در زمان غیبت امام زمان، تقویت ایمان و عمل به اصول دینی و ترویج فرهنگ اسلامی اهمیت دارد.
زمان غیبت امام زمان (عج) برای مسلمانان یک دوره مهم و پر از وظایف و مسئولیتهاست. این دوره، به واقع یک زمان آزمون برای ایمان و اعتقادات مؤمنان به حساب میآید. در این مقوله، اهمیت غیبت امام معصوم (عج) و پیامدهای آن برای زندگی روزمره مسلمانان بررسی خواهد شد و آیات قرآنی به عنوان راهنما در این مسیر مطرح میشوند. غیبت امام زمان (عج) به معنای ناپدید شدن او از دیدگان مردم است، اما این به معنای غیبت از عالم وجود نیست. بلکه او در هر لحظه بر امور موجود نظارت دارد و در حال تدبیر و تصمیمگیریهایی است که به بهبود شرایط اجتماعی، اقتصادی و دینی انسانها در آینده منجر خواهد شد. در این زمان، وظایف مسلمانان، تقویت ایمان و استقامت بر اصول دینی است. قرآن کریم، به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، هرچند به طور مستقیم به مسأله غیبت اشاره نکرده است، اما آموزههای فراوانی را در خود جای داده که میتواند درک بهتری از این دوران را به مؤمنان بدهد. به عنوان مثال، در سوره آل عمران، آیه 103، خداوند مؤمنان را به صبر و استقامت دعوت میکند: "وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ احْذَرُوا". این آیه به وضوح بیان میکند که در زمان غیبت، مؤمنان باید بر اصول دین خود استوار بایستند و در برابر چالشها و فتنها صبر کنند. این نوع صبر نیازمند اراده و ایمان قوی است، زیرا تنها با اتکا به خداوند متعال میتوان بر مشکلات فائق آمد. همچنین، در سوره انبیاء، آیه 105، خداوند میفرماید: "إِنَّمَا يُنَبَّأُونَ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ". این آیه به مؤمنان یادآوری میکند که در زمانهای سخت، نباید امید خود را از دست دهند و به درستی ایمانشان پایبند بمانند. در این دوران غیبت، تقویت ارتباط با اهل بیت (ع) و درک آموزههای آنان بسیار ضروری است. به دلیل اینکه اهل بیت (ع) پنجرهای به فهم دقیقتر کلام الهی و سیره نبی اکرم (ص) و اهل بیتش هستند، ارتباط با آنان میتواند درک عمیقتری از مسائل مختلف زندگی ارائه دهد. ترویج محبت نسبت به اهل بیت (ع) باید در دل مؤمنان نهادینه شود و این محبت را میتوان با مطالعهی سیره آنها و نشر آموزههای دینی در میان جوانان و نسلهای آینده تقویت کرد. افزون بر این، تجهیز خود با علم و معرفت دینی و تلاش برای ترویج فرهنگ اسلامی از دیگر وظایف مهم مسلمانان در دوران غیبت است. در این راستا، برگزاری کلاسهای آموزشی، همایشها و محافل دینی میتواند در افزایش آگاهی جامعه تأثیر گذار باشد. همچنین، جوانان باید به عنوان سفیران علم و معرفت، از زبانهای مختلف برای انتقال آموزههای اسلامی به دیگر ملل استفاده کنند. در سوره بقره، آیه 286، خداوند میفرماید: "لا يكلف الله نفسًا الا وسعها"، به این معنا که خداوند هیچ کسی را جز در توانش تکلیف نمیکند. این آیه بار دیگر به ما یادآوری میکند که در این مسیر و در برابر وظایف و مسئولیتها همچنان که باید در حد توان خود گام برداریم، مثلاً اگر کسی از نظر جسمی یا مالی توانایی کمتری دارد، نباید ناامید و یا خود را ضعیف بداند، بلکه باید به وظیفه خود در آن سطح عمل کند و امید خود را از دست ندهد. در نهایت، دوران غیبت امام زمان (عج) ما را به یادآوری بصیرت، صبر و فداکاری دعوت میکند. مؤمنان باید همواره با امید و ایمان به سمت آیندهای روشن گام بردارند و در این مسیر به تقویت ایمان، افزایش معرفت دینی و تقویت ارتباط با اهل بیت (ع) بپردازند. این وظایف نه تنها به خودشان بلکه به کل جامعه اسلامی کمک خواهد کرد تا به سمت جامعهای مهدوی و متعالی حرکت کنند. در این دوران، با دقت در آیات قرآن و سیره ائمه معصومین (ع)، میتوانیم وظایف خود را بهتر بشناسیم و در این راه قدم برداریم.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، صبر کنید و در صبر همدیگر را یاری کنید و به مسجد پایبند باشید و از خدا پرهیز کنید تا رستگار شوید.
و ما ما ما و ترسلاً في الكتب السماوية، أن الارض سيرثها بنداد ما المسلمین الصالحین.
خداوند هیچ کسی را جز در توانش تکلیف نمیکند. برای او آنچه کسب کرده، و بر او آنچه کسب کرده، است. پروردگارا! اگر ما را فراموش کردیم یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن. پروردگارا! و بر ما بار سنگینی بگذار، مثل آنچه بر کسانی که پیش از ما بودند بار کردی، بر ما بار نکن. پروردگارا! و بر ما آنچه تحملش برای ما طاقت ندارد، تحمیل نکن. و از ما درگذر و ما را بیامرز و بر ما رحم کن. تو مولاى ما هستى، پس بر قوم کافر پیروزیمان ده.
روزی در روستایی کوچک، جوانی به نام رضا در حال صحبت با یکی از عارفان دیدهور بود. او از غیبت امام زمان (عج) و ناامیدی خود از وضعیت موجود میگفت. عارف با لبخندی گفت: 'ناصرجان، در این زمان ما باید نور ایمان را در دلهایمان روشن نگه داریم و در هر شرایطی به خداوند امید داشته باشیم. هر کس کوشش کند تا اهل ایمان را یاری کند و در پی عمل به اخلاق و دینی خود باشد، در حقیقت با امام زمان (عج) همراه است.' این کلمات رضا را به تفکر واداشت و او تصمیم گرفت تا برای کمک به دیگران و تقویت ایمان خود تلاش بیشتری کند.