دعا بدون زبان قابل پذیرش است، زیرا خداوند به نیت و احساسات درونی انسانها توجه دارد.
دعا در قرآن به عنوان یکی از کلیدیترین و بنیادینترین اعمال عبادی در اسلام معرفی شده است. این عمل نه تنها به عنوان یک وسیله برای ارتباط با خداوند، بلکه به عنوان ابزاری برای تقویت ایمان، دریافت کمک و برآورده شدن نیازها مطرح گردیده است. دعا در واقع بیانگر انتظار و امیدی است که مؤمن به رحمت و یاری الهی دارد. در قرآن کریم، آیات متعددی به موضوع دعا و اهمیت آن پرداختهاند. خداوند در سوره غافر آیه 60، خطاب به بندگانش میفرماید: "و قال ربکم ادعونی استجب لکم" که به معنی این است که "پروردگارتان بگویید: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم". این آیه به وضوح نشان دهندهی رحمت و محبت خداوند است که بندگان خود را به دعا و درخواست از خود تشویق میکند. از دیگر آیات مؤثر بر مفهوم دعا در قرآن میتوان به سوره بقره آیه 186 اشاره کرد: "وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ ۖ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ". در این آیه خداوند اعلام میکند که او به بندگانش نزدیک است و دعاهای آنها را میشنود. این نکته بسیار مهمی است که بیانگر این موضوع است که هیچ دعایی بیپاسخ نخواهد ماند و خداوند همواره به بندگانش گوش سپرده و آمادهی پاسخگویی است. دعا یک عمل معنوی است که عمق و ابعاد مختلفی دارد. از یک سو، دعا به عنوان یک وسیله برای تشکر از خداوند و ابراز gratitude مطرح است و از سوی دیگر، ابزاری برای درخواست و طلب یاری از او در مشکلات و چالشهای زندگی. این درخواستها میتوانند در زمینههای مختلفی همچون بهبود وضعیت اقتصادی، خانواده، سلامتی و هر عرصه دیگری مطرح شوند. یکی از ویژگیهای دعا در قرآن این است که دعا میتواند به هر زبانی باشد. بنابراین، زبان خاصی برای دعا کردن وجود ندارد. این موضوع نشان دهندهی اهمیت نیت و احساس درونی دعا کننده است. در واقع، نیات و روح دعا شاید مهمتر از کلمات آن باشد. خداوند به درون بندگانش آگاه است و اگر شخصی با تمام وجود و خلوص نیت دعا کند، دعا او هم پذیرفته خواهد شد. دعا در دل و درونیترین افکار انسان نیز قابلیت شکلگیری دارد. حتی در زمانهایی که ما نمیتوانیم کلمات را به زبان بیاوریم، خداوند میداند که در دل ما چه میگذرد. این توانایی خداوند در درک دعاهای بیصدا و درونی انسان، نمایانگر تسلط بیچون و چرای او بر قلبها و افکار بندگانش است. به همین دلیل، نیازی نیست که همیشه در هنگام دعا از کلمات خاصی استفاده کنیم. احساسات و نیت قلبی به اندازه کافی بیانگر درخواستهای ما هستند. در این راستا، باید به این نکته توجه داشته باشیم که دعا تنها به معنای درخواست از خداوند نیست، بلکه فرد باید با تکیه بر ایمان و اعتقاد راسخ به قدرت خداوند، دعای خود را با طمأنینه و آرامش بیان کند. این عمل نه تنها تقویتکنندهی رابطهی فرد با خداوند است، بلکه میتواند به عنوان یک ابزار معنوی و روانی جهت تسکین روح و آرامش ذهن نیز عمل کند. دعا به ما یادآوری میکند که هر وقت به مشکلی برمیخوریم، میتوانیم به خداوند روی بیاوریم و در کنار او احساس آرامش کنیم. این نزدیکی به خداوند، خود میتواند یک عامل بازدارنده برای انسان باشد که او را در برابر گناهان و خطاها محافظت میکند. انسان با دعا، از خداوند یاری طلب میکند و این احساس نیاز به او، خود به نوعی نشانهی تواضع و پشیمانی از گناهان است. دعا به تنهایی نمیتواند راهگشای مشکلات باشد. بلکه باید با عمل و اقدام مؤثر همراه باشد. به بیان دیگر، بعد از دعا کردن، باید برای دستیابی به هدفها و خواستههایمان اقدام کنیم. به طور مثال، اگر کسی دعا میکند تا شغل مناسبی پیدا کند، باید در کنار دعا، به جستجوی کار و تقویت مهارتهای خود نیز بپردازد. در نهایت میتوان گفت که دعا در قرآن یک عمل خلوص و نیت صادقانه است که تأثیر عمیقی بر زندگی مؤمنان دارد. این عمل همچنان که میتواند فرد را به خدا نزدیک کند، میتواند آرامش و تسکین روحیه او را به همراه داشته باشد. برای مؤمنان، دعا نه تنها ابزاری برای درخواست بلکه به نوعی هنر ارتباط با خداوند است. دعا در واقع پل ارتباطی میان انسان و خالقش است که با نیت خالص، صدای دل انسان را در مییابد و به آن پاسخ میدهد. لذا با توجه به آموزههای قرآنی، شایسته است که مؤمنان همواره دعا کنند و این ارتباط را تقویت بخشند.
و پروردگارتان گفت: مرا بخوانید تا شما را پاسخ دهم.
و وقتی بندگان من از تو درباره من سوال کنند، من نزدیکم، دعای دعاکننده را میشنوم.
روزی، حامد در دل خود احساس نارضایتی داشت و نمیدانست چگونه با خداوندش صحبت کند. او به یاد آیات قرآن افتاد و تصمیم گرفت هر آنچه در دل دارد را به خداوند بگوید. حتی اگر زبانش نتواند، احساسات او واقعی بود و خداوند دوستی او را درک میکرد. بعد از مدتی، حامد احساس آرامش عجیبی کرد و دلش به آرامش رسید.