پاسخ قرآن
قرآن کریم، کتاب مقدس مسلمانان و منبع اصلی هدایت بشری، به اصولی اشاره دارد که انسان را در زمینههای مختلف زندگی راهنمایی میکند. از جمله این اصول، علم و دانش است که در قرآن مورد تأکید و تأمل قرار گرفته است. امروزه ما در عصری زندگی میکنیم که پیشرفتهای شگرف تکنولوژیکی را در همه جنبههای زندگی مشاهده میکنیم و این سؤال پیش میآید که آیا این پیشرفتها با آموزههای الهی سازگاری دارد؟ پاسخ به این سؤال میتواند در آیات قرآن و آموزههای آن جستجو شود. در قرآن کریم، خداوند به انسانها علم و تفکر را عطا کرده و ما را به استفاده صحیح از این نعمت دعوت میکند. آیه 31 سوره عنکبوت به وضوح بیان میکند که خداوند علم و تفکر را به ما داده است و ما را نسبت به مطالعه و تحقیق در آفرینش جهان و پدیدههای طبیعی تشویق میکند. در واقع، یکی از اصول اساسی قرآن توجه به علم و دانش است. این توجه به علومی همچون science، technology و حتی معرفتهای انسانی اشاره دارد. علم و دانش بیشتر از یک ابزار برای تغییرات تکنولوژیکی، به عنوان یک کلید برای درک عمیقتر از هستی و آفرینش نیز هست. بسیاری از آیات قرآن به بررسی آفرینش، آسمانها، زمین و دیگر پدیدههای طبیعی اشاره دارند که به وضوح نشان دهنده تأکید بر علم و تحقیق است. بدین ترتیب، میتوان گفت که قرآن با پیشرفتهای تکنولوژیک مخالفتی ندارد، بلکه از آن دعوت به استفاده معقول و اسلامی از آن را دارد. یکی از آیات مهم در این زمینه، آیه 35 سوره نور است که به نور و حکمت الهی اشاره میکند. این آیه، علم و معرفت را عاملی میداند که انسان را به سمت نیکی و ترقی سوق میدهد. این بدان معناست که علم و دانش نه تنها میتواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند، بلکه میتواند انسان را در مسیر صحیحی سوق دهد. از این رو، باید تلاش کنیم که از فناوری به گونهای استفاده کنیم که به سمت عواملی که خداوند در قرآن مشخص کرده است، حرکت کنیم. این استفاده صحیح از فناوری به ما کمک میکند تا به خدمت به بشریت بپردازیم و نیازمندان را یاری کنیم. قرآن کریم همواره بر کمک به دیگران، به ویژه نیازمندان و آسیبدیدگان تأکید دارد. در راستای این مبانی اسلامی، تأکید بر علم و فناوری به عنوان یک عامل سازنده در زندگی بشر، به نوعی دعوت به مسئولیت اجتماعی و خدمت به جامعه نیز به حساب میآید. این آموزهها ما را به این سمتی هدایت میکند که در روند توسعه و تحقیق علمی، قرآن از ما خواسته تا در راه خدمت به بشریت و نیازمندان فعالیت کنیم. این خدمت نه تنها جنبه مادی دارد بلکه جنبه معنوی و اخلاقی هم دارد. بنابراین، ما به عنوان مسلمانان باید چنین رویکردی را نسبت به علم و فناوری اتخاذ کنیم. در نهایت، میتوان گفت که قرآن کریم تشویق به علم و پیشرفت با هدف خدمت به انسانها را در دستور کار قرار میدهد. این کتاب آسمانی، علم را به عنوان یک فریضه برای هر مسلمان دانسته و به ما یادآور میشود که کمال انسانی در جستجوی علم و عمل به آن نهفته است. علم، آینهای است که ما را به سوی نیکی، رشد و ترقی رهنمون میکند و برای ایجاد یک زندگی بهتر و کمک به دیگران میتواند به عنوان یک ابزار قدرتمند عمل کند. از این رو، باید در پی تحقق این هدف ثابتقدم و کوشا باشیم، تا با استفاده صحیح از علم و دانش، به توسعه بشریت و بهبود کیفیت زندگی کمک کنیم.
آیات مرتبط
إِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ ۖ لَا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ ۗ إِنَّ اللَّهَ يَسَيرٌۭ سَمِيعٌۭ عَلِيمٌۭ
مسلماً و پیشرفت علمی و علمی خود را به خدا نسبت میدهند و خداوند هم بر آنان آگاه است.
عنکبوت : 31
اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ ۚ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَى نُورٍ ۗ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ ۗ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
الله نور آسمانها و زمین است. مثل نور او مانند شیشهای است که در آن چراغی روشن میدرخشد؛ آن چراغ در زجاجی است که گویی ستارهای درخشان است. آتش نمیسوزاند ولی نورش به راحتی گرما میدهد. خدا هر کسی را که بخواهد به نورش هدایت میسازد.
نور : 35
داستانی دلنشین
روزی مردی به نام علی بود که در یکی از محلات قدیمی زندگی میکرد. او به فناوری جدید علاقهمند بود و فکر میکرد این تکنولوژیها چه تأثیری بر زندگیاش خواهند داشت. وقتی شروع به مطالعه قرآن کرد، متوجه شد که قرآن بر علم و دانایی تأکید کرده و میتواند راهنمای خوبی برای استفاده صحیح از تکنولوژی باشد. او تصمیم گرفت که از فناوری به بهترین شکل ممکن استفاده کند و در نهایت کمکهای بسیاری به جامعهاش کرد.