ایمان واقعی به عمل صالح نیاز دارد و این دو با هم پیوند دارند. اگر کسی فقط مدعی ایمان باشد ولی عمل نکند، ایمان او کامل نیست.
ایمان واقعی در قرآن کریم یکی از موضوعات اساسی و محوری است که در آیات مختلف به آن پرداخته شده است. خداوند متعال در کلام خود به تبیین مفهوم ایمان و ارتباط آن با عمل صالح پرداخته و به وضوح بیان کرده است که ایمان به تنهایی کافی نیست. بلکه ایمان واقعی باید با عمل صالح و نیکو همراه گردد تا به ارزش و معنای حقیقی خود دست یابد. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف ایمان در قرآن و پیوند آن با عمل صالح خواهیم پرداخت و تأثیر این دو بر رشد و تعالی انسانها را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. یکی از آیات کلیدی که به رابطه بین ایمان و عمل صالح اشاره میکند، آیه 277 سوره البقره است: 'إِنَّمَا يُتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ'. این آیه به وضوح نشان میدهد که پذیرش اعمال تنها از افراد با تقوی و پرهیزگار به دست میآید. تقوی به معنای ترس از خدا و رعایت حدود الهی است و این خود نشانهای از ایمان حقیقی است. از اینرو، میتوان نتیجه گرفت که ایمان باید در عمل نمود پیدا کند وگرنه هیچ ارزشی نخواهد داشت. علاوه بر این، در سوره المومنون آیه 1 و 2 میفرماید: 'قَدَ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ'. در این آیه، ویژگیهای مؤمنان راستین بیان شده است که یکی از آنها خشوع در نماز است. خشوع به معنای خضوع و توجه قلبی در هنگام عبادت است، که نشاندهندهی عمق ایمان فرد است. بنابراین، نماز، به عنوان یکی از اعمال صالح، نه تنها به عنوان یک عمل عبادی، بلکه به عنوان یک آیینهای از ایمان درونی شناخته میشود. شخصی که در نماز خود خاشع است، در واقع به خداوند عشق و ارادت دارد و به خوبی میداند که تنها از طریق عمل صالح میتواند به کمال نزدیک شود. از دیدگاه قرآن، ایمان و عمل صالح دو بال برای پرواز در فضیلت و نورانیت هستند. یکی از آیات دیگر که به وضوح بر اهمیت عمل صالح تأکید دارد، سوره عصر است که میفرماید: 'وَالْعَصْرِ (1) إِنَّ الإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ (2) إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ (3)'. این آیه نشاندهنده این است که تنها افراد موفق و رستگار در زندگی کسانی هستند که هم ایمان دارند و هم عمل صالح انجام میدهند. این موضوع واضح میکند که عدم وجود یکی از این دو عنصر میتواند انسان را در مسیری به سمت نقصان و خسارت سوق دهد. در قرآن کریم به تناسب روحانی و فیزیکی انسان اشاره شده است و این نکته همواره یادآور میشود که ایمان باید در زندگی روزمره مواظبت و عمل شود. در زندگیهای مدرن امروز، بسیاری از ما ممکن است دچار روزمرگی و غفلت از این اصل اساسی شویم. لذا باید همواره به یاد داشته باشیم که ایمان قلبی ضرورت دارد؛ اما اگر به عمل نیکو منجر نشود، نمیتواند رستگاری واقعی برای ما به ارمغان آورد. عمل صالح باید شامل تمام جوانب زندگی انسان باشد، اعم از رفتار در خانواده، محیط کار و به طور کلی ارتباط با مردم. در این زمینه، خداوند در قرآن کریم به ما یادآوری میکند که مسئولیت داریم تا در کنار ایمان، با رفتار نیک و کمک به یکدیگر برای بهبود وضعیت اجتماعی و فردی خود تلاش کنیم. قرآن کریم در آیه 32 سوره مائده میفرماید: 'مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا'. این آیه به ما یادآوری میکند که عمل صالح نه تنها باید در عرصه فردی بلکه باید در عرصه اجتماعی نیز نمود داشته باشد و ما را به نوع دوستی و همبستگی در جامعه تشویق میکند. خلاصه اینکه، ایمان واقعی در قرآن به عنوان یک حالت درونی و عمیق در نظر گرفته میشود که باید با عمل سازگار باشد. خداوند در قرآن به وضوح به پیوند ایمان و عمل صالح اشاره کرده و میفرماید که تنها ادعای ایمان کافی نیست. اگر ایمان را در نظر بگیریم، باید در پی عمل صالح باشیم تا بتوانیم به درجات عالی ایمان راه پیدا کنیم. در نتیجه، ایمان و عمل صالح دو جزء جدانشدنی از یکدیگر هستند و ما باید در زندگی خود تلاش کنیم تا این دو را به هم پیوند دهیم و با نابترین نیتها در مسیر رضایت خداوند گام برداریم.
تنها از پرهیزگاران پذیرفته میشود.
قطعا مؤمنان رستگار شدند.
کسانی که در نماز خود خشوع دارند.
یکی بود یکی نبود، در یک دهکده کوچک مردی بود که به نام حسن شناخته میشد. حسن عاشق خدا بود و همیشه در دلش آرزو داشت که به بهترین نحو به خداوند خدمت کند. او هر روز با ایمان و اعتماد به نفس به کارهای نیک میپرداخت؛ به یتیمان کمک میکرد و هنگامی که کسی به او نیاز داشت، بیدرنگ در کنار او میآمد. حسن به خوبی میدانست که ایمان بدون عمل، مانند درختی است که میوه نمیدهد. او همیشه میگفت: 'ایمان و عمل چون دو بال یک پرنده هستند؛ بدون یکی، دیگری بیمعناست'.