خداوند از دلهای ما آگاه است و علم او شامل همه نیتها و افکار ما میشود.
در قرآن کریم، خداوند به صراحت به آگاهی خود از نیتهای درونی انسانها اشاره کرده است. این موضوع بیانگر عمق علم و حکمت الهی و همچنین طراحی دقیق نظام عالم و انسانها برای رسیدن به هدفهای والا است. به عنوان مؤمنان، درک این آگاهی الهی میتواند در راهنمایی ما در زندگی روزمره و تقویت نیتهای صحیح و خالص مؤثر باشد. یکی از آیات مهم در این خصوص سوره بقره، آیه 254 است که میفرماید: "يََا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ قَبْلَ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خَلَاصٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ." این آیه به ما یادآوری میکند که فرارسیدن روز قیامت، به معنای پایان فرصتهای دنیوی است. در این روز، انسانها بدون هیچ گونه امکان خرید و فروش یا نجاتی، با نتیجه اعمال و نیتهای خود مواجه خواهند شد. این موضوع ما را به فکر میاندازد که آیا از نعمتهای الهی به درستی استفاده کردهایم یا نه؟ علم و آگاهی خداوند در این آیه به وضوح تأکید میشود که خداوند از ظاهریات فراتر رفته و باطن نیتها و افکار ما را نیز رصد میکند. این موضوع در آیه دیگری از سوره آل عمران، آیه 29 نیز تأکید شده است: "قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِي صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ." در اینجا خداوند به انسانها یادآوری میکند که هیچ چیزی حتی در دل و وجدان خود نمیتوانند پنهان کنند و همه چیز برای او آشکار است. به این ترتیب، شناخت خداوند و آگاهی او از نیتها و افکار ما، نمیتواند تنها یک امر فلسفی باشد، بلکه میبایست به عنوان یک اصل در زندگی روزمره ما مد نظر قرار گیرد. ما باید بدانیم که هر عملی که انجام میدهیم، به چه نیتی انجام مییابد. در مسیر زندگی، نیتهای ما میتواند نرخ واقعی ارزشهای اخلاقی و انسانی ما را مشخص کند. در سوره مجادله، آیه 7 خداوند میفرماید: "أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّماواتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ؟" این آیه به ما یادآوری میکند که علم الهی شامل همه چیز، از جمله نیتها و افکاری است که در دل انسانها وجود دارد. هر چیزی از آسمان تا زمین تحت نظر خداوند است و هیچ چیز نمیتواند از آگاهی و علم او خارج باشد. این آگاهی ما را به چالش میکشاند که چگونه میتوانیم در قبال نیتها و افکار خود پاسخگو باشیم. گاه بدون اینکه ناخواسته نیتهای ما تحت تأثیر قرار گیرند و ما از کارهایی که انجام میدهیم بیخبر باشیم. قرآن کریم با مشتاقة ما به اصل نیتها در به انجام رساندن اعمال، ما را به سمت خلوص نیتی هدایت میکند که در روز قیامت مورد تقدیر و پاداش الهی قرار بگیرد. ذکر علم الهی پیش از پرداختن به اعمال، همچنین انسان را به عطف و ارزیابی اعمال خود وادار میسازد. در واقع، این آگاهی الهی میتواند ما را در زندگی روزمره به سمت نیتهای خالص و اخلاقی سوق دهد و باعث شود که به یاد داشته باشیم که همواره در پیشگاه خداوند هستیم. به ویژه در دنیای معاصر که به دلیل مشغلههای زودگذر روزمره ممکن است به راحتی از تجربیات روحانی و خداشناسی غفلت کنیم، درک آگاهی و علم الهی میتواند ما را به سمت تلاشهای ملموستر برای دارای نیتهای پاک راهنمایی کند. از سویی دیگر، در قرآن تاکید شده که نیتها نه تنها در رفتار ما بلکه در زنگی اجتماعی ما نیز باید نمود پیدا کند. به طور مثال، در بسیاری از احادیث تأکید شده که هر عملی از انسان با نیت او به ثمر میرسد. بنابراین، اگر ما بخواهیم یک کار خیری انجام دهیم، مهم است که نه تنها عمل بلکه نیت ما نیز خالص و برای خداوند باشد. در زندگی روزمره، با وجود فشارها و آسایشها، مردم میتوانند تحت تأثیر نیتهای شائبهآمیز قرار بگیرند. تلاش برای پاکسازی نیت و تصفیه باطن میتواند موجب اثرات معجزهآسا در زندگی فردی و اجتماعی شود. این درک عمیق از نیتها میتواند ما را به سمت رفتارهای شایسته و رفتارهایی که با ارزشهای اسلامی سازگاری دارد سوق دهد. نتیجهگیری میکنیم که آگاهی خداوند از نیتها و افکار ما نه تنها یک حقیقت بلکه یک ابزار مفید در زندگی روزمره است. با nhớ کیفیت نیتها و تفکر در رفتارهای خود، میتوانیم به مسیری درست، اخلاقی و روحانی راه پیدا کنیم. بنابراین، آگاهی و علم الهی یک راهانداز برای تحول نیتهای ما به سمت بهتر شدن و انجام اعمال نیکو است، و این تأمل در زندگی میتواند از ما انسان خوبتری بسازد و در نتیجه به بهترین شکل از نعمتهای الهی بهرهمند شویم.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از آنچه به شما روزی دادهایم انفاق کنید، پیش از آنکه روزی بیاید که در آن خرید و فروشی نیست و دوستی نیست. و کافران همان ستمکارانند.
بگو: اگر آنچه را در دلهای شماست پنهان کنید یا آشکار سازید، خدا آن را میداند.
آیا ندیدی که خداوند میداند چه در آسمانها و چه در زمین است؟
روزی زاهدی در جنگل نشسته بود و به طبیعت نگاه میکرد. او در دل میگفت: 'خدایا، مرا از نیتهای ناپاک و افکار زشت دور کن.' در همان لحظه مرغی زیبا بر روی درختی کنار او نشسته و آواز میخواند. زاهد فهمید که خداوند از نیتها و دلهای انسانها آگاه است و او را فراموش نمیکند. او با این آگاهی روزش را با شکرگزاری سپری کرد.