هدایت انسانها به اراده خداوند وابسته است و عدم هدایت برخی افراد به دلایلی است که خود انسانها ایجاد میکنند.
در قرآن کریم، کتاب مقدس مسلمانان، به موضوع هدایت و عدم هدایت انسانها به وضوح اشاره شده است. هدایت الهی یکی از اصول اساسی اعتقادات اسلامی محسوب میشود و آیات مختلفی در این باره در قرآن وجود دارد که به رابطه بین ایمان، عمل صالح و هدایت اشاره میکند. در سوره بقره، آیه 153 خداوند به صراحت میفرماید: 'إنّ الذين آمنوا وعملوا الصالحات كانت لهم جنات الفردوس نزلاً' به معنای آنکه کسانی که ایمان آورده و کارهای صالح انجام میدهند، به آنها باغهای بهشت داده میشود. این آیه به روشنی نشان میدهد که ایمان و عمل صالح دو رکن اصلی در هدایت انسانها هستند. ایمان، به معنای پذیرش حقایق و عقاید دینی است و عمل صالح به فعلهای نیکو و پرهیز از گناه اشاره دارد. این دو عامل، نه تنها در زندگی دنیا بلکه در آخرت نیز تأثیرگذارند. از دیدگاه قرآن، هیچ انسان مسلمانی نمیتواند مدعی گردد که به هدایت الهی دست یافته است مگر اینکه ابتدا به خدای یکتا ایمان آورده و عملی صالح در زندگی خویش انجام دهد. در سوره انعام، آیه 125 نیز خداوند میفرماید: 'ومن يرد أن يهديه يشرح صدره للإسلام'. به معنای هر که را خدا بخواهد هدایت کند، سینهاش را برای اسلام میگشاید. این آیه به روشنی ابراز میکند که هدایت به اراده و مشیت الهی وابسته است و تنها آن دسته از افراد که خداوند میخواهد هدایت شوند، به این نعمت بزرگ دست خواهند یافت. از این رو، افرادی که با وجود آگاهی و دانش دینی، هنوز در مسیر هدایت زندگی نمیکنند، ممکن است به دلایل مختلفی همچون غفلت، کبر و آلودگیهای دلی در این مسیر توقف کرده باشند. این موضوع نشان دهنده این است که هدایت الهی خواه یا ناخواه به اراده و مشیت خداوند وابسته است و هیچ کس نمیتواند بدون رضا و خواست الهی به هدایت دست یابد. به بیان دیگر، در دین اسلام، مشیت و اراده الهی نقش اصلی را در هدایت انسانها ایفا میکند. انسانها به طور طبیعی در معرض تأثیرات مختلفی هستند و عواملی همچون کبر، خودخواهی و طغیان در وجود آنها میتواند مانع از هدایت آنان به سمت نور الهی شود. به همین دلیل، افراد باید همواره در تلاش باشند تا از آلودگیهای دلی پاک شوند و دلهایشان را برای دریافت هدایت الهی آماده کنند. در سوره نور، آیه 35 نیز به روشنایی هدایت اشاره شده است: 'الله نور السموات والارض' که به معنای این است که خداوند نور آسمانها و زمین است. این آیه نمایانگر وجود نور غیرقابل وصف الهی است که میتواند زندگی انسانها را روشن کند. اما نکته مهم این است که تنها کسانی میتوانند از این نور بهرهمند شوند که دلهایشان برای دریافت آن آماده باشد. قرآن کریم به وضوح نشان میدهد که برای رسیدن به هدایت حقیقی، انسان باید علاوه بر ایمان به خدا و انجام اعمال صالح، از آلودگیهایی که ممکن است بر دلش اثر بگذارد و باعث غفلت او شود، دوری کند. در حقیقت، اگر انسان بخواهد که نور هدایت الهی را در زندگیاش احساس کند، ابتدا باید دل خود را از میکروبهای روحی و روانی پاک کرده و با نیت خالص و ایمانی عمیق برای دریافت آن آماده باشد. در نتیجه، از آنچه در قرآن آمده است، میتوان فهمید که هدایت الهی یک سرمایه بزرگ است که باید به خوبی از آن بهرهبرداری شود. همانطور که هر انسانی باید برای رسیدن به موفقیتهای دنیایی تلاش کند، در زمینه معنوی نیز باید با تمام قوا برای دریافت هدایت الهی فعالیت کند. در واقع، در این مسیر سعی و تلاش باید همواره همراه با دعا و درخواست از خداوند باشد. با ذکر و یاد خداوند و اطاعت از او، انسان میتواند به نور هدایت دست یابد و از زندگی دنیوی خود لذت ببرد. در نهایت، میتوان گفت که هدایت الهی عاملی است که به تدبیر و مشیت خداوند وابسته است و به هیچ وجه نمیتوان آن را به آسانی به دست آورد. کبر و تکبر انسانها میتواند مانع از هدایت شده و به دوری از نور الهی منجر گردد. در حالی که اگر انسانها در تلاش باشند، با توسل به خداوند متعال و طلب رحمت و هدایت، میتوانند مسیر صحیح خود را پیدا کرده و به سوی نور هدایت گام بردارند.
کسانی که ایمان آورده و کارهای صالح انجام میدهند، به آنها باغهای بهشت داده میشود.
هر که را خدا بخواهد هدایت کند، سینهاش را برای اسلام میگشاید.
الله نور آسمانها و زمین است.
روزی مردی به نام سلیم در حال قدم زدن در پارک بود. او به زندگیاش فکر میکرد و اینکه چرا با وجود آگاهی از حقایق دینی، هنوز نتوانسته بود هدایت شود. ناگهان، کودکانی را دیدند که در حال بازی کردن بودند و خندههایشان تمام فضایی را پر کرده بود. سلیم متوجه شد که دلش برای سادگی و صداقت آنها تنگ شده است. او تصمیم گرفت که به خدا نزدیکتر شود و از خداوند بخواهد که دلش را گشاده کند. بعد از آن، احساس آرامش و هدایت بیشتری کرد و به خوبی فهمید که حقیقیترین هدایت در نزد خداست.