احترام به والدین باید در اولویت باشد و شوخی باید با احتیاط و با محبت انجام شود.
در قرآن کریم، آیات مختلفی بر اهمیت احترام و نیکی به والدین تأکید کردهاند. یکی از این آیات حائز اهمیت، آیه 23 سوره اسراء است که میفرماید: 'و پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به والدین نیکی کنید؛ اگر یکی از آنها یا هر دوی آنها در نزد تو به سالخوردگی برسند، پس به آنها اف نگو و آنها را تار نکن و با آنها سخنی پسندیده بگو.' این آیه نه تنها تأکید بر عبادت و توحید دارد، بلکه به صراحت به ما میآموزد که چگونه باید با والدین خود رفتار کنیم. رابطه با والدین موضوعی جدی و مهم است و باید با احترام و محبت به آن پرداخته شود. دیدگاه اسلام درباره احترام به والدین به اینجا محدود نمیشود. در قرآن کریم، خداوند به وضوح بر روی نیکی به والدین تأکید کرده و به ما یادآوری میکند که آنها به خاطر زحماتی که برای ما کشیدهاند، شایسته احترام و قدردانی هستند. در واقع، والدین از زمان تولد ما تا دوران بزرگسالی، همواره در کنار ما بوده و به ما محبت کردهاند؛ بنابراین، این ما هستیم که وظیفه داریم با احترام و نیکی به آنها پاسخ دهیم. یکی از بیشترین مواردی که میتوان به آن اشاره کرد، اهمیت نحوه ارتباط ما با والدین است. در اینجا، آیه قرآن به ما هشدار میدهد که "اف" گفتن به والدین یا بیاحترامی به آنها، نه تنها عملی نادرست است، بلکه میتواند عواقب منفی زیادی به همراه داشته باشد. این نوع رفتار میتواند موجب ناراحتی و دلخوری والدین شود و زیباییهای روابط خانوادگی را تحت تأثیر قرار دهد. روابط خانوادگی اساس جامعه را تشکیل میدهند و تخریب این روابط میتواند منجر به انزوا و نارضایتی در زندگی فردی و اجتماعی شود. واقعیت این است که ما باید به کلمات و رفتارهای خود کاملاً آگاه باشیم، به ویژه در برابر کسانی که در زندگیمان نقش اساسی دارند. هر کلمهای که از دهان ما خارج میشود، میتواند تأثیرات عمیقی بر روی والدینمان بگذارد. دعای بیاحترامی، میتواند زخمهای عمیقی بر دل والدین بگذارد که درمان آنها بسیار دشوار خواهد بود. برای مثال، وقتی که والدین ما به سمت سالخوردگی میروند، آنها به توجه و محبت بیشتری نیاز دارند. در این دوران، حساسیت آنها افزایش مییابد و حتی یک کلمه ناپسند میتواند آنها را بسیار آزرده کند. در نتیجه، ما باید تلاش کنیم تا با نیکسخنی و رفتار پسندیده، محبت خود را به والدینمان نشان دهیم. در بسیاری از آیات دیگر قرآن، خداوند به ما توصیه میکند که به والدین خود نیکی کنیم و در کنار آنها صبر و تحمل داشته باشیم. این تعلیمات نه تنها در قرآن، بلکه در احادیث رسول اکرم نیز به وضوح مورد تأکید قرار گرفتهاند. به عنوان مثال، در روایتی حضرت علی (ع) میفرماید: "بهترین شما کسانی هستند که برای خانواده خود خوب باشید". این جمله به خوبی نشاندهنده اهمیت نیکی به خانواده و به ویژه والدین است. بسیاری از جوانان ممکن است فکر کنند که شوخی کردن با والدین میتواند بخشی از نشان دادن محبت باشد. اما باید در نظر داشته باشیم که نوع شوخی بسیار مهم است و باید از هرگونه شوخیای که ممکن است موجب ناراحتی والدین شود، پرهیز کنیم. در واقع، شوخیهایی که از روی احترام و محبت باشند، میتوانند روابط را تقویت کنند، اما اگر شوخی ناپسند باشد، میتواند زخمهای عاطفی را ایجاد کند که به سادگی نمیتوان آنها را جبران کرد. اصل و اساس آموزههای اسلامی بر نیکی به والدین استوار است. ما باید همواره به این نکته توجه داشته باشیم که والدین ما سرمایههای انسانی و عاطفی زندگی ما هستند. آنها به ما زندگی، عشق و آموزش دادهاند و حالا نوبت ماست که به آنها عشق بورزیم و در کنارشون باشیم. بنابراین، تا زمانی که والدین ما در قید حیات هستند، باید نهایت تلاش خود را در جهت احترام و برقراری ارتباط مثبت با آنها انجام دهیم. چرا نیکی به والدین اینقدر اهمیت دارد؟ زیرا در واقع، نیکی به والدین، نشانهای از ایمان ما به خداوند است. به عبارت دیگر، ما باید در زندگیمان نشان دهیم که نهایت عشق و احترام را به افرادی که صمیمانه ما را دوست دارند، داریم. خیرخواهی و نیکی به والدین نه تنها ما را به خدا نزدیکتر میکند، بلکه برکت و آرامش را نیز در زندگیمان به ارمغان میآورد. در نهایت، باید گفت که احترام به والدین جزو وظایف بزرگ انسانی و اسلامی ماست. تأکید قرآن بر نیکی به والدین، به ما یادآوری میکند که این رابطه بسیار ارزشمند و مهم است. به همین دلیل، باید سعی کنیم تا همیشه با زبان احترام و محبت با والدین خود صحبت کنیم و با کلمات و رفتارهایمان، عشق و محبت خود را به آنها نشان دهیم.
و پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به والدین نیکی کنید؛ اگر یکی از آنها یا هر دوی آنها در نزد تو به سالخوردگی برسند، پس به آنها اف نگو و آنها را تار نکن و با آنها سخنی پسندیده بگو.
و آنگاه که از بنیاسرائیل پیمان گرفتیم که جز الله را نپرستید و به والدین نیکی کنید.
روزی پسرکی به نام امیر با والدینش مشغول گفتگو بود. او به یاد آیات قرآن افتاد و متوجه شد که باید به والدینش احترام بگذارد. او تصمیم گرفت در مزاحهایش مراقب باشد و از جدیترین مسائل زندگیشان دوری کند. از آن روز او بیشتر به والدینش محبت کرد و هر بار که میخواست شوخی کند، به یاد آموزشهای قرآن بود.