالشها و مشکلاتی که زندگی بر ما تحمیل میکند، بیایید از آیات قرآن الهام بگیریم و با هدفگذاری صحیح به سمت نور و روشنایی حرکت کنیم.
آیات مرتبط
وَلا تَهِنُوا وَلَا تحزنوا وَأَنتُمُ الأعلون إن كُنتُم مُّؤمنين
و از سستی و ناامیدی مکنید و غمگین نشوید؛ و اگر مومن باشید شما بالاترین هستید.
آل عمران : 139
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
و من جن و انس را جز برای عبادت نیافریدم.
ذاریات : 56
لَيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ
نیکی این نیست که روی خود را به شرق و غرب بگردانید، بلکه نیکوکار کسی است که به خدا و روز قیامت ایمان آورد.
بقره : 177
داستانی دلنشین
روزی جوانی به نام امیر در حال فکر کردن به معنای زندگیاش بود. او متوجه شد که بدون هدف زندگی میکند و این موضوع او را به تفکر واداشت. امیر تصمیم گرفت برای خود هدفی تعیین کند: کمک به مردم و یادگیری قرآن. او شروع به مطالعه قرآن کرد و کمکم توانست با دیگران ارتباط بهتری برقرار کند و زندگیاش پرمعنا شد.