پاسخ قرآن
موفقیت دنیوی به معنای عمومی و مرسوم خود، عموماً به اشکالی مانند ثروت، قدرت و شهرت تعبیر میشود. این تعاریف که در جوامع مختلف و در طول تاریخ به صورت های مختلفی مطرح شده، همیشه در مرکز توجه انسانها بودهاند. با این حال، یک بررسی عمیقتر نشان میدهد که موفقیت واقعی یک امر پیچیدهتر از آنچه که در سطح ظاهری دیده میشود، است. به همین دلیل، در متون مقدس اسلامی، به ویژه در قرآن کریم، تفسیر دیگری از موفقیت ارائه شده که بر خلاف دیدگاههای مرسوم، به نکات عمیقتری اشاره میکند. قرآن کریم به وضوح تأکید میکند که ثروت، قدرت و شهرت الزاماً نشانههایی از رضایت خداوند نیستند. این نکته در سوره بقره آیه 155 به وضوح ذکر شده است: "وَ لنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ". این آیه به ما یادآوری میکند که امتحانات و سختیهای زندگی میتواند حاکی از نارضایتی خداوند نباشد و ممکن است مؤمنان با مصائبی مواجه شوند که هیچ ارتباطی به مقام و جایگاه آنها در نزد پروردگار ندارد. الزامات ایمان در زندگی انسان نیز موضوعی است که قرآن کریم به آن پرداخته است. در سوره آل عمران آیه 186، خداوند میفرماید: "تُبلَوْنَ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ". این آیه به مؤمنان گوشزد میکند که در امور مالی و زندگی خود، باید انتظار مواجهه با چالشها و آزمایشات را داشته باشند. این آزمایشات میتوانند گاهی سخت و سنگین باشند، اما فقدان ثروت یا قدرت به معنای نارضایتی خدا نمیباشد. نهایتاً، در واقع، موفقیتها و شکستهای دنیوی ممکن است بر اساس آزمایشات و امتحانات الهی باشند و نه به عنوان علامتی از رضایت یا نارضایتی خدا. بنابراین، این نگرانی درباره موفقیتها و ثروتهای دنیوی میتواند ما را از هدف اصلی زندگی دور کند. باید توجه داشته باشیم که ایمان و تقوای انسان است که تعیینکننده نزدیکی او به خداوند و موفقیت واقعی اوست. سوره هود آیه 23 به این نکته اشاره میکند: "إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُو۟لَـٰئِكَ هُمْ خَيْرُ ٱلْبَرِيَّةِ". در واقع، انسانهای درستکار و مؤمن، بهتر از هر ثروت و مقامی، در نزد خداوند جایگاه ویژهای دارند. با توجه به آنچه که در قرآن کریم ذکر شده، این واقعیت نمایان میشود که معیار موفقیت در دنیا باید بر اساس ایمان، تقوا و اعمال صالح باشد. اینگونه است که انسان میتواند به موفقیتی پایدار و حقیقی دست یابد که نه تنها در این دنیا بلکه در آخرت نیز بازتابی شایسته از تلاشهای او خواهد داشت. نتیجهگیری از این مباحث به ما نشان میدهد که نباید صرفاً به موفقیتهای دنیوی تکیه کنیم و همواره در نظر داشته باشیم که آزمایشات و مشکلات بخشی از مسیر امتحان الهی ما هستند. در واقع، انسانهای باایمان باید همواره در جستجوی اطمینان از رضایت خداوند باشند و بر اساس اصول اخلاقی و دینی زندگی خود را بنا کنند. به این معنی که موفقیت واقعی وقتی حاصل میشود که انسان در راستای اهداف معنوی و اخلاقی خود گام بردارد و از آنچه که دنیا در اختیار او قرار میدهد، به طور معقول و در راستای دستورات الهی بهرهبرداری کند. این راهکار نه تنها منجر به افزایش ایمان فرد میشود بلکه در نهایت به یک زندگانی شاداب، سرشار از امید و معنویت ختم میگردد.
آیات مرتبط
وَ لنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
و قطعاً شما را با چیزی از خوف و گرسنگی و نقصان در اموال و نفوس و میوهها آزمایش خواهیم کرد؛ و بشارت ده به صابران.
بقره : 155
تُبْلَوْنَ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ
شما در اموال و نفوس خود آزمایش خواهید شد.
آل عمران : 186
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُو۟لَـٰئِكَ هُمْ خَيْرُ ٱلْبَرِيَّةِ
مطمئناً، کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، آنان بهترین مخلوقین هستند.
هود : 23
داستانی دلنشین
روزی روزگار، جوانی به نام حسن به موفقیتهایش در کار میبالید، اما در دلش احساس میکرد که خالی است. او به نصایح یک عالم دینی گوش کرد و با مطالعه قرآن به این نکته رسید که موفقیت واقعی در راضی کردن خداوند و خدمت به انسانهاست. حسن تصمیم گرفت بخشهایی از درآمدش را به نیازمندان کمک کند. او دید که زندگیاش به واسطهی این کار نه تنها بهتر شده، بلکه آرامش بیشتری نیز پیدا کرده است.