پاسخ قرآن
در قرآن کریم، کلام خداوند بهطور گستردهای به موضوع پاداشهای دنیوی و اخروی پرداخته شده است. این آیات، نه تنها وجوه مختلف زندگی مادی و معنوی انسانی را به هم مرتبط میسازد، بلکه در عین حال تأکید بر تأثیر اعمال و رفتاری که ما در این دنیا داریم نیز میکند. با توجه به اینکه قرآن کتابی راهنما برای زندگی مسلمانان و بشریت بهطور کلی است، این موضوع یکی از محورهای اصلی اندیشههای اسلامی را تشکیل میدهد. به عنوان مثال، در سوره بقره آیه 261، خداوند از سرمایهگذاری در راه خدا سخن میگوید و میفرماید: 'مثل الذين ينفقون أموالهم في سبيل الله كمثل حبة أنبتت سبع سنابل في كل سنبلة مئة حبة'. این آیه بهوضوح نشان میدهد که انفاق در راه خدا تنها در آخرت پاداش ندارد، بلکه در این دنیا نیز منجر به برکت و رشد میشود. مثالی که خداوند در این آیه آورده، نشاندهنده حجم عظیم پاداشهای دنیوی است که هر فردی میتواند با انفاق در راه خدا بهدست آورد. انفاق بهعنوان عملی نیکو، نه تنها تأثیر مثبت بر زندگی فرد دارد، بلکه بر جامعه نیز اثرگذار است و موجب بهبود وضعیت اجتماعی میشود. همچنین در سوره آل عمران آیه 133، خداوند به مؤمنان توصیه میکند که به جنتی بشتابند که عرض آن همچون آسمانها و زمین است و به این معناست که اعمال نیک و پرهیزگاری منجر به ورود به بهشت خواهد شد. در اینجا، خداوند به انسانها انگیزه میدهد تا به سوی رفتارهای نیک و دوری از گناهان اقدام کنند. بنابراین، میتوان گفت که خداوند به جز پاداش اخروی، در این دنیا نیز وعده زندگی نیکو و برکتهای دنیوی را از طریق عمل به واجبات و دوری از محرمات به ما میدهد. این موضوع اهمیت عمل در زندگی روزمره را نشان میدهد؛ چرا که با هر عملی که انجام میدهیم، خواه خوب باشد یا بد، در واقع تاثیری بر زندگی حال و آیندهمان باقی میگذاریم. در سوره انعام آیه 160 نیز میفرماید: 'ومن جاء بالسيئة فلا يجزى إلا مثلها'. این آیه به این موضوع اشاره دارد که انسانها باید همواره به یاد داشته باشند که رفتار نیک یا بد آنها در این دنیا نیز تأثیرگذار است و پاداش یا عقوبتهای دنیوی را به دنبال دارد. خداوند در این آیه ما را به عاقبتنگری دعوت میکند و میفرماید که بایستی در مقابل اعمال خود پاسخگو باشیم. به این ترتیب، قرآن به ما یادآوری میکند که هر عمل صالحی که در زندگی انجام دهیم، چه در این دنیا و چه در آخرت دارای نتیجه و پاداش خواهد بود. خداوند همچنین بارها در سورههای مختلف قرآن، به آثار و پاداشهای دنیوی و اخروی اشاره کرده و دلایل متعددی را برای تشویق به انجام اعمال نیک ارائه کرده است. برخی از این دلایل شامل ترغیب به انفاق در راه خدا، پرهیز از ظلم و فساد، و تمایل به ایجاد روابط انسانی مثبت در جامعه هستند. از جمله تأثیرات مثبت انفاق و انجام اعمال نیک، میتوان به ایجاد روحیه همدلی و همکاری در جامعه اشاره کرد. انسانها وقتی در راستای کمک به یکدیگر تلاش میکنند، حس همبستگی بیشتری را تجربه میکنند و در نهایت منجر به جامعهای با صلح و آرامش بیشتر میشوند. همچنین، انفاق در راه خدا میتواند به تقویت ارتباط انسانها با خداوند نیز منجر شود، چرا که با انجام اعمال نیک و انفاق، فرد نشان میدهد که خود را در راهی قرار داده که رضایت خداوند را به همراه دارد. به علاوه، قرآن کریم یادآور میشود که زندگی دنیوی نمیتواند تماما مبنای زندگی انسان باشد. در واقع، انسانها باید در زندگی خود توازنی بین دنیا و آخرت برقرار کنند. اعمال نیک در این دنیا، اگرچه پاداشهای دنیوی بههمراه دارند، اما باید در نظر داشت که این اعمال در آخرت نیز مورد قضاوت قرار خواهند گرفت. بنابراین، با اتخاذ رفتارهای نیک، انسانها میتوانند از هر دو پاداش دنیوی و اخروی بهرهمند شوند. خداوند در قرآن کریم همواره به ما یادآوری میکند که در این تلاش نباید خسته شویم و هرگز دلسرد نشویم، زیرا پاداشها و دستاوردهای بزرگ در انتظارتان است. در نهایت، میتوان گفت که قرآن کریم نه تنها به ما پاداشهای اخروی را وعده میدهد، بلکه در زندگی دنیوی نیز وعده برکت، آرامش و زندگی خوشایند را به ما میدهد. به همین دلیل، ضروری است که همواره در تلاش برای انجام اعمال نیک باشیم و با انفاق و کارهای خیر، هم به خود و هم به جامعهمان خدمت کنیم. هر عمل نیکی که انجام میدهیم، در واقع درختی است که ثمرات آن نه تنها در این دنیا، بلکه در آخرت نیز برداشت خواهد شد.
آیات مرتبط
مَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سُنبُلَاتٍ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ ۗ وَأَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا
مثل کسانی که اموال خود را در راه خدا خرج میکنند، مانند دانهای است که هفت خوشه برویاند؛ در هر خوشه صد دانه است. و خدا برای آنها آمرزش و پاداش بزرگی آماده کرده است.
بقره : 261
وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاء وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ
و به سوی آمرزش پروردگارتان و بهشتی بشتابید که عرض آن به اندازه آسمانها و زمین است، برای پرهیزگاران آماده شده است.
آل عمران : 133
وَمَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا
و هر کس با بدی بیاید، جز همانند او پاداش نمیبیند.
انعام : 160
داستانی دلنشین
روزی دوستی به خانه دوستی دیگر رفت و دید که او در حال خواندن قرآن است. او پرسید: 'چرا اینقدر به خواندن قرآن اهمیت میدهی؟' دوستش پاسخ داد: 'چون میدانم که هر آیه که میخوانم، برای من پاداش دارد و به من آرامش میدهد. در دنیا هم باید خوب عمل کرده و پاداش آن را در این دنیا ببینم.' این جمله او باعث شد تا دوستش نیز به اهمیت اعمال نیکو در دنیا و آخرت پی ببرد.