پاسخ قرآن
مال و ثروت از دیرباز یکی از موضوعات اساسی در زندگی انسانها بوده است. در قرآن کریم، مال و ثروت به عنوان نعمتی از سوی خداوند محسوب میشود که برای آزمون انسانها به آن داده شده است. این مسأله، در طی تاریخ بشریت به عنوان یک چالش همیشه موجود بوده است. افراد با وسوسههای مربوط به ثروت مبارزه میکنند و بسیاری از آنها در نهایت به بیراهه میزنند. قرآن کریم بر اهمیت تفکر در این خصوص تأکید دارد. خداوند در سوره آل عمران آیه 14، میفرماید: "زین للناس حب الشهوات من النساء و البنینی و القناطیر المقیّره من الذهب و الفضه". این آیه به وضوح نشان میدهد که عشق به زن و فرزند و همچنین ثروت، امری طبیعی و حتی مقدس در وجود انسانها است. اما در اینجا سوالی اساسی مطرح میشود: چگونه میتوان از بستر زینتهای دنیوی دل کند و به سمت ارزشهای روحانی و اخلاقی حرکت کرد؟ یکی از مهمترین روشها برای دل کندن از مال دنیا، تأمل در فانی بودن دنیا است. خداوند در سوره حشر آیه 18 میفرماید: "یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و لننظر نفسٌ ما قدمت لغد". این آیه به ما یادآوری میکند که هر عمل و رفتاری که در این دنیا انجام میدهیم عواقبی دارد. اگر بتوانیم با دقت به این موضوع نگاه کنیم، میتوانیم بفهمیم که مادیات تنها وسیلهای برای آزمایش ما در این دنیا هستند و در نهایت، چیزی جز اعمال نیک و حسنات ما باقی نمیماند. برای جدایی از مال دنیا، نخستین گام، توجه به عبادت و نماز است. عبادت نه تنها موجب نزدیکی به خداوند میشود، بلکه راهی است برای تسلط بر تمایلات مادی. خداوند در سوره انفال آیه 28 به ما یادآوری میکند که "انما اموالکم و اولادکم فتنه". ثروت و فرزندان تنها آزمونهایی هستند که در آن امتحان میشویم. بنابراین، نیاز داریم که حواسمان به این نکته باشد و در مواجهه با وسوسهها با آنها مبارزه کنیم. برای کاهش وابستگی به مادیات، ما باید توجه بیشتری به روح و معنای واقعی زندگی داشته باشیم. بسیاری از انسانها به اشتباه فکر میکنند که خوشبختی فقط در ثروت و دارایی است، اما در حقیقت، معانی عمیقتری در زندگی وجود دارد. توجه به این معانی و روحانیات میتواند ما را به سمت آرامش و شادی واقعی هدایت کند. یکی دیگر از راههای تقویت تضاد با مال دنیا، خدمت به دیگران و انفاق در راه خداوند است. خدمت به دیگران موجب میشود که ما از دلبستگی به مال دنیا کاسته و در عوض، به روح حقیقت افاضه کنیم. در این مسیر، کمک به نیازمندان و داوطلبی برای کارهای خیر، نه تنها به دیگران کمک میکند، بلکه به ما نیز احساس خوشایندی میدهد و باعث میشود که از حبّ مادیات دور شوید. خلاصه اینکه، در جهانی که مادیات به عنوان یکی از فاکتورهای مهم محسوب میشود، شناخت و آگاهی از نحوه استفاده صحیح از این نعمات و تلاش برای کاهش دلبستگیها میتواند راهی بسوی سعادتی بزرگ باشد. در این راستا، قرآن کریم به عنوان یک منبع غنی از دانش و هدایت، همواره ما را در رویارویی با چالشها یاری میدهد. بنابراین، در تمام این مسیر، باید در کنار تلاشهای مادی خود، به یاد داشته باشیم که حقیقت زندگی در ارزشهای معنوی و انسانیت گنجانده شده است و هیچ چیز نمیتواند جای آن را پر کند.
آیات مرتبط
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنَطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ
برای مردم عشق به شهوات از زنان و فرزندان و انبوهی از طلا و نقره زینت داده شده است.
آل عمران : 14
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا بترسید و هر کس باید بنگرد که برای فردا چه پیش فرستاده است.
حشر : 18
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ
و بدانید که اموال و فرزندان شما فتنهای هستند.
انفال : 28
داستانی دلنشین
روزی مردی به نام احمد در بازار با دیدن اجناس و طلاهایی که خریده بود، متوجه شد که این چیزها تنها زینت دنیا هستند و او در پی آرامش بیشتری است. او تصمیم میگیرد بخشی از ثروتش را در راه خدا انفاق کند. احمد بعد از مدتی دریافتی که دیگر به مال دنیا وابسته نیست و احساس میکند که روحش آرامش بیشتری یافته است.