چرا خدا برخی انسانها را زود میبرد به حکمتهای الهی و اراده او بستگی دارد. این افراد ممکن است در آزمایشات سختی قرار داشته باشند یا در دینداری و خلوص نیت خود برتر باشند.
مقدمه در قرآن کریم، ویژگیهای خاصی از قضا و قدر الهی و حکمتهای خداوند متعال به تصویر کشیده شده است. یکی از بارزترین آیات که به بررسی این مفهوم میپردازد، آیه 155 سوره بقره است که میفرماید: "وَ لَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَنفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ". این آیه، بیانگر این حقیقت است که خداوند انسانها را از طریق آزمایشهای مختلف میآزماید و این آزمونها گاه شامل از دست دادن عزیزان و مواجه شدن با سختیها نیز میشود. این مقاله به تحلیل ابعاد مختلف قضا و قدر در قرآن، مفهوم آزمایشات الهی و ارتباط آن با مرگ و زندگی انسانها میپردازد. آزمایش الهی آزمایشهای الهی به عنوان یکی از ارکان ایجاد ایمان و تقویت آن در انسانها محسوب میشوند. قضا و قدر به معنای تقدیر الهی است که از سوی خداوند برای تمام مخلوقات تعیین شده است. این تقدیر، نقش مهمی در زندگی هر فرد دارد و با توکل بر خدا و صبر در برابر مشکلات، میتوان به درک و پذیرش آن رسید. سختیها و چالشهای زندگی، همواره بخشی از آزمونهای الهی بودهاند. قرآن کریم به وضوح میفرماید که همه انسانها در طول زندگی با سختیهایی روبهرو خواهند شد. این پیام، بهویژه برای مسلمانان اهمیت فراوانی دارد، زیرا ایمان به قضا و قدر الهی میتواند به انسان کمک کند تا در مواجهه با مشکلات و چالشها، آرامش خود را حفظ کند. مرگ و قضا و قدر مرگ هر انسانی در زمان معین و تحت قضا و قدر الهی اتفاق میافتد. این موضوع در قرآن به وضوح بیان شده است که خداوند هر انسانی را در زمان مشخصی به سوی خود فراخوانده و مرگ، تنها انتقال از مرحلهای به مرحله دیگر از زندگی به حساب میآید. در واقع، در نگاه اسلامی، زندگی دنیا به عنوان یک آزمایش دیده میشود و مرگ، نقطهی پایان این آزمایش نیست، بلکه آغاز مرحلهی جدیدی است که در آن انسانها به نتیجهی اعمال و رفتار خود میرسند. از دست دادن عزیزان از دست دادن عزیزان یکی از دردناکترین تجربیاتی است که انسانها با آن مواجه میشوند. در این زمینه، قرآن کریم بر اهمیت صبر و تحمل تأکید میکند. خداوند در آیه 156 سوره بقره بعد از آیه یادشده میفرماید: "الَّذِينَ إِذا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ". این آیه نشاندهندهای از روحیهی صبوری است که انسانها باید در برابر مصیبتهای زندگی داشته باشند. با این حال، بازگشت به خداوند و اعتقاد به این که همه چیز در ارادهی اوست، میتواند تسلیبخش روح انسان باشد. دلایل مرگهای زودهنگام در بسیاری از موارد، انسانها از زندگی دنیا به سراغ دنیای ابدی منتقل میشوند. یکی از دلایل اینکه خداوند برخی افراد را زودتر به سوی خود میبرد، میتواند به خلوص نیت و دینداری آنان مربوط شود. این افراد در زندگی دنیوی، توانستهاند با رفتارهای خود به رضایت خداوند نزدیک شوند و به همین دلیل، خداوند آنها را زودتر فراخوانده تا به مقام و منزلت بالاتری دست یابند. درک حکمتهای الهی یکی از چالشهایی که انسانها در زندگی با آن مواجه میشوند، درک حکمتهای الهی است. برخی افراد ممکن است به خشم و ناامیدی بروند و از اینکه چرا عزیزانشان را از دست دادهاند، شاکی شوند. اما در واقع، بر اساس ایمان به قضا و قدر، چنین حوادثی بخشی از آزمایشات الهی هستند که به ما یادآوری میکنند که چه بسا انسانها نمیتوانند تمام جوانب زندگی را درک کنند. لذا تفاوت در نگاه به مرگ و زندگی در دیدگاههای مختلف باعث میشود که افراد واکنشهای متفاوتی نسبت به مرگ عزیزان و چالشهای زندگی داشته باشند. نتیجهگیری در نهایت، میتوان گفت که هر مرگی یک ارادهی الهی است که علم به این امر تنها به خداوند اختصاص دارد. مفهوم قضا و قدر در قرآن کریم به انسانها یادآوری میکند که زندگی یک آزمایش است و با صبر و ایمان به خداوند میتوان در مواجهه با سختیها، آرامش و قوت را به دست آورد. درک این مفاهیم و ارتباط آنها با زندگی و مرگ، میتواند به تقویت ایمان و روحیهی انسانها کمک کند. در آخر باید به یاد داشته باشیم که زندگی و مرگ در دست خداوند است و ما تنها مجاز به استفاده از فرصتهای زندگی و انجام تصمیمات صحیح هستیم.
و یقیناً شما را با چیزی از ترس و گرسنگی و کاهش اموال و جانها و ثمرات آزمایش خواهیم کرد؛ و بشارت باد بر صابران.
آیا پنداشتید که ما شما را بیثمر آفریدیم و شما به سوی ما بازنمیگردید؟
روزی در روستایی، مردی بود که سختیهای زیادی را در زندگیاش متحمل شده بود. او همیشه میگفت: "خدای من، چرا باید من اینقدر رنج بکشم؟" یک روز مرد متوجه شد که همسایهاش بدون هیچ هشدار و به طور ناگهانی دار فانی را وداع گفت. از آن روز به بعد او آموخت که زندگی موقتی است و خداوند حکمتهای خاصی در پس هر مرگ دارد. مرد تصمیم گرفت از زندگیاش نهایت استفاده را ببرد و در خدمت دیگران باشد.