کمک به یتیمان یک وظیفه اجتماعی و انسانی مهم است که در قرآن به آن تأکید شده و باعث تغییر زندگی آنها میشود.
در قرآن کریم، توجه به یتیمان به عنوان یکی از مهمترین مسئولیتهای اجتماعی مؤمنان معرفی شده است. در سوره بقره آیه 220، خداوند میفرماید: "وَ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى ۚ قُلْ إِصْلاحٌ لَهُمْ خَيْرٌ" این آیه به روشنی بیان میکند که یتیمان علاوه بر از دست دادن سرپرست خود، نیاز به محبت و مراقبت دارند. یتیمان به علت فقدان والدین، به طور خاص نیازمند توجه و حمایت هستند، نه تنها از نظر مادی، بلکه از نظر عاطفی و روحی نیز به پشتیبانی نیاز دارند. این خصوصیت آسیبپذیری، آنها را در معرض خطرات بیشتری قرار میدهد و حمایت از آنها میتواند به آنها کمک کند تا زندگی بهتری داشته باشند. یکی از نکات مهمی که قرآن بر آن تأکید دارد، مسئولیت اجتماعی ما در قبال یتیمان است. این مسئولیت در واقع ابزاری برای بهبود جامعه و سازندگی افرادی است که در شرایط دشواری قرار دارند. در سوره انعام، آیه 152، خداوند میفرماید: "وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ". این نکته به ما یادآوری میکند که در مورد حقوق جامعه و به ویژه حقوق یتیمان آنگونه که شایسته است آگاه باشیم و به آنها احترام بگذاریم. یتیمان نه تنها در حال حاضر به حمایت نیاز دارند، بلکه آینده آنها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. از آنجا که آنها ممکن است از حمایت عاطفی و آموزشی مناسب برخوردار نباشند، به همین دلیل است که مسئله یتیمان همواره باید در کانون توجه قرار بگیرد. پژوهشهای روانشناسی و اجتماعی نشان میدهد که یتیمان در مقایسه با دیگر کودکان، معمولاً با چالشهای بیشتری در زمینههای اجتماعی و عاطفی مواجه هستند. این چالشها میتواند شامل مشکلات اعتمادی، افسردگی و انزوای اجتماعی باشد. لذا کمک به یتیمان میتواند زندگی آنها را متحول کرده و آنها را به سمت یک آینده بهتر هدایت کند. پیامبر اکرم (ص) نیز در روایات متعددی بر اهمیت نگهداری و محبت به یتیمان تأکید کردهاند. ایشان فرمودهاند: "مَن كَفَلَ يَتِيمًا حَتَّى يَسْتَغْنِيَ كَانَ مَعِيَ فِي الْجَنَّةِ كَهَاتَيْنِ" (صحیح بخاری). این روایت نشاندهنده پاداشهای دنیوی و آخرتی برای کسانی است که به یتیمان رسیدگی میکنند و بر دیانت و انسانیت ما تأکید مینماید. این تأکید به ما یادآوری میکند که یتیمان به عنوان افراد آسیبپذیر جامعه، نیازمند حمایت و توجه ویژه ما هستند. شاید یکی از بزرگترین چالشهایی که در برابر حمایت از یتیمان قرار دارد، عدم آگاهی عمومی از مشکلات و نیازهای آنها باشد. بسیاری از مردم ممکن است تصور کنند که یتیمان تنها به مواد اولیه، غذا و سرپناه نیاز دارند. اما واقعیت این است که آنها بیشتر از هر چیز به عشق، توجه و دوستی نیاز دارند. نشان دادن محبت و توجه به یتیمان میتواند به آنها رضایت خاطر بدهد و به آنها یقین دهد که هرگز تنها نیستند. در جامعه اسلامی بسیاری از نهادها و سازمانها به دنبال جمعآوری کمکهای مالی و تأمین نیازهای یتیمان هستند. این موسسات میتوانند به ایجاد بستر مناسب برای یتیمان کمک کنند و بستری فراهم آورند تا آنها رشد کنند و توانمند شوند. به عنوان مثال، برگزاری کلاسهای تربیتی و آموزشی میتواند به یتیمان کمک کند تا مهارتهای لازم برای آینده خود را پیدا کنند. همچنین، تعامل مستقیم با یتیمان و شرکت در فعالیتهای اجتماعی میتواند احساس تعلق و پیوند مثبتی را در آنها ایجاد کند. در نتیجه، کمک به یتیمان نه تنها یک عمل نیکو است بلکه به تقویت جوامع ما نیز کمک میکند. زمانی که ما به یتیمان عشق و دوستی نشان دهیم و به آنها بگوییم که آنها تنها نیستند و ما در کنار آنها هستیم، سپس یک جامعه قویتر و همبستهتری خواهیم داشت. کمک به یتیمان، به معنای تعلقی است که ما به یکدیگر داریم و این کار به ایجاد یک جامعه با ارزش و انساندوست کمک میکند. به همین دلیل، باید تلاش کنیم تا در سطح شخصی و اجتماعی، توجه بیشتری به یتیمان معطوف کنیم و فرهنگ محبت به آنها را ترویج دهیم. یادآوری دائمی مسئولیتها و حقوق یتیمان میتواند به ما در ساختن دنیایی بهتر و عادلانهتر کمک کند. حمایت از یتیمان در واقع بزرگترین نشانه انسانیت و دیانت است و نیازمند تلاش و همت همگانی است.
و از تو درباره یتیمان میپرسند. بگو: اصلاح آنان بهتر است.
و درباره خدا چیزی نگوید که نمیدانید.
روزی، جوانی به نام علی تصمیم گرفت تا به یک موسسه خیریه برای یتیمان کمک کند. او دید که نیازهای یتیمان بیش از مادیات است و گاهی یک لبخند یا یک گفتمان ساده میتواند روح امیدی را در آنها زنده کند. او با انجام کارهای کوچک و مؤثر توانست زندگی چند یتیم را تغییر دهد و خود نیز از این کار احساس رضایت عمیق یابد.