توکل به خدا و ایمان به قضا و قدر الهی از توصیههای قرآنی برای رفع ترس از آینده است.
قرآن کریم، کتاب هدایت بشر، در طول تاریخ همواره منبعی برای آرامش و اطمینان مؤمنان بوده است. پیامهای حکیمانه و آیات نورانی این کتاب الهی نهتنها برای انسانها راهی به سوی رستگاری نشان میدهد، بلکه در سختیها و چالشهای زندگی نیز به آنان یادآوری مینماید که باید به خداوند توکل کنند و به او اعتماد داشته باشند. یکی از مسائل اساسی که مومنان باید با آن دست و پنجه نرم کنند، ترس از آینده است. این ترس میتواند ناشی از عدم اطمینان به قوت و کنترل زندگی باشد. اما در این میان، قرآن با ارائهی آموزههای ارزشمند به ما میآموزد که با ایمان به قضا و قدر الهی و توکل بر خداوند میتوان بر این ترس غلبه کرد. در سوره آل عمران آیه 139 آمده است: "و لا تحزنوا و لا تلماتوا" یعنی از آنچه بر شما میگذرد ناراحت نباشید و غمگین نباشید، زیرا خداوند با شماست. این آیه پر از پیام امید و آرامش است. در لحظات سخت و زمانهایی که مشکلات بر ما هجوم میآورند، این آیه به ما یادآوری میکند که خداوند هیچگاه ما را در تنهایی رها نمیکند. ما میتوانیم به او اعتماد کنیم و مطمئن باشیم که در هر شرایطی که قرار داشته باشیم، یاری و حمایت الهی در کنار ما خواهد بود. این امر به ما میآموزد که در حوادث زندگی، علیرغم دشواریها، این ایمان و توکل به خداوند است که ما را از غم و ناامیدی دور میسازد. از سوی دیگر، در سوره انفال آیه 24 آمده است: "استجبوا لله و للرسول"، به این معنی که به دعوت خدا و پیامبر پاسخ دهید و به او توکل کنید. در واقع، این آیه به ما میآموزد که برای تقویت ایمان و اعتماد به نفسمان باید به او ایمان بیاوریم و ارادهاش را در زندگیمان بپذیریم. با گوش دادن به دعوتهای الهی و پیامبر، ما به تقویت روحیهی خود کمک میکنیم و میتوانیم به آرامشی درونی دست یابیم که در طول زندگی ما را همراهی خواهد کرد. این آرامش ناشی از ایمان به خداوند و اعمال صالح است که به ما اطمینان میدهد که در آغوش محبت الهی هستیم. پیشرفت در زندگی نیز ارتباط نزدیکی با توکل بر خدا و پذیرش قضا و قدر دارد. در سوره بقره آیه 286 گفته شده است: "لا يكلف الله نفسا إلا وسعها" که به این معناست که خداوند هیچ کس را فراتر از ظرفیتش مسئول نمیسازد. این آیه به ما میفهماند که هیچ یک از ما در زندگی با چالشهایی مواجه نخواهیم شد که نتوانیم از عهدهی آنها برآییم. به بیان دیگر، خداوند به عنوان مربی خوب ما را آگاه ساخته است که باید به ظرفیتهای خود باور داشته باشیم. این باور در کنار توکل بر خداوند میتواند به ما کمک کند تا اراده قویتری پیدا کنیم و از تردید و نگرانی رهایی یابیم. حالا بیایید نگاه دقیقتری به این سه آیه بیندازیم: در آیه اول (آل عمران 139)، ما با ارائهی پیام تسلی و حمایت الهی مواجهیم. در شرایط سخت، به ما گفته شده که نگران نباشیم، زیرا خداوند همیشه در کنار ماست. در واقع، این آیه ما را به یاد میآورد که خداوند مراقب ماست و در تاریکیها و مشکلات، امید و دلگرمی میتواند از ایمان به او بیاورد. آیه دوم (انفال 24) تاکید بر اهمیت پاسخگویی به دعوتهای الهی دارد. این پاسخ، فراتر از صرفاً پاسخ به دعوت، به همراهی و همسویی با ارادهی خداوند اشاره دارد. این آیه به ما می آموزد که برای رسیدن به آرامش و اطمینان واقعی، باید به خدا و پیامبرش پاسخ مثبت دهیم و بر این اساس قدم برداریم. آیه سوم (بقره 286) میگوید که خداوند ما را فراتر از توانمان مسئول نمیسازد. این نکته حائز اهمیت است، چرا که به ما میفهماند هیچ گاه نباید احساس کنیم که بار زندگی بر دوشمان بیش از حدی است که بتوانیم برداریم. این آیه ما را به یاد این نکته میآورد که در برابر مشکلات، اگر به خداوند توکل کنیم، به ما قدرت و توانایی بیشتری خواهد بخشید. در نتیجه، برایخفهسازی ترس از آینده و روبهرو شدن با چالشها، به این نکته توجه داشته باشیم که قرآن کریم یک راهکار روشن و موثر را برای ما فراهم کرده است. با شناخت و درک دقیق از قضا و قدر الهی، با توکل به خداوند، و با ایمان به اینکه ما توانمندیم، میتوانیم به زندگی خود معنا ببخشیم و با آرامش به سوی آینده گام برداریم. توجه به این مقاومتی که قرآن در برابر ترس و نگرانیهای زندگی ما ارائه میدهد، میتواند به ما کمک کند تا در سختترین لحظات نیز پایدار بمانیم. بهشتی که در دل هر مومنی وجود دارد، با توکل بر خداوند و قبول قضا و قدر، میتواند در این دنیا و در آخرت برای او ثمرات خوبی به بار آورد. امید است که با مراجعه به این رویکردهای قرآن، بتوانیم دنیای بهتری بسازیم و از موقعیتهای زندگی خود بهترین بهره را ببریم.
و از آنچه بر شما میگذرد ناراحت نباشید، اگر مؤمن هستید.
به دعوت خدا و پیامبر پاسخ دهید هنگامی که شما را فراخوانند به آنچه حیات بخش شماست.
خداوند هیچ کس را فراتر از ظرفیتش مسئول نمیسازد.
روزی روزگاری، مردی به نام علی بود که از آینده اش نگران بود. او در دل خود میپرسید آیا به خوبی از پس مشکلات برخواهد آمد؟ روزی به یک عالم دینی مراجعه کرد و از او خواست تا او را در این زمینه راهنمایی کند. عالم با نگاهی مهربان به او گفت: "باید به خداوند توکل کنی و بر قضا و قدرش ایمان داشته باشی." علی از آن روز به بعد سعی کرد با توکل بر خدا، به زندگیاش ادامه دهد و از هر چیزی که به او میرسید، درس عبرت بگیرد. او کم کم فهمید که نگرانی نسبت به آینده، تنها بار اضافی بر دوش اوست و ایمان به خداوند آرامش را برای او به ارمغان آورد.