برای رهایی از غمها، تقویت ارتباط با خدا، صبر و نماز مؤثر است. همچنین، حمایت اجتماعی و یادآوری نعمتها میتواند به آرامش کمک کند.
غم و اندوه بخشی طبیعی از زندگی انسانهاست. هر انسانی در طول حیات خود به نوعی با این احساس روبرو خواهد شد. غم، احساسی عمیق و پیچیده است که ممکن است به دلایل متنوعی مانند از دست دادن عزیزان، ناکامی در اهداف، بیماری و مشکلات اقتصادی به وجود آید. وجود غم و اندوه نه تنها طبیعی بلکه در بسیاری از موارد ضروری است، زیرا میتواند به ما کمک کند تا درک بهتری از خود و دیگران پیدا کنیم و در نهایت، به رشد و پیشرفت انسانها کمک میکند. اما در عین حال، مهم است که به فکر راهکارهایی برای مدیریت و کاهش این احساسات منفی باشیم. در قرآن کریم نیز به صراحت به اهمیت غم و اندوه پرداخته شده و عوامل و راهکارهای کاهش آن مطرح شده است. نقش ایمان و ارتباط با خداوند یکی از تأکیدات مهم قرآن در مورد غم و اندوه، تقویت ارتباط با خداوند است. در سوره بقره، آیه 153 خداوند میفرماید: 'ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز استمداد جویید؛ قطعاً خدا با صابران است.' این آیه نشان میدهد که یکی از راههای مؤثر برای مقابله با غم، صبر و نماز است. وقتی انسان به درگاه خداوند دعا میکند و با او ارتباط برقرار میسازد، حس آرامش و سکون در قلب او ایجاد میشود. این ارتباط امری است که بسیاری از انسانها در شرایط سخت به آن پناه میبرند. نماز به عنوان یک عمل عبادی نه تنها ارتباط انسان با خدا را تقویت میکند، بلکه فرصت تفکر و تمرکز را نیز فراهم میآورد. در این حالت، فرد میتواند افکار منفی و غمهای خود را در دل خداوند بریزد و به نوعی آرامش بیابد. صبر در برابر چالشها علاوه بر دعا و نماز، قرآن بر صبر در برابر چالشها نیز تأکید دارد. در سوره عنکبوت آیه 69 آمده است: 'و کسانی که جهاد کردند در راه ما، یقیناً آنها را هدایت خواهیم کرد.' این به این معنا است که اگر فرد در مسیر صحیح گام بردارد و در برابر مشکلات متفاوت صبر کند، خداوند به او کمک خواهد کرد. جهاد در این آیه به معنای تلاش و کوشش در زاد و توشه زندگی است. این تلاش شامل مقابله با موانع و دشواریهای زندگی میشود و در این مسیر، صبر یکی از ویژگیهای مهمی است که باید در خود پرورش دهیم. نقش خانواده و دوستان غیر از ارتباط با خداوند، ارتباط با خانواده و دوستان نیز میتواند به کاهش غم و اندوه کمک کند. حمایت اجتماعی، احساس عشق و محبت از سوی دیگران میتواند به فرد احساس قدرت و انرژی بدهد. تحقیقات نشان دادهاند که انسانها زمانی که در کنار افرادی هستند که دوستشان دارند و از آنها حمایت میشوند، احساس بهتری دارند و بهتر میتوانند بر مشکلات خود غلبه کنند. برقراری ارتباط با عزیزان به ما این امکان را میدهد که احساسات خود را به اشتراک بگذاریم و بار غم را کاهش دهیم. خانواده به عنوان نزدیکترین حلقه اجتماعی به انسان، نقشی کلیدی در حمایت عاطفی و روانی ایفا میکند. اگرچه ممکن است در بعضی از مراحل زندگی دچار تنش و مشکلات خانوادگی شویم، اما بیشتر اوقات، خانواده منبع اصلی حمایت و محبت است. اهمیت شکرگزاری شکرگزاری یکی از ابزارهای دیگر برای کاهش غم و اندوه است. وقتی که انسان به نعمتهای خود توجه میکند و شکرگزاری میکند، میتواند احساسات منفی را کاهش دهد. در لحظاتی از زندگی که با مشکلات مواجه میشویم، مواقعی وجود دارد که فراموش میکنیم نعمتهای خداوند را در نظر بگیریم. یادآوری این نعمتها به ما کمک میکند تا دیدگاه مثبتتری نسبت به زندگی داشته باشیم. در واقع، شکرگزاری به معنای قدردانی از زندگی و نعمتهای آن است و این احساس مثبت میتواند جایگزین احساسات منفی شود. توجه به کارهای مثبت وقتی که با غم و اندوه مواجه میشویم، یکی از کارهایی که میتوانیم انجام دهیم، توجه به کارهای مثبت است. انجام فعالیتهای مورد علاقه، کار با ارتباط با دیگران، و پیوستن به گروههایی که به علایق ما مرتبط هستند، میتواند احساس غم را کاهش دهد. این فعالیتها میتوانند به ما کمک کنند تا افکار منفی را از ذهنمان دور کنیم و از آرامش و شادی بیشتری برخوردار شویم. نتیجهگیری غم و اندوه جزئی不可 اجتناب ناپذیر از زندگی انسانهاست. اما مهم است که ما با استفاده از راهکارهای ارائه شده در قرآن و تجربیات زندگی، به مدیریت این احساسات بپردازیم. تقویت ارتباط با خداوند، صبر و نماز، برقراری ارتباط با خانواده و دوستان، شکرگزاری و توجه به کارهای مثبت، همه میتوانند به ما کمک کنند تا بر غم و اندوه خود فائق آییم و به سوی یک زندگی شادابتر و آرامتر گام برداریم. زندگی پراز چالشهاست، اما با ایمان، صبر و عشق به خود و دیگران میتوانیم بر آنها فائق آییم.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز یاری جویید؛ قطعاً خدا با صابران است.
و کسانی که در راه ما جهاد کردند، یقیناً آنها را هدایت خواهیم کرد. و قطعاً خدا با نیکوکاران است.
روزی یکی از دوستانم در حال شکایت از غم و اندوهش بود. او گفت که هیچ چیز او را خوشحال نمیکند. من به او یادآوری کردم که در قرآن گفته شده است: 'ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز کمک بگیرید.' او تصمیم گرفت هر روز 10 دقیقه نماز بخواند و از خداوند بخواهد که او را کمک کند. بعد از چند هفته، او احساس کرد که غمها کاهش یافته و خوشبختی به زندگیاش بازگشته است.