آیا در قرآن نشانه‌هایی برای آخرالزمان آمده است؟

پاسخ به این سؤال که آیا در قرآن نشانه‌هایی برای آخرالزمان آمده است، با قاطعیت "بله" است. قرآن کریم به وضوح و با تفصیل از وقوع آخرالزمان یا "ساعت" سخن می‌گوید و به جنبه‌های مختلف آن، از جمله نشانه‌های پیش از وقوع، تغییرات عظیم کیهانی در زمان وقوع، و پیامدهای آن برای بشریت، اشاره می‌کند. این نشانه‌ها نه تنها برای هشدار دادن به انسان‌ها درباره نزدیکی این رویداد بزرگ است، بلکه برای یادآوری قدرت مطلق خداوند و حقیقت معاد و حسابرسی نیز هست. یکی از برجسته‌ترین حقایقی که قرآن درباره آخرالزمان بیان می‌کند، حتمی بودن وقوع آن است. قرآن بارها تأکید می‌کند که این "ساعت" بدون شک فرا خواهد رسید و هیچ‌کس جز خداوند از زمان دقیق آن آگاه نیست. این نکته در آیات متعددی مانند سوره اعراف آیه ۱۸۷ که می‌فرماید: "از تو درباره قیامت می‌پرسند که چه وقت برپا می‌شود؟ بگو: علم آن تنها نزد پروردگار من است؛ هیچ‌کس جز او نمی‌تواند وقت آن را آشکار سازد. [وقوع] آن در آسمان‌ها و زمین سنگین است؛ جز به ناگهان به شما نمی‌آید. [به گونه‌ای] از تو می‌پرسند گویا تو از [خصوصیات] آن آگاهی کامل داری. بگو: علم آن تنها نزد خداست، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند." و همچنین در سوره لقمان آیه ۳۴ که می‌فرماید: "...و علم به قیامت تنها نزد خداست..." به وضوح بیان شده است. این عدم آگاهی از زمان دقیق، خود حکمتی بزرگ دارد؛ چرا که انسان‌ها را همواره در حالت آمادگی و توجه به اعمالشان نگه می‌دارد، به جای اینکه به دنبال تاریخ و زمان مشخصی باشند که ممکن است به غفلت منجر شود. هدف اصلی، ترغیب انسان به تقوا، توبه و اصلاح ذات‌البین است، نه صرفاً کنجکاوی در مورد زمان وقوع. قرآن همچنین به "نشانه‌های بزرگ" و دگرگونی‌های عظیم کیهانی و طبیعی اشاره می‌کند که پیش از قیامت یا در آستانه آن رخ خواهند داد. این نشانه‌ها ماهیتی بسیار دراماتیک و تکان‌دهنده دارند و بیانگر فروپاشی نظم فعلی جهان و آغاز نظمی نوین هستند. برای مثال، سوره تکویر به زیبایی و با جزئیات به برخی از این تغییرات می‌پردازد: "آنگاه که خورشید در هم پیچیده شود (تاریک گردد)، و آنگاه که ستارگان تیره و تار گردند (فرو ریزند)، و آنگاه که کوه‌ها به حرکت درآیند (از جای خود برکنده شوند)، و آنگاه که شتران ماده ده ماهه (که تازه زاییده و بسیار باارزشند) واگذاشته شوند، و آنگاه که حیوانات وحشی گرد هم آیند (از ترس قیامت)، و آنگاه که دریاها شعله‌ور گردند..." (آیات ۱ تا ۶). این توصیفات خیره‌کننده، تصویری از وحشت و عظمتی را به نمایش می‌گذارد که بر جهانیان حاکم خواهد شد و نشان می‌دهد که هیچ چیز در این عالم پایدار نیست جز ذات الهی. همچنین، در سوره انفطار به این تغییرات کیهانی اشاره شده است: "آنگاه که آسمان شکافته شود، و آنگاه که ستارگان پراکنده و فرو ریزند، و آنگاه که دریاها به هم بپیوندند (یا سرریز شوند)، و آنگاه که گورها زیر و رو شوند..." (آیات ۱ تا ۴). این آیات بر عظمت و ناگهانی بودن پایان جهان فعلی تأکید دارند و هدفشان بیدار کردن انسان از غفلت و متوجه ساختن او به سرنوشت محتومش است. از دیگر نشانه‌های بزرگ که در قرآن به آن اشاره شده است، خروج "یاجوج و ماجوج" است. در سوره انبیاء آیات ۹۶ و ۹۷ آمده است: "تا آنگاه که [سد] یاجوج و ماجوج گشوده شود و آنها از هر بلندی سرازیر می‌شوند، و وعده حق (قیامت) نزدیک شود، پس ناگهان چشم‌های کسانی که کافر شدند خیره می‌گردد [و می‌گویند]: ای وای بر ما! ما از این [امر] در غفلت بودیم، بلکه ما ستمکار بودیم." این دو گروه از موجودات، که در زمان ذوالقرنین سدی برای جلوگیری از فساد و شرارتشان ساخته شد، در آخرالزمان از بند رها شده و آشوب عظیمی در زمین برپا خواهند کرد. این رخداد نیز یکی از علائم قطعی نزدیک شدن قیامت کبری است و نشان‌دهنده ابعاد گسترده آشوب و تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در آینده است. قرآن همچنین به زدن صور (شیپور) توسط فرشته اشاره دارد که دو مرحله خواهد داشت: یکی برای نابودی و دیگری برای حیات دوباره. در سوره زمر آیه ۶۸ می‌خوانیم: "و در صور دمیده می‌شود، پس هر که در آسمان‌ها و هر که در زمین است، جز آنچه خدا بخواهد، بیهوش می‌شود (می‌میرد)؛ سپس بار دیگر در آن دمیده می‌شود، پس ناگهان آنها برخاسته و به تماشا می‌ایستند." این آیات به مرحله نهایی قبل از حسابرسی اشاره دارند، جایی که همه موجودات زنده خواهند مرد و سپس برای برانگیخته شدن دوباره جمع خواهند شد. علاوه بر نشانه‌های بزرگ و کیهانی، قرآن به نشانه‌های کلی‌تر و اخلاقی نیز اشاره دارد که می‌توان آنها را به نوعی "نشانه‌های کوچک‌تر" در نظر گرفت، هرچند به تفصیل روایات نیستند. مثلاً قرآن به گسترش فساد، ظلم، بی‌عدالتی و دوری از حق در میان مردم اشاره می‌کند. این امور هرچند در طول تاریخ نیز وجود داشته‌اند، اما شدت یافتن و فراگیر شدن آنها می‌تواند زمینه‌ساز و نشانه نزدیک شدن پایان باشد. تأکید قرآن بر این است که انسان‌ها به جای تمرکز بر جزئیات زمان وقوع، به اصلاح نفس و جامعه خود بپردازند و از نشانه‌های طبیعت و سرنوشت امت‌های پیشین درس بگیرند. به طور خلاصه، قرآن کریم با لحنی قاطع و هشداری، از حتمی بودن آخرالزمان و نشانه‌های بزرگ آن سخن می‌گوید. این نشانه‌ها شامل دگرگونی‌های عظیم در ساختار کیهان، ظهور یاجوج و ماجوج، و دو مرحله دمیده شدن در صور است. هدف اصلی این آیات، بیدار کردن انسان‌ها از غفلت، دعوت به تقوا، و آماده‌سازی برای روز حساب است، زیرا دانش زمان دقیق قیامت تنها نزد خداوند است و حکمت الهی ایجاب می‌کند که این زمان بر بشر پوشیده بماند تا همواره در مسیر حق ثابت قدم باشد و به سوی پروردگارش بازگردد. این آموزه‌ها نه تنها موجب ترس و ناامیدی نیستند، بلکه انگیزه‌ای قوی برای بهبود زندگی اخروی و دنیوی فراهم می‌آورند.