پاسخ قرآن
در قرآن کریم، دنیا و مادیات به عنوان یک مکان گذرا و فانی توصیف شده است. این مفهوم عمیق در سورههای مختلف قرآن پیوسته تکرار میشود و به ما یادآوری میکند که زندگی در این دنیا تنها یک دوره موقتی است و در نهایت همه ی انسانها به سمت مرگ خواهند رفت. در سوره آل عمران، آیه 185، خداوند میفرماید: "کل نفس ذائقه الموت؛ هر نفسی طعم مرگ را میچشد." این آیه به وضوح نشان میدهد که زندگی در این دنیا چیزی غیر دائمی بوده و ما به عنوان مخلوقات الهی باید خود را برای آن روزی که با مرگ مواجه میشویم، آماده کنیم. بدین ترتیب، هدف نهایی ما نباید صرفاً به دست آوردن زندگی دنیوی و لذتهای مادی باشد، بلکه باید به دنبال زندگی جاودانه در آخرت و رضایت خداوند باشیم. یکی دیگر از آیات قرآن که به این موضوع اشاره میکند، آیه 96 سوره بقره است. در این آیه آمده است: "وَإِنَّهُمْ لَا يَحْسَدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ؛ و آنها به خاطر آنچه خداوند از فضلش به مردم داده است، حسد نمیورزند." این آیه نشان میدهد که افراد با ایمان باید چشمپوشی از دنیا و جستجوی فضل الهی را در نظر داشته باشند. به عبارت دیگر، انسانهای مؤمن باید تمرکز خود را بر روی ارزشهای معنوی و روحانی بگذارند و نه بر روی مادیات و لذات زودگذر دنیا. این واقعیت که دنیا فانی و زودگذر است، بسیاری از انسانها را به تفکر عمیق واداشته است. تاریخی پر از داستانها و مثالهای گوناگون از انسانهایی که به خاطر فراموش کردن این حقیقت دچار مشکلات و آسیبهای جدی شدهاند، وجود دارد. کسانی که برای رضایت جامعه و به دست آوردن ثروتهای مادی به سختی کار میکنند، اغلب در نهایت متوجه میشوند که آنچه واقعا در زندگی مهم است، ارتباطات انسانی و رابطه با خداوند است. در سوره نحل، آیه 99 نیز خداوند به پیامبرش میفرماید: "إنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ؛ قطعاً بر مؤمنین که بر پروردگارشان توکل میکنند، سلطهای ندارد." این آیه به ما یادآوری میکند که در برابر وسوسههای دنیوی باید تنها به خداوند توکل کنیم و نه به مادیات. به طور کلی، قرآن کریم بوضوح به ما میگوید که دنیا نباید هدف نهایی باشد، بلکه باید هدف منتهی ما، رضایت خدا و تلاش برای بهشت باشد. مسئله دیگری که در این زمینه قابل توجه است، این است که قناعت و رضایت در زندگی از اصول مهم در دین اسلام به حساب میآید. پیامبر اکرم (ص) نیز در روایات خود بر اهمیت قناعت تاکید کرده و فرمودهاند: "قناعت، بهشت است." این روایت نشان میدهد که داشتن قناعت و راضی بودن به آنچه داریم، میتواند به ما آرامش بخشد و ما را از تعلقات دنیوی دور کرده و به سمت کمال و معنویت هدایت کند. از سوی دیگر، تأکید بر عبادت و تلاش برای کسب رضایت خداوند در زندگی ما باید در اولویت قرار گیرد. نماز، روزه، صدقه و سایر عبادات، همه به ما این امکان را میدهند که به خدا نزدیکتر شویم و از زندگی مادی فاصله بگیریم. در حقیقت، عبادت نه تنها یک عمل دینی است، بلکه بینهایت موثر در سلامت روانی و روحی انسان نیز میباشد. در نهایت، میتوان گفت که نگرش به دنیا به عنوان یک مکان گذرا و فانی نه تنها به ما آموخته است که به چیزهای مادی وابسته نشویم، بلکه ما را به سمت ارزشهای معنوی و الهی سوق میدهد. با توجه به این آیات و مفاهیم عمیق قرآن، وظیفه ما به عنوان مسلمانان این است که هر روزی که در این دنیا هستیم، تلاش کنیم تا مؤمنتر، شاکرتر و بهتر باشیم. باید بدانیم که در پی رضایت خداوند و تلاش برای آخرت، نه فقط زندگی دنیوی خود را به بهترین شکل ممکن سامان دهیم، بلکه از جهاتی میتوانیم به دیگران نیز کمک کنیم تا به حقیقت وجودی خود دست یابند. با این دیدگاه، تلاشهای ما در دنیا نه تنها برای خودمان بلکه برای همه انسانها به کار میآید و میتواند در نهایت به سعادت اخروی ما منجر شود.
آیات مرتبط
كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۖ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۚ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۚ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ
هر نفسی طعم مرگ را میچشد. و قطعاً شما اجرتان را در روز قیامت به شما کامل داده خواهد شد. پس هر کس از آتش دور شود و به بهشت وارد گردد، قطعاً رستگار شده است. و زندگی دنیا جز متاعی فریبنده نیست.
آل عمران : 185
وَإِنَّهُمْ لَا يَحْسَدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ ۚ فَخُذُوا مَا آتَاكُمْ اللَّهُ وَاسْتَعِينُوا بِاللَّهِ.
و آنها بر آنچه خداوند از فضلش به مردم داده است، حسد نمیورزند. پس آنچه را که خدا به شما داده است، بگیرید و از خداوند یاری جویید.
بقره : 96
إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ.
قطعاً بر مؤمنانی که بر پروردگارشان توکل میکنند، سلطهای ندارد.
نحل : 99
داستانی دلنشین
روزی در شهر، جوانی به نام علی زندگی میکرد. او تمام وقتش را صرف کار کردن و جمع کردن ثروت کرد. یک روز، پیرمردی به او نزدیک شد و گفت: «علی جان! آیا فکر کردی که تمام ثروتت بعد از مرگت چه میشود؟» علی در ابتدا به او توجهی نکرد، اما بعد از آن به فکر فرو رفت. در آیات قرآن که خوانده بود، به یاد آورده بود که دنیا گذرا و فانی است. او تصمیم گرفت که تا آنجا که میتواند زمان و ثروتش را در راه خدا و کمک به دیگران صرف کند.