چطور از گذشته عبور کنم؟

عبور از گذشته یک فرآیند مهم و حساس است که در زندگی هر فردی ممکن است به وجود آید. این مفهوم در دین اسلام به ویژه در قرآن کریم به کرات مورد توجه قرار گرفته است. قرآن به عنوان کتاب آسمانی اسلام، نه تنها رهنمودهایی برای زندگی روزمره به انسان‌ها ارائه می‌دهد، بلکه به ارتباط میان انسان و خداوند و چگونگی سیر و سلوک در راه رسیدن به کمال انسانی تأکید دارد. مسأله عبور از گذشته و بخشش از گناهان یکی از مفاهیمی است که در آیات مختلف قرآن معرفی شده است. یکی از مهم‌ترین آیات که به این موضوع پرداخته، آیه 53 سوره زمر است. این آیه به ما یادآوری می‌کند که خداوند از همه گناهان آمرزنده است. او با رحمت بی‌نهایت خود، می‌خواهد بندگانش را تشویق کند تا از گذشته‌هایشان عبور کنند و به سوی آینده‌ای روشن گام بردارند.  آیه 53 سوره زمر می‌گوید: 'قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنتُم بِرَبِّكُمْ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُ الْمُتَّقِينَ'. این جمله به وضوح بیان می‌کند که خداوند از بندگان مؤمن خود می‌خواهد که امید به رحمت او داشته باشند و از گناهان و خطاهای خود پشیمان شوند. وقتی انسان به این مرحله می‌رسد که از خداوند طلب بخشش کند، درواقع عمل نیکوی را انجام داده و گامی به جلو بر می‌دارد. این فرآیند نه تنها موجب آرامش قلبی می‌شود، بلکه از عذاب وجدان و سردرگمی نیز نجات می‌یابد.  در قرآن، آیات دیگری نیز وجود دارد که ما را تشویق به بازگشت به خداوند می‌کند. یکی از این آیات، آیه 28 سوره فرقان است. این آیه به نوعی بیانگر اهمیت پشیمانی از گناهان و بازگشت به سوی خداوند است. در این آیه گفته شده است که 'وَ الَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ...'، که به ما یادآوری می‌کند کسانی که از گناهان خود پشیمان هستند و به سوی خدا برمی‌گردند، از رحمت او بهره‌مند خواهند شد.  این باور به بخشش و شروعی دوباره می‌تواند کانون تحول و تغییر در زندگی انسان باشد. گاهی اوقات ما در دام افسوس و غم و اندوه نسبت به گذشته خود گرفتار می‌شویم. اما قرآن ما را دعوت می‌کند که به جای تسلیم شدن در برابر غم گذشته، از آن بیاموزیم و به آن به عنوان درسی برای رشد و ارتقاء شخصیت خود بنگریم. بدین ترتیب، می‌توان گفت که استفاده از تجربیات گذشته به عنوان عامل رشد، خود فرایند مثبتی برای عبور از مشکلات و چالش‌ها به شمار می‌رود. در این میان، ایمان و توکل بر خداوند می‌تواند ما را در مسیر عبور از گذشته‌ها یاری کند. ایمان به خداوند و ارتباط قوی با او نه تنها موجب آرامش روحی می‌شود، بلکه قدرتی را به انسان می‌دهد تا به جلو حرکت کند. دعا و طلب مغفرت از خداوند نیز به عنوان یکی از عوامل مؤثر در این فرآیند باقی می‌ماند. وقتی که انسان به خداوند نزدیک‌تر می‌شود و با او سخن می‌گوید، در واقع بار گناهان و مشکلات خود را از دوش خود برمی‌دارد و به آزادی روحی دست می‌یابد. همچنین در بسیاری از آیات قرآن، خداوند به بندگانش وعده می‌دهد که اگر از خطاها و گناهان خود پشیمان شوند و به سوی او بازگردند، قطعا مورد رحمت و آمرزش او قرار خواهند گرفت. این نکته از نظر روحی بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند عزم و اراده انسان را برای عبور از گذشته قوی‌تر کند. در این راستا، قرآن کریم به ما می‌آموزد که همواره باید در مسیر تقرب به خداوند تلاش کنیم و سعی کنیم ارتباط خود را با او تقویت نماییم. به عنوان مثال، در آیه 70 سوره فرقان آمده است که 'إِلَّا مَنْ تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُو۟لَـٰئكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا'، که نشان‌دهنده این است که بازگشت به خدا و انجام اعمال صالح پس از توبه، منجر به رستگاری و دخول به بهشت می‌شود. این نوع وعده‌ها به انسان احساس امید می‌دهد و انگیزه‌ای برای تغییر مثبت فراهم می‌کند. در کارکرد دعا و ارتباط با خداوند، نکته‌ای حائز اهمیت است که انسان را به یاد آوری آنچه که برایش اهمیت دارد، در دنیای پرمشغله امروز یاری می‌کند. وقتی که ما با خداوند صحبت می‌کنیم و از او طلب کمک و راهنمایی می‌کنیم، در واقع در تلاش برای پیدا کردن مسیر درست و اطمینان از اینکه در کدام سمت قدم برمی‌داریم هستیم. پس دعا یکی از مهم‌ترین جوانب در فرآیند عبور از گذشته تلقی می‌شود و به ما کمک می‌کند تا علاوه بر رفع بار گناهان، راه‌های جدیدی را برای حرکت به سوی آینده روشن ترسیم نماییم. با توجه به آیات متعددی که در قرآن به موضوع بخشش و عبور از گذشته پرداخته شده، می‌توان نتیجه گرفت که این فرآیند نه تنها به فرد امکان می‌دهد تا از گذشته خود عبور کند، بلکه همچنین مسیری برای رشد و پیشرفت‌های آتی را نیز فراهم می‌آورد. با تکیه بر ایمان و قرب به خداوند و جستجوی دعا، ما می‌توانیم از زنجیرهای گناه آزاد شویم و به زندگی تازه‌ای قدم بگذاریم. در نهایت، داشتن امید و ایمان به رحمت الهی، ما را در گذار از گذشته یاری خواهد کرد و به ما یادآوری می‌کند که همیشه یک شروع جدید وجود دارد؛ ان شاء الله.