انحراف از هدایت معمولا به دلیل غفلت از یاد خدا، وسوسههای شیطان و جهل نسبت به حقایق دینی رخ میدهد.
قرآن کریم بهعنوان کتاب آسمانی و معجزه بزرگ الهی، راهنمای بشر در تمامی ابعاد زندگی است. اما در طول تاریخ، انسانها به دلایل مختلفی از هدایت الهی دور شدهاند. یکی از این دلایل غفلت و عدم توجه به یاد خداوند است. در سوره مدثر آیه 5 میخوانیم: "وَذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا". این آیه به ما یادآوری میکند که انسان باید همواره به خداوند توجه داشته باشد. یاد خداوند نهتنها باعث آرامش دل و روح میشود، بلکه انسان را در مسیر درست زندگی هدایت میکند. اگر انسان دچار فراموشی شود و ارتباطش با خدا قطع شود، به تدریج از مسیر هدایت فاصله میگیرد و خطر انحراف از حق به مراتب افزایش مییابد. غفلت یکی از موانع بزرگ در مسیر هدایت است. در زندگی روزمره، مشغلههای دنیوی و مادی نیز باعث میشود که انسان نتواند به یاد خداوند باشد. بیشک دنیا و مظاهر آن میتوانند انسان را به سمت شیطان و غفلت بکشند. برخی افراد با تمرکز بر دنیا و لذتهای آن از یاد خدا غافل میشوند و همین غفلت، راه را برای انحراف از هدایت باز میکند. در سوره انعام آیه 125 به یکی دیگر از عوامل هدایت اشاره میشود: "فَمَن يُرِدِ اللَّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ". این آیه نشان میدهد که اگر خداوند بخواهد کسی را هدایت کند، دل او را برای پذیرش اسلام باز میکند. در این زمینه، اهمیت علم و آگاهی در هدایت انسانها نیز بسیار برجسته است. جهل و نادانی یکی از بزرگترین موانع در راه حقیقت است. وقتی انسان به حقایق الهی و اسلامی آگاه نباشد، بدون شک در معرض انحراف قرار میگیرد. بنابراین، تلاش برای کسب علم و دانش و فهم آموزههای دینی بهمنزله کلیدی در به دست آوردن هدایت و حفظ آن است. علاوه بر غفلت و جهل، یکی از دشمنان بزرگ انسان نیز شیطان است. در سوره بقره آیه 168 آمده است: "يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلاَلًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطَانِ". این آیه بهوضوح هشدار میدهد که انسان نباید به وسوسههای شیطان گوش دهد، زیرا او همواره در تلاش است تا انسان را از هدایت منحرف کند. شیطان با استفاده از نیرنگها و ترفندهای خود سعی میکند افکار و رفتار انسانها را تغییر دهد و آنها را از درستی و حقیقت دور کند. توجه به این نکته ضروری است که شیطان بهطور پیوسته در حال تهدید بر ایمان و اعتقادات انسانهاست و انسان باید با هوشیاری و آگاهی در برابر او ایستادگی کند. بسیاری از انسانها به خاطر عدم عمل به دستورات الهی و عدم توجه به آیات و نشانههای حق از راه راست منحرف میشوند. دستوراتی که در قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص) آمده است، نهتنها برای هدایت انسانهاست بلکه برای بهدست آوردن خوشبختی و آرامش نیز لازم است. چه بسا افرادی به خاطر نادیده گرفتن این دستورات به تنگنای اخلاقی و روحی کشیده شوند. آنجاست که انسان باید به خودآگاهی و تفکر در زندگی خود بپردازد تا ببیند که آیا در مسیر صحیح حرکت میکند یا خیر. در نهایت، انحراف از هدایت ناشی از عواملی چون غفلت، جهل، وسوسههای شیطانی و عدم توجه به دستورات الهی است. انسان باید به یاد خداوند باشد و در راستای تقویت ایمان و عمل به دستورات الهی تلاش نماید. راههای مختلفی وجود دارد که میتواند به انسان کمک کند تا از انحراف دور شود. دعا و یاد خدا، نیت خالص و جستجوی علم و آگاهی از جمله این راهها هستند. همچنین، بهکارگیری آیات قرآن در زندگی روزمره و مشورت با انسانهای بزرگ و راهنما میتواند به سمت هدایت و آرامش بیشتر انسان را یاری دهد. بنابراین، شناخت و توجه به عوامل هدایت و انحراف از هدایت، همواره میتواند راهگشا باشد تا انسان به قرب پروردگار خویش نزدیکتر شود.
و نام پروردگارت را یاد کن و خود را به او واگذار.
پس هر کس که خدا بخواهد او را هدایت کند، دلش را برای اسلام میگشاید.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید و از گامهای شیطان پیروی نکنید.
روزی مردی در بازار به فکر افتاد که چرا برخی از مردم از هدایت دور میشوند. او دقت کرد که بیشترین افرادی که دچار لغزش میشوند، آنهایی هستند که از یاد خدا غافلند و به وسوسههای شیطان گوش میدهند. او تصمیم گرفت تا در زندگی خود به یاد خدا بماند و هر روز با دعا و تلاوت آیات قرآن ارتباطش با خدا را تقویت کند. به مرور زمان، حس آرامش و هدایت بیشتری در زندگیاش احساس کرد.