برای جبران گناه، توبه و اصلاح رفتار ضروریست.
جبران گناه یکی از موضوعات مهم در اسلام است و قرآن کریم نیز به آن توجه ویژهای دارد. برای جبران گناه، نخستین گامی که باید برداریم، توبه است. در سوره توبه، آیه 118، خداوند به مؤمنان میفرماید: "و بر سه نفر [از اهل مدینه] که [در غزوه تبوک] از رفتن باز ماندند، اعراض کرد. تا آنکه زمین بر آنان تنگ و نفسشان تنگ شد و دانستند که جز خدا پناهگاهی برای آنها نیست؛ پس به سوی خدا توبه کردند تا خدا بر آنان توبه کند. خداوند توبهپذیر و مهربان است." در این آیه بیان شده است که توبه واقعی باید منجر به احساس ندامت و پشیمانی از کارهای گذشته شود. پس از توبه، باید تصمیم بگیریم که دیگر به آن گناه بازنگردیم و در تلاش برای اصلاح رفتار خود باشیم. همچنین، در سوره آل عمران، آیه 135 آمده است: "و کسانی که چون مرتکب کار زشتی شوند یا به خود ستم کنند، به یاد خدا میافتند و برای گناهان خود استغفار میکنند." این نشانهای است از آنکه بندگان خدا باید همواره به یاد خدا باشند و در صورت ارتکاب به گناه، به او روی آورند. تاخیری بر احساس نسل و خوبیهای زودگذر نداشته باشید. علاوه بر این، انجام اعمال نیک و خیرات نیز میتواند به عنوان یک روش برای جبران گناهها محسوب شود. در سوره مائده، آیه 93 خداوند فرمود: "بندههای من که ایمان آوردهاید، از خدا بترسید و زاد و توشهای برای خود فراهم آورید؛ بیشک بهترین توشه تقواست." بنابراین، با انجام اعمال نیک و تقویت تقوای خود میتوان راهی برای جبران گناهان و برقراری ارتباط مجدد با خدا پیدا کرد.
و خداوند بر سه نفر که از جنگ باز ماندند، توبه کرد؛ تا آنکه زمین بر آنان تنگ شد و نفسشان هم تنگ شد و یاد خدا کردند و خدا بر آنان توبه کرد؛ زیرا او بسیار توبهپذیر و مهربان است.
و کسانی که چون مرتکب کار زشتی شوند یا به خود ظلم کنند، به یاد خدا میافتند و برای گناهان خود استغفار میکنند.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا پروا کنید و وسیلهای برای نزدیک شدن به او بیابید و در راه او جهاد کنید تا رستگار شوید.
روزی، جوانی به نام امیر در دلش احساس گناه میکرد. او تصمیم گرفت به مشاور محلی خود مراجعه کند. مشاور او به امیر گفت: "اولین قدم در جبران گناه، توبه است. تو باید با خلوص نیت به خدا بازگردی و از او طلب عفو کنی." امیر پس از این مشاوره احساس سبکی کرد. او شروع به خواندن قرآن و برقراری نمازهای روزانه کرد و همچنین به مستمندان کمک میکرد. به زودی، او احساس کرد که بار سنگینی از دوشش برداشته شده و زندگیاش رنگ و بویی تازه به خود گرفته است.