پاسخ قرآن
در قرآن کریم، انسانها به عنوان موجوداتی با اراده و مختار معرفی شدهاند، اما همواره در معرض فتنهها و گناهان قرار دارند. این مسأله از جمله موضوعاتی است که خداوند در آیات مختلف قرآن به آن پرداخته است. در سوره مومنون، آیه 1 تا 2 بیان میکند که مؤمنان واقعی کسانی هستند که در نماز خود خاشع هستند و از لغو پرهیز میکنند. این آیات، نشاندهنده اهمیت خاشع بودن در نماز و پرهیز از بیهودگیهاست. در واقع، این خاشع بودن در نماز، خود نمادی از تقوا و ارتباط انسان با خداوند است و به نوعی میتواند انسان را از لغزشها و گناهان دور کند. در شرایط اجتماعی و فرهنگی که انسانها در آن قرار دارند و به خصوص در جوامع پر از فساد و گناه، ضروری است که فرد به یاد خدا باشد و با تقوا زندگی کند. سوره آل عمران، آیه 200 نیز بر این واقعیت تأکید میکند که مؤمنان باید در برابر ناملایمات و فتنهها صبر کنند و با استقامت به سمت اهداف نیکو حرکت کنند. در این راستا، صبر به عنوان یکی از معیارهای اصلی ایمان در قرآن مطرح شده است و نشاندهنده این است که افراد با صبر و استقامت میتوانند بر مشکلات فائق آیند و از وسوسههای شیطانی دور بمانند. سوره بقره آیه 177 نیز به مؤمنان دستور میدهد که در کارهای نیک پیشقدم باشند و از گناه پرهیز کنند. این آیه به روشنی ارزش فعلهای نیک و پرهیز از گناهان را نشان میدهد. با توجه به این آیات، واضح است که دین اسلام تنها به عبادت و اعمال فردی ختم نمیشود، بلکه بر انجام کارهای نیک و کمک به دیگران نیز تأکید میکند. این نکته نیز حائز اهمیت است که اعمال نیک و نیتهای خالصانه میتوانند انسان را در برابر فتنهها و چالشهای زندگی محافظت کنند. یکی از ابزارهای مؤثری که در قرآن برای مقابله با فتنهها و گناهان ذکر شده، ارتباط مستمر با خداوند و دعا و طلب کمک از اوست. این ارتباط نه تنها انسان را به یاد خدا میآورد، بلکه او را از نفس خود، که ممکن است او را به سمت خطا و گناه راغب کند، دور میکند. در واقع دعا به انسان این قدرت را میدهد که بر مشکلات زندگی فائق آید و در لحظات سخت و بحرانی، از خداوند یاری بخواهد. همچنین، بودن در جمعهای نیکوکار و متدین میتواند یکی دیگر از عوامل تقویت کننده ایمان و تقوا در افراد باشد. زندگی در کنار افرادی که در تلاش برای اصلاح خود و دیگران هستند، انگیزهای مضاعف برای انسان ایجاد میکند تا در راستای رسیدن به فضیلتها تلاش کند و از گناهان بپرهیزد. در قرآن کریم، مؤمنان به عنوان برادران یکدیگر معرفی شدهاند و ارتباط میان آنها به عنوان اصلی اساسی در جامعه اسلامی اعلام شده است. ایمان و تقوا به عنوان دو سلاح مؤثر در برابر گناهان و فتنههای زندگی، باید در دل هر مؤمنی وجود داشته باشد. ایمان به تنهایی کافی نیست، بلکه تقوا و پرهیزگاری نیز لازم است تا انسان بتواند در دنیای پر از temptation از گناه دور بماند و از وسوسهها و چالشها عبور کند. در نهایت، توانایی انسان برای استمرار در پاکی و حفظ ایمان در دل شهرهای گناهزده، به میزان ارتباط او با خداوند و توجه به دستورات الهی بستگی دارد. اگر انسان بتواند تقوا را در زندگی خود به عنوان یک اصل مهم قرار دهد و در پی کسب رضایت خداوند باشد، قطعاً از فتنهها مصون خواهد ماند و سعی خواهد کرد که در زندگی خود همواره بر راه راست قدم بردارد. به طور خلاصه، آیات قرآن به ما یادآوری میکنند که برای حفظ ایمان و دوری از گناه، لازم است که در زندگی شخصی خود به تقوا و پرهیزگاری پایبند باشیم. ایجاد عادتهای نیک و مثبت، دعا و طلب کمک از خداوند و حضور در جمعهای نیکوکار میتوانند به تقویت ایمان و دوری از فتنهها کمک کنند. اینگونه میتوان از گناهان دور ماند و در مدارج قرب الهی قدم برداشت.
آیات مرتبط
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ
مؤمنان رستگار شدند.
مؤمنون : 1
يَـٰٓأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا ٱصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَـٰبِطُوا وَٱتَّقُوا ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، صبر کنید و با یکدیگر صبر کنید و به خدا تقوا پیشه کنید، باشد که رستگار شوید.
آل عمران : 200
لَيْسَ ٱلبرُّ أَن تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَـٰلَ ٱلْمَشْرِقِ وَٱلْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ ٱلبرَّ مَن ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْـٔاخِرِ وَٱلْمَلَـٰٓئِكَةِ وَٱلْكِتَـٰبِ وَٱلنَّبِيِّينَ وَأَتَى ٱلْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ ذَوِي ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَامَىٰ وَٱلْمَسَـٰكِينِ وَٱبْنَ ٱلسَّبِيلِ وَٱلسَّآئِلِينَ وَفِى ٱلرِّقَابِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوةَ وَٱلْمُوْفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَٱلصَّـٰبِرِينَ فِى ٱلْبَأْسَآءِ وَٱلضَّرَّاءَ وَحِينَ ٱلْبَأْسِ أُو۟لَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُوا ۖ وَأُو۟لَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُتَّقُونَ
برتری در این نیست که روی خود را به سوی مشرق و مغرب کنید، بلکه برتری کسی است که به خدا، روز آخرت، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان آورده و مال خود را با وجود محبتش به آن، به خویشاوندان، یتیمان، مسکینان، مسافران، سائلیان و برای آزادی بندگان صدقه دهد و نماز را برپا دارد و زکات دهد و به عهدهای خود در صورتیکه پیمان بستند وفا کند و در سختی و ناراحتی و زمان جنگ صبر کند. اینها کسانی هستند که راست گفتهاند و اینها هستند متقیان.
بقره : 177
داستانی دلنشین
روزی در دل شهری پر از فساد، جوانی به نام امید تصمیم گرفت که بر ایمان خود پایبند بماند. او هر روز به نماز میایستاد و با دوستان نیکوکار خود دور هم جمع میشدند تا درباره قرآن و آموزههای دینی گفتگو کنند. امید میدانست که این روش میتواند به او کمک کند که در برابر وسوسهها مقاومت کند و در دل این شهر گنهکار پاک بماند. اطمینان او در ماندن بر اصول دینیاش موجب شد که نه تنها خودش بلکه دیگران را نیز به پاکی و تقوا فراخواند.