کلمات ممکن است به دلیل ترس از قضاوت دیگران یا حساسیتهای اجتماعی در دل بمانند.
در قرآن کریم و آموزههای اسلامی، اهمیت کلام و سخن گفتن بهعنوان یک ابزار ارتباطی و اجتماعی برجسته شده است. پیدایش کلام، یکی از ویژگیهای منحصر به فرد انسانهاست و برقراری ارتباط، جزء لاینفک زندگی اجتماعی ما محسوب میشود. انسانها ذاتاً موجوداتی اجتماعی هستند که برای برقراری تعامل و ارتباط با دیگران به کلام و زبان نیاز دارند. اما در زندگی روزمره، ممکن است پیش بیاید که افراد به دلایلی، از بیان افکار یا احساسات خود خودداری کنند. این خودداری میتواند ناشی از ترس از قضاوت دیگران، عدم اعتماد به نفس یا حساسیتهای فرهنگی و اجتماعی باشد. ### اهمیت کلام در قرآن قرآن کریم بهعنوان یک کتاب راهنما، نه تنها به بیان حقایق اخلاقی و دینی میپردازد، بلکه در زمینه روابط اجتماعی و اهمیت کلام نیز آموزههایی دارد. در سوره احزاب، آیه 70 آمده است: "اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از خدا بپرهيزيد و سخن راست بر زبان آوريد." این آیه به وضوح بر اهمیت راستی و صداقت در ابراز کلمات تأکید میکند. استفاده از کلمات نیکو و راستگو نه تنها به ایجاد روابط بهتر کمک میکند، بلکه به تقویت ایمان و ارتباط بین افراد نیز میانجامد. در راستای دیگر، سوره بقره آیه 83 به ما یادآور میشود که باید نسبت به مردم درست صحبت کنیم. این آیات نشاندهنده این است که در تعاملات انسانی، مسئولیت داریم که کلمات خود را با دقت انتخاب کنیم و به نوع ابراز احساسات و افکار خود توجه داشته باشیم. به عبارت دیگر، کلام ما میتواند تعادل و هارمونی را میان افراد ایجاد کند و از طرفی دیگر، در ایجاد مشکلات و چالشها نیز تأثیرگذار باشد. ### دلایل خودداری از ابراز کلمات یکی از اصلیترین دلایلی که افراد از بیان احساسات و افکار خودداری میکنند، ترس از قضاوت دیگران است. این ترس میتواند ناشی از تجربههای منفی گذشته یا انتظار واکنشهای ناپسند باشد. به عنوان مثال، بسیاری از افراد در موقعیتهای عمومی ممکن است از بیان نظرات خود درباره مسائل خاص بترسند، زیرا نگرانند که دیگران آنها را قضاوت کنند یا حتی مورد تمسخر قرار دهند. این ترس، میتواند تا حد زیادی مانع از ابراز نظر و احساسات آنها شود. علاوه بر آن، برخی از افراد به دلیل زمینههای فرهنگی و اجتماعی خود، ممکن است با حس حساسیت بیشتری نسبت به بیانی نظرات و احساسات خود مواجه شوند. بسیاری از جوامع، به ویژه جوامع سنتی، رموز و قواعد خاصی برای بیان احساسات و افکار دارند. به همین دلیل، افرادی که بزرگ شدهاند در چنین محیطهایی ممکن است از بیان احساسات خود احساس عدم راحتی کنند و به همین دلیل در روابط اجتماعی خود دچار محدودیت شوند. ### تأثیرات عدم ابراز کلمات نگهداشتن کلمات در دل میتواند تبعات عمیقی داشته باشد. عدم ابراز احساسات، میتواند به احساس تنهایی، اضطراب و حتی افسردگی منجر شود. وقتی افراد نتوانند احساسات و افکار خود را با دیگران به اشتراک بگذارند، ممکن است در درون خود احساس فشار و خستگی کنند. این وضعیت در درازمدت میتواند به سلامت روان افراد آسیب بزند و ارتباطات اجتماعی آنها را از بین ببرد. از طرفی دیگر، نگهداشتن کلمات به معنای از دست دادن فرصتی برای ایجاد ارتباطات عمیق با دیگران است. کلمات میتوانند پلهای ارتباطی بین افراد بسازند و درک و همدلی را تقویت کنند. وقتی افراد احساسات و افکار خود را به اشتراک میگذارند، زمینهای برای ارتباطات صادقانه و موثر ایجاد میشود. ### ابراز احساسات از منظر اسلامی آموزههای اسلامی بهویژه در زمینه ابراز احساسات و افکار، تأکید میکنند که باید کلمات نیکو و مثبت بر زبان آورد. در واقع، تشویق به ابراز احساسات بهعنوان یک راهنمایی اخلاقی در اسلام مطرح شده است. این توصیهها به ما یادآوری میکنند که باید از کلمات خوب و مثبت برای برقراری ارتباط استفاده کنیم. علاوه بر این، بیان احساسات میتواند به ما کمک کند تا بار روانی خود را کاهش دهیم و در نتیجه زندگی بهتری داشته باشیم. اسلام همچنین به ما آموزش میدهد که قبل از ابراز نظرات و احساسات خود، باید به تأثیرات کلماتمان بر دیگران توجه کنیم. باید بیاندیشیم که کلمات ما چگونه میتوانند بر روحیه و احساسات دیگران تأثیر بگذارد. این آگاهی باعث میشود که ارتباطات ما بیشتر معنادار و لطیفتر باشد. ### نتیجهگیری در نهایت، میتوان گفت که کلام و سخن گفتن نه تنها ابزاری برای بیان افکار و احساسات است، بلکه از نظر احکام اسلامی نیز ابزار مهمی برای برقراری ارتباطات انسانی است. ابراز کلمات خوب و مثبت میتواند به نفع ما و دیگران باشد و اساس یک جامعه سالم و متصل را تشکیل دهد. بنابراین، برای بهبود روابط اجتماعی و ارتقاء کیفیت زندگی خود، باید تلاش کنیم که از کلام خویش بهدرستی استفاده کنیم و کلمات نیکو را در زندگی خود جاری نماییم. به یاد داشته باشیم که خداوند در قرآن کریم از ما خواسته است که سخن راست بر زبان آوریم و از ابراز احساسات و افکار خوب دریغ نکنیم.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا بپرهيید و سخن راست بر زبان آورید.
و هنگامی که ما از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به والدین نیکی کنید.
روزی جوانی به نام علی در یک مهمانی با دوستانش همصحبت میشد. یکی از دوستانش راجع به احساساتش در مورد خانوادهاش پرسید. علی ابتدا نمیتوانست صحبتی بکند، اما بعد از شنیدن آیات قرآن درباره اهمیت صحبت کردن و بیان احساسات، تصمیم گرفت با صداقت هر چه تمامتر احساساتش را بیان کند. این موجب شد که فضای مهمانی تغییر کند و باقی دوستانش نیز شروع به صحبت کردن کردند. این تجربه برای علی یادآوری بود که نباید از بیان احساسات ترسید و گفتگو میتواند ارتباطات را قویتر کند.