پاسخ قرآن
محبت یکی از بنیادیترین مفاهیم در دین اسلام و به ویژه در قرآن کریم است. در این معارف الهی، محبت خداوند به بندگانش به شکلهای مختلفی بیان شده است و اهمیت آن در زندگی انسانها به وضوح معلوم است. در این مقاله، به بررسی محبت خداوند نسبت به انسانهای دلرحم و نیکوکار پرداخته میشود و تلاش میشود تا اهمیت این موضوع تبیین شود. در قرآن کریم، محبت خداوند نسبت به انسانهای دلرحم و نیکوکار به وضوح بیان شده است. خداوند در سوره بقره آیه 177 فرموده است که از مؤمنان کسانی هستند که از مال خود به دیگران میدهند، همچنین به فقرا و مسکینان و یتیمان و در راه خدا و وامدهندگان نیکوکار کمک میکنند. این آیه به روشنی نشاندهندهٔ رابطهٔ مستقیم بین محبت الهی و عمل نیک است. در واقع، خداوند انسانهایی را که نسبت به دیگران محبت و رحمت دارند، دوست میدارد و این محبت و رحمت را در برابر اعمال نیک آنها قرار میدهد. اعمال نیک و دلرحمی، در حقیقت، نشاندهنده ایمان واقعی انسانهاست و موجب نزدیکی آنها به خداوند میشود. هنگامی که انسان به دیگران محبت میکند و واسطهٔ خیر و نیکی میشود، این کار علاوه بر اینکه بر کیفیت زندگی دیگران تأثیر میگذارد، موجب افزایش محبت الهی نسبت به خود او نیز میشود. در سوره مائده آیه 54، خداوند بیان میکند که: «ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس که از شما از دین خود برگردد، خدا قومی را میآورد که آنها را دوست دارد و آنها نیز او را دوست دارند». این آیه به وضوح نشان میدهد که خداوند نسبت به کسانی که بر اساس محبت و رحمت رفتار میکنند، محبت دارد و آنها را محبوب میداند. توجه به خصلتهایی چون گذشت، یاری به دیگران و درک احساسات دیگران، نشاندهنده صفات خداوندی است و این خصلتها انسانها را به خدا نزدیکتر میکند. خداوند در آیات مختلف قرآن، نه تنها محبت و رحمت خود را بر بندگانش نازل میکند، بلکه از آنها نیز انتظاراتی دارد. به عبارت دیگر، در دین اسلام، محبت به عنوان یک عمل فردی و اجتماعی تلقی میشود که تأثیرات مثبت آن در زندگی فردی و اجتماعی انسانها مشهود است. بله، محبت به دیگران میتواند همچون چراغی باشد که مسیر زندگی را روشن میکند و به انسانها قدرت میدهد تا از سختیها عبور کنند. به عنوان مثال، یکی از مهمترین اهداف دینی در اسلام، ایجاد جامعهای پر از محبت و همدلی است. در این راستا، نوعدوستی و نیکوکاری به عنوان دو رکن اساسی در رفتار مومنان به حساب میآید. خداوند همواره بر انجام اعمال نیکوکارانه تأکید کرده و مؤمنان را به آن ترغیب مینماید. این تأکید به ما میآموزد که برای رسیدن به محبت الهی و نزدیکی به او، باید خود را به محبت و نیکی به دیگران مجهز کنیم. در واقع، یاری به دیگران میتواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای رشد و بالندگی فردی شناخته شود. زمانی که انسان به دیگران محبت میکند و در زندگی آنها سهیم میشود، نه تنها زندگی دیگران را بهبود میبخشد، بلکه آرامش درونی و خوشحالی خود را نیز افزایش میدهد. اینگونه، محبت به دیگران و نوعدوستی به عنوان دو عنصر سازنده، به دوستی و تفاهم در جامعه کمک میکند و موجب ایجاد محیطی مطلوب برای زندگی میشود. نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که محبت الهی به انسانها مختص به زمان یا مکان خاصی نیست. خداوند از تمامی بندگانش خواسته است که در هر زمانی و در هر شرایطی، محبت و همدلی را پیشه کنند. برای مثال، در زمانهای سخت و دشوار، همیاری و پشتیبانی از یکدیگر میتواند به خنثی کردن اثرات منفی مشکلات کمک کند و به انسانها انرژی و انگیزه بدهد. این بدین معنی است که محبت باید در تمام دنیا گسترش یابد و ما به عنوان یک مسلمان همواره باید برای ایجاد روابط انسانی مثبت کوشش نماییم. در نهایت، شاید بتوان گفت که محبت به دیگران به عنوان یک ÷دیدگاه ارزشمند در دین اسلام، نه تنها برای خود فرد، بلکه برای جامعه نیز تأثیرات مثبتی خواهد داشت. خداوند انسانهای دلرحم و نیکوکار را به شدت دوست دارد و به چنین انسانهایی پاداشهای بزرگی میدهد. این پاداشها میتواند شامل برکت در زندگی، سلامت روح و روان و نزدیکی به خداوند باشد. بنابراین ما به عنوان مسلمانان باید تلاش کنیم تا به محبت و رحمت در رفتار و کردار خود احترام بگذاریم و همواره به یاد داشته باشیم که محبت الهی در ارتباطی عمیق با اعمال نیک ما است.
آیات مرتبط
ليس البر أن تولوا وجوهكم قبل المشرق والمغرب ولكن البر من آمن بالله واليوم الآخر والملائكة والكتاب والنبيين وآتى المال على حبه ذوي القربى واليتامى والمساكين وابن السبيل والسائلين وفي الرقاب وأقام الصلاة وآتى الزكاة والموفون بعهدهم إذا عاهدوا والصابرين في البأساء والضراء وحين البأس أولئك الذين صدقوا وأولئك هم المتقون.
نیکوکاری به این نیست که صورتهایتان را به سوی مشرق و مغرب برگردانید، بلکه نیکوکاری این است که به خدا و روز آخرت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان داشته باشید و اموال خود را به رغم محبت به آن به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و مسافرین و درخواستکنندگان و برای آزادی اسیران بدهید و نماز را برپا کنید و زکات دهید و زمانی که عهد میبندید وعده خود را انجام دهید و در سختیها و رنجها و در جنگها صابر باشید. اینها هستند که صدق کردهاند و اینها هستند که پرهیزکارند.
بقره : 177
يا أيها الذين آمنوا من يرتد منكم عن دينه فسوف يأتي الله بقوم يحبهم ويحبونه أشداء على الكفار رحماء بينهم تراهم ركعاً سجداً يبتغون فضلاً من الله ورضواناً.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس که از شما از دین خود برگردد، خدا قومی را میآورد که آنها را دوست دارد و آنها نیز او را دوست دارند؛ نسبت به کافران سخت و نسبت به یکدیگر رحیماند. آنها را میبینی که در حال رکوع و سجود هستند و فضل و رضاء خدا را میجویند.
مائده : 54
داستانی دلنشین
در روزهای قدیمی، مردی به نام حسن وجود داشت که مشهور به دلرحمی و محبت به دیگران بود. او هر روز از مال خود به فقرا و یتیمان کمک میکرد و احساس خوشی و رضایت از زندگی داشت. یک روز، شخصی به او گفت: 'چرا اینقدر به دیگران کمک میکنی؟' حسن با لبخندی پاسخ داد: 'چون میدانم که خداوند انسانهای دلرحم را دوست دارد و من هم میخواهم یکی از آنها باشم.' این سخن حسن باعث شد تا دوستان زیادی به او بپیوندند و به تدریج، کارهای نیک بیشتری انجام بدهند.