پاسخ قرآن
در قرآن کریم، هدف از آفرینش انسانها به وضوح بیان شده است. این هدف نه تنها در آیات مختلف بلکه در تمام سورههای قرآن بهصورت متناظر و مرتبط به هم آمده است. خداوند در آیات متعددی از قرآن ما را به درک عمیقتری از مقصود آفرینش انسانها دعوت میکند. یکی از این آیات که بهویژه به این موضوع پرداخته است، آیه 56 سوره ذاریات است که میفرماید: "و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون". این آیه به روشنی بیان میکند که هدف از آفرینش جن و انس، عبادت و پرستش خدای یگانه است. عبادت در این مفهوم به معنای خضوع و فروتنی در برابر اراده و مشیت الهی است. این عبادت، صرفاً به معنی نماز و روزه نیست، بلکه شامل تمام اعمال نیک و کارهای خیرخواهانهای میشود که انسان برای قرب به خداوند انجام میدهد. بنابراین، عبادت میتواند در اشکال مختلفی از جمله دعا، صدقه، خدمت به خلق و تلاش برای بهبود جامعه و محیطزیست تجلی پیدا کند. در آیه 2 سوره ملک، خداوند در ادامه این دیدگاه، به حقیقت زندگی و مرگ اشاره میکند: "الذی خلق الموت و الحیاة لیبلوکم ایکم احسن عملاً". این جمله نشاندهنده آزمایش عمیقی است که هر انسان باید در طول زندگی خود آن را تجربه کند. هدف از زندگی در این دنیا بهطور عمده آزمایش انسانهاست تا مشخص شود کدام یک از آنان بهتر عمل میکند. این آزمایش نه تنها به معنای انجام عبادات مناسب، بلکه به اجرای کارهای جامعهساز و انسانی نیز اشاره دارد. بنابراین، زندگی در این دنیا فرصتی است برای انسانها تا با انجام کارهای نیک و عبادت، به قرب الهی برسند. این نزدیکتر شدن به خداوند تنها در عبادتهای عبادی نشانه نمییابد، بلکه در وجود قلبها و اعمال خوب و نیک انسان نیز به نمایش گذاشته میشود. علاوه بر این، در سوره بقره آیه 177، خداوند به مؤمنان میفرماید که باید به خدا، روز آخرت، فرشتگان، کتاب و پیامبران ایمان داشته باشند و همچنین اعمال نیک انجام دهند. این نشاندهنده این است که هدف از زندگی تنها عبادت خدا نیست، بلکه شامل مجموعهای از اصول ارزشی و اخلاقی است که انسانها باید در کنار ایمان به خداوند، به آن پایبند باشند. این آیه نه تنها به عبادت تأکید دارد، بلکه به لزوم ایمان به دیگر اصول اسلامی نیز اشاره میکند. ایمان به روز آخرت، سرنوشت نهایی انسانها است که باعث میشود فرد در زندگیاش مسئول و متعهد باشد. انسانها به این ترتیب باید زندگی خود را بر اساس این اصول اساسی بنیادین بنا کنند تا همواره به یاد خداوند و دستورات او باشند. همچنین، با انجام کارهای نیک و خیرخواهانه، باعث ایجاد یک جامعه سالم و پویا شوند. زندگی معنادار به سادگی در عبادت و نماز خلاصه نمیشود. بلکه باید از فرصتی که در اختیار داریم بهنحو احسن استفاده کنیم. در این راستا، کمک به دیگران، خدمت رسانی به جامعه، تلاش برای یادگیری و افزایش آگاهی و همچنین تلاش برای بهبود شرایط زندگی دیگران از جمله کارهایی است که انسانها باید در پی آن باشند. توجه به اینکه زندگی در این دنیا را نمیتوان فقط به حیات دنیوی محدود کرد، مهم است. هدف نهایی هر مؤمنی باید رسیدن به آن حیات اخروی باشد که در آن جزای اعمالش را دریافت میکند. در قرآن کریم نیز به این موضوع توجه زیادی شده و تأکیدات بسیاری در رابطه با آخرت و پاداشهای آن آمده است. نکته دیگری که در اینجا مهم است، مفهوم آزمایش است. در آیه 2 سوره ملک که به موضوع آزمایش انسانها اشاره شده، بهوضوح نشان میدهد که شرایط زندگی در این دنیا فقط یک روند طبیعی نیست بلکه برای رسیدن به هدفی مشخص طراحی شده است. این آزمایش میتواند شامل مشکلات و چالشهایی باشد که انسانها باید با آنها روبرو شوند و با ایمان، کوشش و صبر به عبور از آنها بپردازند. پس به این ترتیب، زندگی در دنیا بهعنوان یک سفر آزمایشی برای هر انسان تلقی میشود. بنابراین، تلاش برای انجام عمل نیک و افزایش آگاهی، نه تنها نشانهای از ایمان به خداوند است، بلکه به تحقق اهداف والاتری که خدای بزرگ برای انسانها طراحی کرده، کمک میکند. در نهایت، انسانها باید در پی زندگانی معنادار و پر از کارهای نیک باشند و به آن هدفی که قرآن کریم برای آفرینش آنها ترسیم کرده، که عبادت و انجام عمل نیک است، دست یابند. در این راستا، امید است که هر انسانی با شناخت خود، توانمندیها و درک عمیقتری از اهداف خود در زندگی به دست آورد و بتواند با درک صحیح از حقایق زندگی، معنای واقعی زندگی را درک کند.
آیات مرتبط
و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون
و من جن و آدمیان، جز برای عبادت خویش نیافریدم.
ذاریات : 56
الذی خلق الموت و الحیاة لیبلوکم ایکم احسن عملاً
او کسی است که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما نیکوکارتر است.
ملک : 2
لیس البر ان تولوا وجوهکم قبل المشرق و المغرب ولکن البر من آمن بالله و الیوم الاخر و الملائکة و الکتاب و النبیین.
نیکویی به این نیست که روی خود را به سوی مشرق و مغرب کنید، بلکه نیکوکار کسی است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان بیاورد.
بقره : 177
داستانی دلنشین
روزی مردی در کوچه میگذشت و شاهد دعوای دو جوان بود. او بیدرنگ به آنها نزدیک شد و گفت: "دوست عزیزم، زندگی دنیوی بهسرعت میگذرد و ما باید از آن استفاده کنیم. دعوای شما چه فایدهای دارد؟ بهتر است در کنار هم باشیم و به یکدیگر کمک کنیم تا به هدف نهاییامان نزدیکتر شویم". آن دو جوان به تفکر فرو رفتند و تصمیم گرفتند که زندگیشان را بهجای نزاع و دعوا به سمت عبادت و نیکی هدایت کنند.