رهایی از وابستگی به دنیا مستلزم توجه به ارزشهای معنوی و تقویت ارتباط با خداوند است.
قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس مسلمانان، نه تنها قواعد و احکام دینی را برای ما مشخص میکند، بلکه به ما میآموزد که چگونه زندگی کنیم و از بندهای دنیوی رها شویم. وابستگی به دنیا میتواند روح انسان را به بند کشد و موجب غفلت از اصول معنوی و عمیق زندگی شود. در این مقاله به بررسی این موضوع از مناظر مختلف پرداخته و از آیات قرآن کریم برای تحلیل و تبیین آن استفاده میکنیم. ### وابستگی به دنیا و غفلت از حقیقت سوره آل عمران، آیه 14، بیانگر جذابیتهای دنیوی و حُبّ شَهَوَات است. این آیه میگوید: "زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۚ ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَئَابِ". در این آیه، به وضوح نشانههای شیفتگی انسان به دنیای مادی و داراییهای آن اشاره میشود. زنان، فرزندان، مال و منال و زمینداری، همگی از جذابیتهایی هستند که میتوانند انسان را به سوی خود بکشند و او را از مسیر حق منحرف کنند. از نگاه قرآنی، وابستگی به این مادیات میتواند روح انسان را به بند کشیده و او را در یک دایره مادی زندانی کند. این در حالی است که خداوند در نظر دارد ما را به سمت ارزشهای بلندتر راهنمایی کند و به یادآوری کند که زندگی حقیقی فقط مربوط به این دنیا نیست. ### یادآوری از روز حساب آیه دیگری که به این موضوع اشاره دارد، آیه 33 سوره لقمان است که میفرماید: "ای مردم! از ربّ خود پروا کنید و از روزی بترسید که هیچکس به فایده کسی دیگر نمیتواند بیفزاید...". این آیه یادآور میشود که در روز قیامت، هیچ چیز و هیچکس نمیتواند در جایگاه دیگری قرار گیرد و هیچکس نمیتواند از دیگری کمک بگیرد. این آگاهی از روز حساب، ما را به سمت رعایت ارزشهای واقعی زندگی و ترک وابستگی به دنیا سوق میدهد. وقتی ما به خاطر داشته باشیم که در نهایت هر چیزی از ما گرفته خواهد شد و تنها اعمال ما در درگاه خداوند باقی میماند، میتوانیم از غفلت و وابستگی به دنیا رها شویم. در واقع، این آیه به ما فرا میخواند که به خود و اعمالمان بیاندیشیم و از آنچه که ما را از مسیر الهی دور میکند، پرهیز کنیم. ### خطرات وابستگی به دنیا در سوره توبه، آیه 24، خداوند به مؤمنان توصیه میکند: "بگو: اگر پدران و پسران و برادران و همسران و اقوام شما، مال و اموال و کسب شما، تجارتهای مورد ترس شما از کسادی، برای شما محبوبتر از خدا و پیامبر او و جهاد در راه او است، پس منتظر بمانید تا خداوند فرمانش را بیاورد...". این آیه به وضوح بیان میکند که مکلفان و مؤمنان باید نسبت به هر چیزی که آنها را بیشتر از خدا و رسولش دوست داشته باشد، احتیاط کنند. هنگامی که انسان به دنیا وابسته میشود، نه تنها خود را از حقیقت زندگی و ارزشهای انسانی دور میکند، بلکه در بسیاری از مواقع به خطرات جدیتری نیز دچار میشود. وابستگی به دنیا میتواند منجر به حسد،competition و در نهایت بیثباتی در روح انسان شود. انسان در چنین حالتی، تنها به دنبال جمعآوری مادیات میباشد و به راحتی از نیکیها و جوانمردیها دور میشود. ### راههای رهایی از وابستگی به دنیا به منظور رهایی از وابستگی به دنیا، اولین قدم این است که به یاد داشته باشیم زندگی فقط به این دنیا ختم نمیشود. توجه به عاقبت و آخرت، همچنین ارتباط با خداوند و انجام واجبات میتواند ما را از غفلت دور کند و به سمت شناخت و درک عمیقتری از زندگی هدایت کند. انجام اعمال نیک، دعا و طلب آمرزش از خداوند نیز میتواند ما را به سمت رهایی از دنیا سوق دهد. وقتی ما با خداوند ارتباط برقرار میکنیم و او را در زندگیامان محور قرار میدهیم، دیگر به راحتی در دام مادیات نمیافتیم و میتوانیم از جذابیتهای مضطربکننده دست بکشیم. ### نتیجهگیری قرآن کریم به ما یادآور میشود که وابستگی به دنیا میتواند روح ما را به بند کشد و ما را از درک ارزشهای واقعی غافل کند. در کنار آیات و تأکیدات مختلف، ما باید بیاموزیم که زندگی مادی تنها یک مرحله از زندگی است و ارزشها و اصول معنوی باید در راس اولویتهای ما قرار گیرد. توجه به وجهه روحانی زندگی و ارزشهای انسانی میتواند ما را از گرفتار شدن در دنیای مادی رها کند. در نهایت، با توجه به ارتباط با خدا و انجام واجبات، میتوانیم به حیات معنوی و آراستهتری دست یابیم و از قید وابستگی به دنیا رهایی یابیم. در این بین، قرآن کریم همواره چراغی برای هدایت و رهنمون ماست.
زیباییها و شهوات برای مردم به زینت درآمده است؛ از زنان و فرزندان و ذخیرههای انبوه از طلا و نقره و اسبهای نیکو و چهارپایان و زراعت، اینها متاع زندگی دنیوی است و خداوند در نزد او بازگشت نیکویی است.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از پروردگار خود پروا کنید و از روزی بترسید که هیچکس نمیتواند بهرهای به دیگری برساند و وعده خداوند حق است، پس نباید شما را زندگی دنیا فریب دهد و نه فریبدهندهها به خدا.
بگویید: اگر پدران و پسران و برادران و همسران و خویشاوندان شما و اموالی که جمع کردهاید و بازاری که از کساد آن میترسید و خانههایی که آنها را میپسندید، برای شما محبوبتر از خدا و رسول و جهاد در راه اوست، پس در انتظار باشید تا خداوند با امر خود بیاید و خداوند قوم فاسق را هدایت نمیکند.
علی روزی در باغ میوهاش نشسته بود و به میوههای تازه و زیبا نگاه میکرد. اما او به یاد آیات قرآن افتاد و فهمید که بسیاری از این زیباییها فانیاند. او تصمیم گرفت بیشتر به عبادت و تقرب به خدا بپردازد و محبت به خانوادهاش را فراموش نکند. به این ترتیب، او متوجه شد که زندگی واقعی در پیوند با خدا و روابط خوب با انسانهاست.