پاسخ قرآن
احترام به فرزند یکی از اصول بنیادی تربیت صحیح و سالم است. در دنیای امروز، خانواده به عنوان نهاد اصلی جامعه و کانون تربیت و رشد فرزندان، مسئولیتهای بزرگی را بر عهده دارد. احترام به فرزندان نه تنها به حفظ جایگاه آنها در خانواده کمک میکند، بلکه به تشکیل یک جامعه سالم و عقلانی نیز میانجامد. این موضوع نه تنها در فرهنگهای مختلف مورد تأکید قرار گرفته بلکه در متون مقدس دینی نیز به وضوح وجود دارد. در قرآن کریم، به خانواده و مسئولیتهای والدین در قبال فرزندان تأکید ویژهای شده است. این اهمیت از آیات مختلف قرآن، به ویژه در سورههای اسراء و لقمان، به خوبی قابل مشاهده است. در سوره اسراء، آیه 31، خداوند میفرماید: 'وَلا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطًّا كَبِيرًا' که به وضوح نشان میدهد که زندگی و وجود فرزندان دارای چه ارزشی هستند. این آیه نه تنها به والدین هشدار میدهد که از هرگونه ظلم و ستمی نسبت به فرزندان خود دوری کنند، بلکه به آنها یادآوری میکند که خداوند مسئولیت تأمین معیشت را به عهده گرفته و بنابراین والدین نباید به خاطر ترس از فقر یا مشکلات مالی، به فکر کشتن یا از بین بردن فرزندان خود باشند. این امر نشاندهنده ارزش والا و غیرقابل جایگزینی است که فرزندان در زندگی انسانها دارند. احترام به فرزندان و رفتار محترمانه با آنها، باید یکی از اصول اصلی تربیت در خانواده باشد. در سوره لقمان، آیه 14، خداوند والدین را به احترام به فرزندان و تربیت صحیح آنها فرمان میدهد و از اهمیت رفتار درست با آنها صحبت میکند. در این آیه، به والدین توصیه میشود که فرزندان خود را در محیطی سرشار از محبت و احترام تربیت کنند. رفتار مادران و پدران باید بر مبنای محبت و دوستی باشد تا فرزندان در محیطی امن و محبتآمیز رشد کنند. در این راستا، والدین باید تمامی تلاشهای خود را معطوف به تأمین نیازهای روحی و عاطفی فرزندان خود کنند. خصوصاً در دوران کودکی، نیاز فرزندان به محبت و توجه والدین به شدت احساس میشود و در صورت عدم توفر این نیازها، آنها ممکن است به رفتارهای ناپسند و آسیبزا سوق یابند. این موضوع به خوبی ثابت میکند که نقص محبت و احترام در محیط خانوادگی، میتواند تبعات منفی جدی بر سلامت روانی و اجتماعی فرزندان داشته باشد. با ایجاد فضایی پر از محبت و احترام به فرزندان، نه تنها به رشد شخصیت آنها کمک میشود بلکه به تقویت اصول اجتماعی خانواده و جامعه نیز میانجامد. احترام به فرزندان نباید محدود به سنین خاصی باشد. در تمامی سنین، از دوران نوزادی تا دوران نوجوانی و جوانی، این احترام باید به عنوان یک اصل اساسی در تربیت حفظ شود. برای مثال، در دوران نوجوانی، فرزندان به عنوان افرادی مستقل و آگاه تر از قبل نیازمند احترام و پذیرش از سوی والدین خود هستند. اگر والدین نتوانند این احساس احترام را به فرزندان خود انتقال دهند، این مسأله به سستی ارتباطات خانوادگی، عدم برقراری اعتماد و در نهایت به بروز تنشها و تضادهای بین والدین و فرزندان منجر خواهد شد. بعلاوه، احترام به فرزندان تنها به محبت و توجه خلاصه نمیشود، بلکه شامل قادر ساختن آنها به بیان نظرات، احساسات و آمال خود نیز میباشد. والدین باید به فرزندان خود گوش دهند و نظرات آنها را جدی بگیرند. این موضوع میتواند به تقویت اعتماد به نفس در فرزندان کمک کند و به آنها احساس ارزشمندی بدهد. بنابراین، والدینی که به فرزندان خود احترام میگذارند، به آنها نشان میدهند که نظر و احساسات آنها برایشان مهم است و این امر در سلامت روانی آنها تأثیر بسزایی دارد. در نهایت، تربیت صحیح فرزندان به احترام، محبت و توجه مستمر والدین نیاز دارد. والدین باید در تلاش باشند تا فضایی امن و آرام برای فرزندان خود فراهم کنند؛ جایی که فرزندان بتوانند به راحتی احساسات و افکار خود را با والدین به اشتراک بگذارند. این روحیه احترام و محبت باید به نسلهای بعدی نیز منتقل شود. با این کار، والدین میتوانند به شکلگیری آیندهای موفق و سالم برای فرزندان خود کمک کنند و در نهایت، جامعهای سالمتر و مسئولتر بسازند.
آیات مرتبط
وَلا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطًّا كَبِيرًا
و هرگز فرزندان خود را به خاطر ترس از فقر نکنید، ما آنان و شما را روزی میدهیم؛ قطعاً کشتن آنان گناه بزرگی است.
اسراء : 31
وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ ۚ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ
و ما به انسان سفارش کردیم که به والدینش نیکی کند. و اگر آن دو به زحمت به تو رسیدند، پس به آنان بیاحترامی نکن و با آنان سخن نیکو بگو.
لقمان : 14
داستانی دلنشین
روزی، پدر و پسری در کنار باغ نشسته بودند. پسر با ناراحتی از پدر پرسید: 'چرا باید به من احترام بگذاری؟' پدر لبخندی زد و گفت: 'من به تو احترام میگذارم چون تو آینده منی. تو دارایی منی و من میخواهم بهترینها را برایت فراهم کنم.' این پاسخ پدر باعث شد که پسر احساس ارزش و محبت کند.