چطور در زندگی اهل تدبر باشیم؟

در زندگی روزمره، درک عمیق از مفاهیم دینی و تفکر به آن‌ها، می‌تواند نقش مهمی در ارتقاء کیفیت زندگی انسان‌ها ایفا کند. در قرآن کریم، تدبر و تفکر به عنوان یکی از ویژگی‌های مؤمنان مورد تاکید قرار گرفته است. سوره آل عمران آیه 190 می‌فرماید: "در آفرینش آسمان‌ها و زمین و تغییر شب و روز نشانه‌هایی است برای صاحبان عقل". این آیه ما را به تفکر در آفرینش و تأمل در نشانه‌های خدا دعوت می‌کند. در عصر حاضر، با مشغله‌های روزمره، غالباً فراموش می‌شود که باید اندکی به دقت به اطراف خود بنگریم و به نشانه‌های آسمانی و زمین بیفزاییم. تدبر به معنای عمیق تفکر و اندیشیدن به مفاهیم عمیق دین و زندگی است. در سوره محمد آیه 24 آمده است: "آیا در قرآن تدبر نمی‌کنند؟ یا بر دل‌هایشان قفل‌هایی است؟" تاکید این آیه بر اهمیت تدبر در قرآن و آموزه‌های آن است. قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت، نیاز به توجه بسیار دارد. اگر ما بخواهیم به عنوان مؤمنان مغز، قلب و روح خود را با آموزه‌های دینی پر کنیم، باید از خود بپرسیم که این آیات چه مفهومی برای ما دارند؟ چه درس‌هایی برای زندگی روزمره‌مان می‌توانیم از آن‌ها بگیریم؟ به طور خاص، سوره بقره آیه 164 به عنوان نشانه‌هایی از قدرت خداوند اشاره می‌کند. این آیات به ما یادآوری می‌کنند که در دل طبیعت، نشانه‌های بی بدیل خداوند نهفته است که می‌توانیم با تفکر و تدبر به شناخت عمیق‌تری از خدا برسیم. تجربه زندگی در کنار پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک، ما را به چالشی بزرگ در رویارویی با عالم هستی دعوت می‌کند. به عنوان مثال، وقتی به طبیعت نگاه می‌کنیم، باید سعی کنیم تا نشانه‌های خدا را در آن ببینیم و از آن عبرت بگیریم. توجه به آثار خداوند در طبیعت می‌تواند ما را به درک بهتری از خالق بکشاند. چشمان‌مان را باز کنیم و در درختان سرسبز، درخشش خورشید و زیبایی آسمان شب نظاره کنیم و متوجه شویم که در این عناصر نشانه‌های آفرینش او نهفته است. از این رو، تفکر در آفرینش به ما کمک می‌کند تا به معانی عمیق‌تری از زندگی و وجود خود بیاندیشیم. آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که آیا ما در زندگی خود به این نشانه‌ها توجه کرده‌ایم؟ چه بسا با به کارگیری قدرت تفکر خود، بتوانیم به درک بیشتری از دین و زندگی برسیم. بنابراین، روند تدبر نیاز به زمان و مداومت دارد. باید برای درک بهتر دینی و زندگی خود، زمان بگذاریم و به سوالات خود پاسخ دهیم. در زندگی‌های پرسرعت و مشغله‌های روزمره، فراموش می‌شود که اندکی وقت برای تأمل و تفکر صرف کنیم. ما به عنوان انسان‌ها نیاز داریم تا به طور مداوم با خدای خود ارتباط برقرار کنیم و از طریق تدبر، او را بهتر بشناسیم. این ارتباط به ما کمک می‌کند تا در برابر چالش‌ها و مشکلات زندگی بهتر عمل کنیم و از مسیرهای اشتباه فاصله بگیریم. علاوه بر این، نیاز داریم تا در جمع‌های علمی و مذهبی شرکت کنیم و نظرات و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم. این کنش‌های فردی و اجتماعی می‌تواند به گسترش فرهنگ تدبر در جامعه ما کمک کند. از این طریق، نه تنها خود را به تفکر و تدبر تشویق می‌کنیم، بلکه دیگران را نیز برای اندیشیدن در مورد آموزه‌های دینی و زندگی عمیق‌تر تحریک می‌کنیم. بسیاری از علمای دین نیز تمام عمر خود را در جهت تدبر در دین و تفسیر آیات الهی صرف کرده‌اند. آن‌ها به ما یادآوری می‌کنند که تفسیر قرآن تنها به بیان معانی ظاهری آیات محدود نمی‌شود، بلکه باید به مفاهیم عمیق‌تر آن نیز توجه شود. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت تدبر در قرآن و آموزه‌های آن است. با نگاهی عمیق‌تر به این مفاهیم، می‌توان گفت که تدبر در قرآن نه تنها به انسان‌ها کمک می‌کند تا به درک بیشتری از دین دست یابند بلکه باعث ارتقاء روحی و اخلاقی آن‌ها نیز خواهد شد. در نهایت، باید همواره به یاد داشته باشیم که زندگی چه در بعد مادی و چه در بعد معنوی، نیازمند تفکر و تدبر است. چرا که یکی از بزرگ‌ترین نشانه‌های ایمان، اندیشیدن به آفرینش و تدبر در نشانه‌های الهی است تا از این طریق به واقعیت‌های زندگی نزدیک‌تر شویم.